BASRA - De zuidelijke Iraakse stad Basra stond ooit bekend als het "Venetië van Irak" wegens de rivier Shatt al-Arab die via een kanalenstelsel door de stad gaat. Van die schoonheid is weinig meer over.
De Amerikaans-Britse strategen zal dat ook weinig uitmaken. Voor de militairen is de zaterdag gemelde val van het gehavende Basra vooral een strategische en psychologische overwinning. De stad, met circa een miljoen inwoners, biedt nu een uitstekende uitvalsbasis om door te stoten naar Bagdad.
Basra is het centrum van de sjiïeten in Irak. Deze groep vormt overigens de meerderheid in het land. De sjiïeten, die goede banden onderhouden met Iran, gelden als tegenstanders van Saddam Hussein en zijn soennitische kliek. De stad is nog vol met littekens van de vorige Golfoorlog van 1991, toen de geallieerden de stad bombardeerden, en van de Irak-Iran-oorlog in de jaren tachtig.
In de Golfoorlog kwamen de sjiieten in en rond Basra ook in opstand tegen het bewind van Saddam. Ze vielen militaire installaties en panden van de regerende Baath-partij aan. Huizen van soennieten en christenen werden geplunderd. De VS steunden de opstand alleen met woorden en trokken uiteindelijk hun handen ervan af.
Saddam Hussein sloeg medegenloos terug. Duizenden werden gedood, gemarteld of gevangen gezet. Velen namen de wijk naar Iran. Hoewel er weinigen zullen zijn die Saddam er momenteel een warm hart toedragen, zijn net als elders in Irak nu overal de beeltenissen van de president in Basra aanwezig.
Basra is de tweede stad van het land en in het westen vooral bekend als de uitvalsbasis van de literaire figuur Sinbad uit Duizend en één nacht. In 1914 werd Basra de belangrijkste haven van Irak. De laatste decennia is de stad zwaar getroffen door oorlogen. In 1987 werd een groot deel van de stad verwoest door een tegenoffensief van de Iraniërs. Die rukten tot op slechts 10 kilometer van Basra op. Vier jaar later brak de Golfoorlog uit.
Londen en Washington hopen dat de komst van de geallieerden zal leiden tot een juichende ontvangst in Basra. Beelden van vrolijke burgers van Basra zullen in de visie van de strategen een psychologische uitwerking hebben op de zeer verdeelde internationale gemeenschap.
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}