WASHINGTON/BAGDAD/KOEWEIT - Amerikaanse en Britse troepen hebben twee dagen na het begin van de landoorlog in Irak belangrijke steden onder controle gebracht. Dat meldden verslaggevers van diverse media die meetrekken met de oprukkende militairen in het zuiden van Irak.

Militairen en pantservoertuigen zouden delen van de belangrijke tweede stad van het land Basra binnen zijn getrokken zonder enige vorm van tegenstand te ondervinden, zo meldde de BBC zaterdag. Vele honderden Irakezen zouden zich zonder slag of stoot overgeven aan de oprukkende geallieerde militairen. Honderden jonge mannen verwelkomden volgens de BBC de binnentrekkende Britse en Amerikaanse troepen met applaus.

Door bombardementen op de 1400 jaar oude stad, die ongeveer 1 miljoen inwoners telt, zouden volgens de Arabische nieuwszender al-Jazeera zaterdag zeker vijftig mensen zijn gedood. De beschietingen richtten zich aanvankelijk op doelen rond de stad, maar verplaatsten zich al snel naar het centrum van de oliestad, meldden ooggetuigen.

Met het onder controle brengen van de tweede stad van het land lijken de Amerikanen en Britten het belangrijkste deel van Zuid-Irak in handen te hebben gekregen. Op het schiereiland Faw, ten zuidoosten van Basra namen Amerikaanse en Britse mariniers volgens een legerwoordvoerder bijna vijfhonderd Irakezen krijgsgevangen.

De Amerikaanse zegsman liet weten dat Iraakse militairen in de oude haven van Umm Qasr nog altijd verzet bieden. De Iraakse minister van Informatie al-Sahhaf zei op een persconferentie dat ook Faw nog altijd niet volledig in handen van de Amerikanen en Britten is. "In Faw wordt nog altijd hevig gevochten", aldus de minister.

Verder ontkende de Iraakse regering dat de 51e infanteriedivisie met ongeveer 8000 man zich heeft overgegeven. Het Pentagon en de chef van de Britse defensiestaf admiraal Boyce meldden die overgave. Amerikaanse commandanten in het veld spraken van duizenden Iraki's die zich zouden hebben overgegeven aan hun troepen of hun uniformen zouden hebben verruild voor burgerkleding en huiswaarst zouden zijn getrokken.

De Amerikaanse opperbevelhebber in de regio, generaal Tommy Franks, temperde zaterdag de euforie over krijgsgevangenen enigszins. Geallieerde troepen hebben tot dusver "1000 tot 2000" Iraakse krijgsgevangen gemaakt, aldus de aanvoerder van de coalitietroepen vanuit Qatar.

In zijn eerste persconferentie sinds het begin van de aanvallen op Irak zei Franks geen idee te hebben waar Saddam Hussein zich bevindt. Zijn lot zal de militaire operatie evenweel niet wijzigen. "Het gaat om het regime en de massavernietigingswapens en niet om één persoon", aldus Franks, die Operation Iraqi Freedom omschreef als "ongekend in de geschiedenis."

Volgens admiraal Boyce hebben de geallieerde troepen in het zuiden "bijna alle" olie- en gasinstallaties in handen. Negen oliebronnen zijn in brand gestoken door terugtrekkende Iraakse eenheden, aldus de Brit.

Amerikaanse troepen zouden volgens de BBC ook bijna heer en meester zijn in de strategisch belangrijke stad Nassiriya aan de oevers van de rivier de Eufraat, 320 kilometer ten zuidoosten van de hoofdstad Bagdad. Ten westen van de provinciehoofdstad met meer dan een half miljoen inwoners zouden militairen twee bruggen over de rivier ongeschonden in handen hebben gekregen.

Vrijdag arriveerden Amerikaanse voorhoede-eenheden al bij Nassiriya maar stuitten toen op Iraaks verzet. Met de verovering van de bruggen kan zwaar materieel de rivier overgebracht worden dat mogelijkerwijs ondanks een slechte terreingesteldheid kan doorstoten naar Bagdad.

Ook de bombardementen op de hoofdstad Bagdad en andere steden in het noorden van het land gingen zaterdag gewoon door. Irak meldde een vliegtuig te hebben neergeschoten en de piloten gevangen te hebben genomen. Gedurende de hele dag was in de hoofdstad het geluid van explosies te horen en tekenden zwarte rookkolommen zich af tegen de horizon. Buiten de hoofdstad staken volgens ooggetuigen Iraakse militairen greppels gevuld met olie in brand.

In het noorden wierpen Amerikaanse en Britse toestellen eveneens bommen af op een luchtmachtbasis in Kirkuk en een presidentieel paleis in Mosul. Zeker vijftig kruisraketten werden ingezet tegen doelen elders in het noordoosten van Irak. In het plaatsje Khurmal vielen daardoor tientallen doden onder aanhangers van de islamitische groepering Komala Islami Kurdistan (KIK). In de streek houden zich ook veel leden op van Ansar-al-Islam, de beweging van Mullah Krekar, die ervan wordt beschuldigd banden te onderhouden met al-Qaeda.

Ook aan geallieerde zijde vielen zaterdag slachtoffers te betreuren. Vier Amerikanen vonden de dood toen hun jeeps werden getroffen door mortiergranaten in centraal-Irak, zo meldde een verslaggever van het Britse Sky News. Zes Britten en een Amerikaan vonden de dood toen de helikopters waarin ze zaten met elkaar in botsing kwamen.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 22 mrt 2003, 19:05