WASHINGTON - De politieke verhoudingen tussen de Verenigde Staten, Frankrijk en Duitsland zijn dit weekeinde in een rustiger vaarwater gekomen. Topoverleg tussen de ministers van Financiën van de kemphanen in Washington tijdens de voorjaarsvergaderingen van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Wereldbank leverde onverwacht snel een akkoord op over de noodzaak van een VN-resolutie voor de wederopbouw in Irak.
Vooraf was gevreesd voor een nieuwe transatlantische ruzie. Daar leek het vorige week ook op toen de regeringsleiders van Duitsland, Frankrijk en Rusland aandrongen op een belangrijke rol van de Verenigde Naties in het naoorlogse Irak. De Amerikaanse president George Bush en de Britse premier Tony Blair hielden zich daarentegen op de vlakte over het inschakelen van de volkerenorganisatie.
De Amerikaanse minister van Financiën, John Snow, verhoogde de spanning door de wederopbouw hoog op de agenda van de bijeenkomst van de G7 te plaatsen. De G7, bestaande uit de VS, Canada, Groot-Brittannië, Duitsland, Frankrijk, Italië en Japan, vergadert traditioneel voorafgaand aan de IMF- en Wereldbank-bijeenkomsten. Door de keuze van Snow waren er nog maar twee wegen open: overeenstemming of verdere verwijdering tussen de VS en Europa. De ministers van Financiën kozen voor het eerste.
Hoewel nog nauwelijks duidelijk is wat een VN-resolutie voor de wederopbouw gaat inhouden, is het pleidooi voor een multilaterale oplossing een doorbraak. Voor de Amerikanen en Britten is er voorlopig geen weg meer terug. Duitsland en Frankrijk hebben nu aangegeven met de oorlogscoalitie mee te willen praten over de periode na de door hun zo fel bestreden oorlog.
De eensgezindheid in Washington is vooral het gevolg van het besef dat er "gezien de grote onzekerheid in de wereld behoefte is aan vertrouwenwekkende autoriteiten", meent Nout Wellink, de president van De Nederlandsche Bank. Wellink verving minister Hoogervorst, die wegens het mislukken van de formatiebesprekingen tussen de PvdA en het CDA vrijdag plotseling terugvloog naar Nederland.
Wellink was zaterdagochtend niet bij het G7-overleg aanwezig, maar het viel hem in de middag tijdens de bijeenkomst van de 184 lidstaten van het IMF op dat de VS en Europa elkaar zo weinig in de haren vlogen. In minder turbulente tijden zijn wel eens hardere noten gekraakt, aldus de bankpresident. Snow hoorde bijvoorbeeld geen weerwoord toen hij overduidelijk de Amerikaanse begrotingsplannen te rooskleurig voorstelde. Europa ontving van de VS nauwelijks kritiek op zijn achterblijvende economische groei, wat vooral is te wijten aan te weinig economische hervormingen.
Van verbittering over de afgelopen weken was niets te zien, aldus Wim Duisenberg. De Nederlander mocht als president van de Europese Centrale Bank wel aanschuiven bij het G7-overleg.
De overeenstemming over de wederopbouw van Irak leidde enkele uren later tot een goede sfeer bij de IMF-vergadering. Het vooruitzicht dat de oorlog in Irak spoedig voorbij is, gaf daar ook aanleiding toe. De grootste bedreiging voor verdere expansie van de wereldeconomie is verdwenen. IMF-directeur Horst Köhler constateerde dat de wil om iets te bewerkstelligen nog steeds "intact en sterk" is. Dat uitte zich onder meer in het overeind houden van de plannen om landen met schuldproblemen de mogelijkheid te geven uitstel van betaling aan te vragen. De VS zijn tegen, maar blokkeerden een verdere ontwikkeling van dit IMF-voornemen niet.
Het optimisme heeft er niet toe geleid dat het IMF overweegt zijn groeiverwachtingen voor de wereldeconomie aan te passen, maar het overleg in Washington zou wel eens de opmaat tot minder doemdenken kunnen zijn. Zelfs Duisenberg leek besmet. In plaats van 'neerwaartse risico's' voor de Europese economie sprak hij van 'opwaartse hoop'.