DEN HAAG - De Tweede Kamer kiest dinsdag een nieuwe voorzitter uit de drie kandidaten die zich tot nu toe hebben gemeld. Naast de huidige Kamervoorzitter, de VVD'er Weisglas, zijn dat CDA'er Verburg en D66'er De Graaf.

Tot aan het eind van dinsdagochtend kunnen zich nog kandidaten melden. Dinsdagmiddag ondervraagt de Kamer hen over hun motivatie en hun plannen met de werkwijze van het parlement.

Vorig jaar koos de Kamer voor het eerst haar voorzitter. Daarvoor was het gebruik dat de grootste partij de voorzitter mocht leveren. Bij de verkiezing vorig jaar won VVD'er Weisglas het van zijn fractiegenoot Jorritsma en LPF'er Janssen van Raay.

De kandidaten zijn nu:

Frans Weisglas (56, VVD):

Toen VVD'er Weisglas in mei 2002 gekozen werd als Kamervoorzitter zei hij "een beetje beduusd" te zijn, maar was hij vooral verguld met "de mooiste functie in de politiek". Na slechts negen maanden loopt hij nu echter alweer het risico om zijn functie te verliezen. Vooral CDA-kandidaat Verburg lijkt een geduchte concurrent.

Weisglas, die al sinds 1982 in de Tweede Kamer zit, zag het Kamervoorzitterschap als een fraaie bekroning van zijn werk als volksvertegenwoordiger. Jarenlang kon hij als plaatsvervangend voorzitter van Jeltje van Nieuwenhoven bovendien al oefenen met de voorzittershamer.

De liberaal behoort tot het selecte groepje Kamerleden dat zowel waardering als diepe afschuw oproept. Sommigen bewonderen Weisglas omdat hij er telkens weer in slaagt om de media-aandacht te krijgen die hij zoekt, anderen verwijten hem politiek opportunisme en ijdelheid.

Voor zijn Kamerlidmaatschap was Weisglas ambtenaar bij het ministerie van Buitenlandse Zaken en was hij persoonlijke secretaris van CDA-minister De Koning voor Ontwikkelingssamenwerking. Niet voor niets werd hij in de Tweede Kamer de vaste buitenlandwoordvoerder van de liberalen.

Tijdens zijn negen maanden als Kamervoorzitter pleitte Weisglas voor korte en bondige debatten. Zijn optreden leidde tot irritatie bij sommige Kamerleden, die hij fel op hun spreektijd wees en soms zelfs de mond snoerde.

Gerda Verburg (45, CDA):

Eind jaren tachtig had Gerda Verburg als voorzitter van de jongerenorganisatie van het CNV stevige kritiek op het sociale beleid van het tweede CDA/VVD-kabinet Lubbers. Voor Verburg, afkomstig uit een christelijk gezin met boerderij en kaasmakerij in Zwammerdam, bleef het geloof echter altijd een belangrijk referentiekader.

Toen ze in 1993 lid werd van het CDA, wilde ze de discussie over de koers van de partij zoveel mogelijk in de richting van 'sociaal-christelijk' beïnvloeden. Verburg werkte dan ook niet voor niets al jaren als bestuurder voor vakcentrale CNV, waar ze veel heeft gedaan om de positie van vrouwen hoog op de agenda te krijgen.

Verburg zit sinds 1998 in de Tweede Kamer en voerde het woord over sociale zaken. Het afgelopen halfjaar was de voormalige vakbondsvrouw al ondervoorzitter van de Kamer onder Weisglas.

Als enige vrouwelijk kandidaat, en als lid van de grootste partij in de Tweede Kamer, maakt Verburg een goede kans om tot voorzitter gekozen te worden. Haar motivatie heeft ze al klaar. "Debatten moeten gaan over wat in kerk, kroeg en kantine leeft", vindt Verbrug. "Ik wil vooral de hoofdlijnen aanhouden en Kamerleden niet laten uitwaaieren in details."

Thom de Graaf (45, D66):

Na twee verkiezingsnederlagen op rij trad De Graaf na de verkiezingen van 22 januari af als fractievoorzitter van D66. Wel wilde hij Kamerlid blijven en nu ziet hij voor zichzelf een toekomst als Kamervoorzitter. De genuanceerd formulerende De Graaf probeerde zich de afgelopen maanden te profileren als een politicus die in politiek turbulente tijden het fatsoen weet te bewaren. De door collega's gewaardeerde De Graaf kan om die reden wellicht nog een vuist maken in de voorzittersverkiezing. Daarentegen heeft hij de handicap dat hij afkomstig is uit een kleine oppositiepartij.

De Graaf studeerde in Nijmegen en werd later ambtenaar. Hij schopte het tot plaatsvervangend directeur politiebeleid op het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Tijdens zijn studietijd verkeerde hij in zowel linkse als meer traditionele kringen. In feite was hij toen al een echte D66'er, al liep hij mee in Vietnam-demonstraties en was hij een blauwe maandag lid van de PPR. Sinds 1994 is De Graaf Kamerlid voor D66, waarvan de laatste vijf jaar als fractievoorzitter.

Net als zijn concurrenten Weisglas en Verburg wil De Graaf de werkwijze van het parlement vernieuwen. De D66'er pleit onder meer voor een vragenuurtje met de premier. De Graaf vindt het vreemd dat heel Nederland op vrijdag in het gesprek met de minister-president in de media een toelichting op kabinetsbesluiten krijgt, terwijl de stukken pas maanden later naar de Tweede-Kamerleden gaan.

zoek naar gerelateerde artikelen

ma 3 feb 2003, 18:50