DEN HAAG - Premier Balkenende heeft donderdagochtend de aanval van de Verenigde Staten, Engeland en Australië op Irak gerechtvaardigd. In een op televisie en radio uitgezonden verklaring vertelde hij dat het kabinet de aanval tegen Saddam Hussein steunt, maar dat Nederland niet aan de oorlog meedoet. Daar is niet genoeg draagvlak voor in het parlement en de samenleving, zei hij.
PvdA-leider Bos bevestigde dat beeld. Hij veroordeelde het besluit van de Verenigde Staten om de oorlog te beginnen. Volgens de partij waren er nog mogelijkheden om dit te voorkomen. Bos zei verder dat Nederland ook geen militaire taken op zich moet nemen, als de Amerikanen daarom verzoeken.
Alleen waar Nederland al met militairen aanwezig is, kan volgens de PvdA-leider sprake zijn van een grotere Nederlandse inzet. De PvdA betreurt de oorlog en ervaart dit als een nederlaag. "We blijven het besluit van de Verenigde Staten onjuist vinden."
CDA-fractievoorzitter Verhagen zei dat Nederland feitelijk niet in oorlog is en de Amerikanen ter plekke niet militair steunt, "maar elders wel". Zo levert Nederland patriot-luchtverdedigingsssystemen aan Turkije en stelt het luchthavens en havens open voor Amerikaans militair personeel en materieel.
De VVD steunt Balkenende en vindt dat niets doen tegen de Iraakse leider slechter is voor de internationale gemeenschap dan handelen. D66 vindt politieke steun voor deze oorlog te ver gaan. Ook GroenLinks en de SP zijn daar fel tegen. Deze partijen vrezen dat het kabinet het niet bij politieke steun zal laten.
Volgens de SP waren de patriots die Nederland naar Turkije heeft gestuurd onderdeel van het offensief tegen Irak. GroenLinks sprak van een "internationale vergeldingsoorlog". GroenLinks vreest dat deze lang zal duren, tot Irak helemaal bezet is of Saddam Hussein verdreven.
De SGP noemde de oorlog "onvermijdelijk" en stelde dat Nederland achter de Amerikanen moet gaan staan. De ChristenUnie blijft bij haar standpunt dat Balkenende geen "argumenten" heeft om militaire steun aan de aanval te onthouden, nadat het kabinet had besloten de Amerikanen politiek te steunen. Maar de ChristenUnie vindt dat er praktische redenen zijn om het niet te doen.
De partijen zijn het wel over eens over de rol die Nederland na afloop van de oorlog zal spelen bij de wederopbouw en de humanitaire hulp. Verder spraken alle partijen de hoop uit dat de oorlog snel zal zijn afgelopen en dat er zo min mogelijk burgerslachtoffers zullen vallen.