NEW YORK - De baas van de Verenigde Naties, Kofi Annan, heeft de internationale gemeenschap woensdagavond opgeroepen "gul" te zijn bij de noodzakelijke humanitaire hulp aan Irak. Annan sprak bij de opening van een openbare spoedzitting van de Veiligheidraad over de oorlog in Irak.
Annan noemde geen bedrag, maar volgens VN-diplomaten rekenen de Verenigde Naties zeker zo'n twee miljard dollar voor, naar verluidt, een van de grootste humanitaire hulpacties ooit van de VN.
De VN-chef noemde het noodzakelijk dat de volkerenorganisatie haar "rechtmatige" rol speelt bij de hulp aan de Irakezen. Hij onderstreepte evenwel dat de geallieerde troepen in Irak ook een belangrijke rol hebben bij het beschermen van de burgers en bij de levering van hulp aan de Iraakse bevolking.
Talrijke landen hebben de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties de afgelopen dagen opgeroepen een spoedzitting te houden over Irak. Onder meer Rusland, Irak, de landen van de Arabische Liga, China en de groep van zogeheten ongebonden landen willen dat de raad in een openbare zitting de geallieerde aanval op Irak bespreekt en oproept tot een stopzetting van de vijandigheden. De kans op een dergelijke uitspraak door de Veiligheidsraad is overigens nihil, omdat de VS en Groot-Brittannië er vetorecht hebben.
Kern van de discussie over de humanitaire hulp is de hervatting van het opgeschorte olie-voor-voedsel-programma. Dat voorziet in de gecontroleerde export van Iraakse olie. Van de opbrengsten moet Irak voedsel en medicijnen kopen. Annan wil zodra dat maar kan het programma weer activeren onder VN-toezicht. Het programma werd tot dusver uitgevoerd in samenwerking met het bewind van Saddam Hussein.
Rusland, China, Frankrijk en Syrië, tegenstanders van de oorlog, willen echter niet dat een dergelijk plan in samenwerking met de Britten en Amerikanen wordt uitgevoerd omdat de VN daarmee impliciet de oorlog legitimeren. Bovendien vinden ze dat Londen en Washington ook zelf een grote verantwoordelijkheden jegens het Iraakse volk.
In totaal zullen 63 landen het woord voeren tijdens de zitting. Daaronder zijn veel landen die geen permanent of tijdelijk lid zijn van de raad. Na Annan nam de Iraakse VN-ambassadeur al-Douri het woord. Hij noemde de "Anglosaksische invasie" van zijn land een schending van het internationale recht. Hij riep de raad op de oorlog in Irak te veroordelen. Hij veroordeelde ook de VN zelf, die de wapeninspecteurs terugtrokken en het olie-voor-voedselprogramma opschortten.
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}