BAGDAD - Een dag na de val van Bagdad proberen Amerikaanse troepen de laatste verzetshaarden in de Iraakse hoofdstad op te ruimen. In het noorden van het land hebben Koerden de belangrijke oliestad Kirkuk ingenomen. Intussen blijft het lot van president Saddam Hussein onduidelijk.
Een Amerikaans militair konvooi kwam woensdagmorgen in het noordwesten van Bagdad aan de oever van de Tigris onder vuur te liggen. Mogelijk gaat het om eenheden van de Speciale Repuublikeinse Garde. Bij de gevechten kwam zeker een Amerikaan om het leven en raakten dertien anderen gewond.
De mariniers doorzochten een moskee in de buurt van een presidentieel paleis. Een meereizende verslaggever van de BBC meldde dat bij de militairen het vermoeden bestond dat Saddam zich in de moskee schuilhield.
Amerikaanse gevechtsvliegtuigen bestookten het westen van de stad. De aanval was volgens een correspondent van het persbureau Reuters gericht tegen Arabische strijders in de wijk al-Mansur. Hier zouden deze niet-Irakezen verscheidene districten in hun macht hebben.
Ook in de nacht waren nog explosies in de stad te horen. Amerikanen hebben inmiddels tanks in het hart van Bagdad gepositioneerd en controleposten in de straten ingericht. De burgers komen na een dag van feestvieren en plunderen weer tevoorschijn.
Aan het noordelijke front zijn Koerdische troepen woensdag de belangrijke oliestad Kirkuk binnengetrokken. Volgens de BBC was er bijna geen verzet en begroetten juichende inwoners de Koerden in het centrum van de stad. Ook speciale eenheden van het Amerikaanse leger zouden in Kirkuk zijn gearriveerd. Verder zouden de plaatsen Khanaqin, Makhmur en Altun Kubri aan de grens met Iran inmiddels door de Koerden zijn ingenomen.
De Amerikaanse regering waarschuwde direct na de val van Bagdad dat de oorlog nog niet voorbij is. Minister Rumsfeld van Defensie wees erop dat nog grote delen van het noorden van het land in handen zijn van volgelingen van Saddam.Hij noemde de scènes van feestvierende Irakezen "adembenemend en historisch".
"Het spel is uit", aldus de ambassadeur van Irak bij de Verenigde Naties. Mohammed al-Douri was de eerste Irakese topfunctionaris die de nederlaag toegaf in de strijd van de door Verenigde Staten geleide troepen om Irak te "bevrijden" van de tirannie en Saddam te ontdoen van zijn massavernietigingswapens. Al-Duri heeft volgens Amerikaanse media zijn post verlaten en zou naar Parijs zijn vertrokken. Vanuit Frankrijk zou hij naar Nederland willen reizen.
Amerikaanse troepen vielen Bagdad woensdag van drie kanten binnen. Uitgelaten Bagdadi'sbegroetten hen. De inwoners vernielden portretten van Saddam en sloegen aan het plunderen. Winkels, huizen en overheidsinstellingen werden leeggehaald.
Dramatisch hoogtepunt van de dag was het neerhalen van een zes meter hoog standbeeld in het stadshart. Met behulp van een Amerikaanse tank werd het beeld van Saddam Hussein op de al-Fardus (Paradijs) Plein neergehaald. Uitzinnige Irakezen dansten daarna op de bronzen torso van de man die het land meer dan twintig jaar tiranniseerde.
Oppositieleider Ahmad Chalabi heeft Washington opgeroepen zo snel mogelijk een interimbestuur op te zetten. De leider van het Iraaks Nationaal Congres verblijft in de zuidelijke stad Nasiriya. Wanneer het eerste overleg plaats heeft tussen de Amerikaanse regering en Iraakse lokale leiders en ballingen over een overgangsbestuur is nog onbekend. Die zogeheten Iraq Interim Authority moet de plaats innemen van het Amerikaanse civiel-militaire bestuur, dat de komende periode de macht in handen neemt.
De eerste problemen om een overgangsregering te vormen komen al aan de opervlakte. De belangrijkste sjiitische oppositiegroepering, de Opperste Raad voor de Islamitische revolutie in Irak (Sciri), heeft laten weten niet aan het overleg in Nasiriya deel te nemen. De Sciri wil onmiddellijk een Iraaks overgangsregime en verzet zich tegen het besluit van de VS om oud-generaal Garner het land tijdelijk te laten besturen.
Onduidelijk is waar Saddam zich bevindt. The Washington Post meldde op gezag van bronnen binnen de Amerikaanse geheime dienst dat een deel van de top van het bewind naar Tikrit is gevlucht. Anderen zouden proberen naar Syrië te ontkomen. Tikrit, de thuisbasis van Saddam, is in de nacht van woensdag op donderdag door de Amerikanen zwaar onder vuur genomen. Oppositieleider Chalabi zei over aanwijzingen te beschikken dat Saddam en zijn twee zoons naar Baqubah ten noorden van Bagdad zijn gevlucht.