BAGDAD - De Amerikaanse strijdkrachten hebben de Iraakse hoofdstad Bagdad dinsdag steviger in de greep gekregen. Met gerichte aanvallen op gebouwen van het Iraakse regime, de inname van een militair vliegveld in het zuidoosten en beschieting van panden van de Republikeinse Garde aan de randen van de miljoenenstad, lijkt er steeds minder ruimte voor tegenacties van Iraakse (para)militairen. Het geweld trof dinsdag de internationale pers hard. Drie buitenlandse journalisten in Bagdad vonden de dood.
Voor de tweede maal in deze oorlog poogden de Amerikanen maandagavond Saddam Hussein en zijn getrouwen te doden. Net als op de eerste dag vielen er zware bommen op een restaurant en directe omgeving, midden in een burgerwijk, waar president en zijn kliek zich zouden ophouden. Zowel het centrale commando in Qatar als de Amerikaanse president Bush kon dinsdag niet zeggen of de Iraakse staatsleiding door de vier zware bommen is getroffen. Veertien Iraakse burgers overleefden de slag in elk geval niet.
Grote ophef ontstond er door een beschieting van het Palestine Hotel door een Amerikaanse tank. In het hotel verblijven veel journalisten, cameralieden en fotografen. Een cameraman van Reuters en zijn Spaanse collega van Telecinco kwamen om. Hoewel verslaggevers ter plaatse het ontkennen, zou de tank hebben geschoten in reactie op een beschieting vanuit het hotel. Op opnamen van de Franse zender France 3 is te zien dat de tank rustig richt op het hotel en er vervolgens op vuurt.
Woordvoerder Brooks van Central Command in Qatar zei de dood van de journalisten te betreuren. Hij kondigde een onderzoek aan. Het Pentagon in Washington schoof de schuld naar het Iraakse regime dat opzettelijk beschietingen op burgers zou uitlokken.
Voor de Arabische nieuwszender al-Jazeera was het ook een zwarte dag. Een cameraman/correspondent van de zender werd dinsdagmorgen in Bagdad gedood toen het kantoor van de omroep tijdens een Amerikaanse luchtaanval door twee raketten werd getroffen. Een collega raakte lichtgewond. De satellietzender van Abu Dhabi, die vlakbij al-Jazeera is gevestigd, liet rechtstreekse beelden zien van journalisten die met kogelvrije vesten aan het getroffen gebouw verlieten. Het kantoor van Abu Dhabi raakte door de aanval beschadigd.
Voor de ziekenhuizen van Bagdad waren de journalisten dinsdag een kleine zorg. De hospitaals kampen met grote tekorten aan medicijnen en verbandmiddelen. Slechts zes van de 27 operatiekamers kunnen worden gebruikt en in menig ziekenhuis is er niet of nauwelijks stromend water. In de gangen en voor de ingangen van de ziekenhuizen spelen zich drama's af als verontruste burgers te horen krijgen dat hun geliefde het niet heeft gehaald. Veel Iraakse artsen en andere hulpverleners zijn uitgeput na drie weken vrijwel onophoudelijke bombardementen en andere oorlogsgeweld.
Ver weg van de frontlinies zetten Bush en de Britse premier Blair hun klokken, althans publiekelijk, gelijk over de organisatie van een naoorlogs Irak. Tijdens een bijeenkomst in het Noord-Ierse Belfast zeiden beiden "een belangrijke rol" te zien voor de Verenigde Naties. Vooral voor Blair is dat een belangrijk punt, vooral omdat dit 'opstandige' landen als Duitsland, Frankrijk en Rusland weer binnenboord moet brengen.
Onduidelijk bleef evenwel hoe die VN-rol zich zal uitstrekken boven het verlenen van humanitaire hulp en hoe de rolverdeling is met het Amerikaanse overgangsbestuur dat zich warm loopt om direct na de val van Saddam Hussein het heft tijdelijk in handen te nemen. Bush gaf er tussen de regels door blijk van de volkerenorganisatie alleen in de marge te dulden.
Bush en Blair verzekerden het Iraakse wel dat zij uiteindelijk bepalen wie het land gaat leiden. In welke vorm en wanneer de Irakezen daarin inspraak krijgen, werd niet duidelijk. In een gemeenschappelijke verklaring zeggen Bush en Blair de "omgeving te willen creëren waarbinnen de Irakezen hun lot democratisch en vreedzaam kunnen bepalen". Voorwaarde is uiteraard wel dat het Iraakse regime door de Amerikaanse houdgreep eerst 'implodeert' in Bagdad.
Het Central Command in Qatar benadrukte dat de aandacht van de Amerikanen intussen ook duidelijk uitgaat naat Tikrit, de stad ten noorden van Bagdad en de geboorteplek van Saddam Hussein. Volgens The Financial Times van dinsdag zeggen militaire bronnen in Qatar dat een grote grondaanval op Tikrit later deze week zal plaatshebben. De Vierde Infanteriedivisie zal die taak uitvoeren, aldus de krant.