WASHINGTON - De Verenigde Staten hebben zondag boos gereageerd op het tonen van Amerikaanse krijgsgevangenen op de Iraakse televisie en op de Arabische nieuwszender Al-Jazeera. Zowel minister van Defensie Rumsfeld, president Bush, als de voorzitter van de Amerikaanse chefs van staven Richard Myers hadden geen goed woord over voor de actie.
Irakezen presenteerden voor het oog van de wereld vijf Amerikaanse militairen die bij gevechten in en om de stad Nasiriya gevangen zouden zijn genomen. Van de vier mannen en een zwarte vrouw, die volgens al-Jazeera bij de strijd in Souq al-Shuyukh ten zuidoosten van de stad gevangen werden genomen, leken er twee verwondingen te hebben opgelopen.
Voor het oog van de camera's ondervroegen Irakezen de vijf angstig ogende gevangenen. Veel meer dan hun naam, woonplaats en nummer wilden de militairen niet geven. De eerste gevangene gaf zijn naam Miller en woonplaats Kansas. Op de vraag waarom hij in Irak was, verklaarde de man; "omdat dat mij is opgedragen. Ik volgde alleen bevelen op. Mij is verteld alleen op mensen te schieten als zij op mij schoten. Ik wil niemand doden."
Een tweede militair kreeg herhaaldelijk de vraag voorgeschoteld of de Amerikanen door Irakezen waren begroet met bloemen of met geweren maar leek de vraag niet te begrijpen of niet te willen begrijpen. Het enige dat hij zei was zijn naam, sergeant James Riley, en zijn woonplaats El Paso, Texas. De overige gevangen vertelden alleen hun naam en de staat waar ze woonden, Texas, Texas en New Jersey.
De Amerikaanse president Bush verklaarde zondag van Irak te verwachten dat de gevangenen humaan zullen worden behandeld. "Ik verwacht dat ze behandeld worden als krijgsgevangenen." Hij waarschuwde Bagdad dat mishandeling van gevangenen gelijk staat aan een oorlogsmisdaad.
Minister van Defensie Rumsfeld reageerde verbolgen toen hij door de omroep CBS met de beelden werd geconfronteerd. "Dat is een schending van de verdragen van Genève, die beelden die u toont." Hij zei dat fotograferen en ondervragen door de media van mensen die tijdens gevechten gevangen zijn genomen, verboden is. "De VS probeert uiteraard geen krijgsgevangenen te tonen. Wij hebben duizenden Iraakse gevangenen, maar wij gaan geen beelden van hen laten zien", aldus Rumsfeld.
Beelden van Iraakse militairen die zich overgeven aan de Amerikanen en anderen die in een lange rij met gebonden handen op de rug op het strand van Umm Qasr staan, domineerden echter veel uitzendingen op Amerikaanse televisiezenders afgelopen weekeinde.
De Amerikaanse voorzitter van de chefs van staven generaal Richard Myers reageerde zondag eveneens scherp op de beelden van de Iraakse televisie. "Dit is slechts een nieuwe misdaad van het Iraakse regime", aldus Myers in Washington.
Het Internationale Rode Kruis onderschrijft de Amerikaanse mening dat dergelijke beelden tonen in strijd is met de Conventies van Genève. "Artikel dertien van de Derde Conventie van Genève zegt duidelijk dat krijgsgevangenen ten alle tijden beschermd moeten worden ... tegen beledigingen en publieke nieuwsgierigheid", aldus woordvoerster Nada Doumani van het Rode Kruis.
De Iraakse minister van Defensie, Sultan Hashim Ahmed, verklaarde dat zijn land zich zal houden aan de Conventies en de Amerikaanse krijgsgevangenen niets zal aandoen.
Het Amerikaanse ministerie van Defensie bevestigde zondag dat een aantal soldaten dat wordt vermist, gevangenen is genomen. Het Pentagon is nu bezig de families van de soldaten op de hoogte te stellen, zo maakte het ministerie bekend.
De gevangenen die op televisie werden getoond, zouden volgens militairen deel uitmaken van een divisie onderhoudstroepen. De colonne waarin ze zich bevonden zou onder vuur zijn genomen, waarna ze een verkeerde afslag namen en recht in de handen van Iraakse militairen reden.
De Iraakse televisie en Al-Jazeera gaven ook beelden door van zeker vier lijken van omgekomen Amerikaanse militairen. De soldaten zouden zijn gesneuveld bij de gevechten rond Nasiriya in het zuiden van Irak. De lijken waren deels verminkt. Van een van de stoffelijke resten ontbrak een hand.