- Hoewel de Verenigde Staten de overwinning in de oorlog tegen Irak nog niet officieel willen opeisen, beginnen dinsdag in de zuid-Iraakse stad Nasiriya gesprekken met Iraakse oppositiegroeperingen over de toekomst van het land. De bijeenkomst is de eerste in een reeks, waarin het bestuur van Irak vorm moet krijgen.
De vertegenwoordigers van de oppositie worden vanuit hun ballingsoorden overgevlogen naar een luchthaven bij Nasiriya om daar de tribale en religieuze leiders te ontmoeten. De Amerikaanse speciale gezant Zalmay Khalilzad leidt de zwaar beveiligde bijeenkomst, een rol die hij eerder ook in Afghanistan vervulde.
De Amerikaanse ex-generaal en toekomstig 'bewindvoerder' van Irak Jay Garner maakt er voor het eerst zijn opwachting in Irak. Vertegenwoordigers van de Verenigde Naties zijn aanwezig als waarnemers. Intussen zijn in de stad ongeveer 20.000 man op de been om te demonstreren tegen de Amerikaanse invloed. Zij willen dat de sjiitische geestelijken uit Najaf de nieuwe vertegenwoordigers van het volk kiezen.
De belangrijkste oppositiegroepering, de Opperste Raad voor de Islamitische Revolutie in Irak (SCIRI) heeft aangekondigd dat het geen heil ziet in de bijeenkomst en blijft weg. "We willen niet onder de duim van de Amerikanen of welk ander land ook komen, want dat is niet in het belang van de Iraki's." Ook Ahmad Chalabi, die geregeld is genoemd als mogelijke nieuwe leider van Irak, blijft weg.
Garner gaat na de bijeenkomst terug naar zijn basis in Koeweit, maar neemt naar verwachting later deze week zijn post in Bagdad in. Daarmee begint formeel het tijdelijke Amerikaanse bestuur over het Arabische land, bedoeld als opmaat naar de installatie van een Iraaks overgangsbestuur. Dat zal de naam Iraq Interim Authority (IIA) dragen en verkiezingen moeten voorbereiden.
Garner, die al de Sheriff van Bagdad wordt genoemd, wil Irak in eerste aanleg in drie bestuurszones indelen. Garner en zijn Bureau voor Wederopbouw en Reconstructie (OHRA) zullen de touwtjes in Irak drie tot acht maanden in handen hebben, zo verwachten de Amerikanen.
Garner en zijn mensen zijn verantwoordelijk voor de besteding van de 2,4 miljard dollar (2,3 milard euro) die het Amerikaanse Congres vorige week voor de wederopbouw van Irak heeft vrijgemaakt. Hij beslist onder meer over de opbouw van een politiemacht en nieuwe televisiestations. Zijn advies weegt zwaar in Washington als het gaat om de manier waarop de Iraakse olie-industrie nieuw leven moet worden ingeblazen en hoe de sancties van de Verenigde Naties voor Irak kunnen worden opgeheven.
Garner verwacht dat de olie-industrie Irak binnen enkele jaren weer rijk kan maken. "In de komende jaren kunnen ze hun productie verdubbelen of verdriedubbelen. Irak kan het rijkste land in het Midden-Oosten worden." Daarbij zou Irak wel een nieuwe geldeenheid moeten krijgen. De dinars die nu in omloop zijn, verliezen in hoog tempo hun waarde en dragen bovendien de beeltenis van de Iraakse president Saddam Hussein.
De Iraakse strijdkrachten lijken volledig te zijn uitgeschakeld. De Britse premier Blair zei maandag dat er uitsluitend nog weerstand wordt geboden door 'buitenlandse strijders'.
Amerikaanse mariniers namen maandag het belangrijkste deel van de stad Tikrit in zonder op veel verzet te stuiten. De stad en het complex van de paleizen van Saddam Hussein bleken uitgestorven. Tikrit was de bakermat van de verdreven president en zijn geboorteplaats gold als laatste bolwerk van Saddam Husseins getrouwen.
De rust lijkt zich in de rest van Irak langzaam te herstellen. De Amerikaanse en Britse militairen zijn in Bagdad en de zuidelijke stad Basra begonnen met patrouilles samen met Iraakse politiemensen, die zich maandag massaal meldden op weer aan het werk te gaan. De patrouilles moeten verder plunderingen voorkomen.
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}