DEN HAAG - De Verenigde Staten moeten de tijd nemen om een evenwichtig interim-bestuur in Irak aan te stellen. De bevolkingssamenstelling is bijzonder complex en als groepen zich buitengesloten voelen, kan het weer mis gaan. Dat betoogde minister De Hoop Scheffer van Buitenlandse Zaken donderdag tijdens een overleg met de Tweede Kamer over de situatie in Irak.
De bewindsman toonde zich verder voorstander van een internationale stabilisatiemacht die de overgang naar een normaal bestuur in het land bewaakt. Een dergelijke missie zou bij voorkeur een mandaat van de Verenigde Naties moeten hebben. De Hoop Scheffer liet echter in het midden of een dergelijk VN-mandaat voor het kabinet ook noodzakelijk is. Hij zei wel dat hij zich niet kan voorstellen dat er geen resolutie zou komen.
Voor de VVD is een resolutie van de Veiligheidsraad niet per se nodig. "Als de nood hoog is, moet er geholpen worden", zei het Kamerlid Van Aartsen.
De stabilisatiemacht zelf hoeft ook voor het kabinet niet per se een VN-operatie te zijn. De missie kan goed worden uitbesteed aan bijvoorbeeld de NAVO. "Maar het zou ook goed zijn als islamitische landen troepen zouden willen leveren," aldus de minister.
De VN heeft Nederland inmiddels gevraagd mensen te leveren voor hun rampenhulpteams. Volgens staatssecretaris Van Ardenne voor Ontwikkelingssamenwerking is het kabinet bereid een handvol mensen te leveren, zodra de VN-teams toestemming krijgen om het land binnen te gaan.
De humanitaire situatie in het land dreigt snel te verslechteren door het gebrek aan water en overstromende rioleringen. De situatie wordt verergerd door aanhoudende gevechten, waardoor hulpverleners maar moeilijk toegang hebben tot probleemgebeieden.
De handen van minister Kamp van Defensie zijn bij het verlenen van hulp door Nederlandse militairen, zoals het snel inzetbare Dart-team en speciale noodhulpeenheden, nog gebonden. Zolang er oorlog is zal Nederland geen militairen naar het gebied sturen, heeft het kabinet de Kamer beloofd. En die situatie is pas afgelopen als in heel Irak de vijandelijkheden zijn beëindigd, aldus De Hoop Scheffer.
De PvdA pleitte in het debat voor een bijeenkomst vergelijkbaar met de 'Bonn-conferentie' zoals die na het verdrijven van de Taliban in Afghanistan is gehouden. Ook vindt de PvdA, samen met het kabinet, dat er uiteindelijk VN-wapeninspecteurs terug moeten naar Irak om opnieuw op zoek te gaan naar massavernietigingswapens.