Want
u beheerst het nog, het haken, breien en borduren.
"Mijn oma leerde het mijn moeder, mijn moeder
leerde het mij, ik leerde het mijn kinderen en die
leren het hun kinderen. Twee jaar geleden leerde
ik mijn moeder van 88, die weer kind werd, opnieuw
breien. Insteken, omslaan, doorhalen, af laten gaan.
De cirkel is rond", zo schreef bijvoorbeeld
Jet de Kort. Waarschijnlijk hoeft haar moeder echter
niet iedere woensdag verplicht tien toeren te breien,
want, zo begrepen wij, dat verplichte gedoe is wel
een van de mindere jeugdherinneringen van onze oudere
lezeressen.
Maar
handwerken is bepaald niet voorbehouden aan bejaarden.
Ook veel jonge vrouwen nemen nog regelmatig de pennen
ter hand. "Dat breien iets is voor 'trutjes',
is echt niet waar", schrijft Jeannet Müller-Roskam,
die fanatiek truien en vesten fabriceert. "Ik
ben gek op rockmuziek, ga ook wel naar popconcerten,
ben (bestuurs)lid van de plaatselijke Opelclub,
heb een (deels) getunede Kadett en ga ook wel eens
naar automeetings. Niet echt iets voor trutjes."
En Dorry van Beers-Van Osch, een heftig quiltende
dertiger - aan het aantal enthousiaste reacties
te zien is het doorstikken van gewatteerde stofjes
bijzonder populair: "Ik ben ontzettend blij
dat ik een hobby heb die voor ontspanning zorgt,
vele contacten geeft, een geestelijke uitdaging
biedt (die heb ik ook al in mijn werk, hoor) en
die mijn creatieve kwaliteiten aanboort. Dus geen
geraniums, Perzische tapijtjes en een blauwspoeling,
maar hoge hakken, heupbroek en quilten."
En
dan waren er nog een aantal reacties van juffen
die vroeger handwerkles hebben gegeven, maar met
lede ogen moesten toezien hoe creativiteit het won
van de serieuzere naaldkunst. Niet iedereen liet
het daar echter bij zitten. Ans Hage: "Ik ben
als leerkracht werkzaam op een mytylschool. Ik werk
in een groep met meervoudig gehandicapte kinderen
op mlk-niveau. Ik brei, haak, borduur, punnik en
knip uit lapjes stof met de kinderen. Behalve dat
de kinderen het erg leuk vinden, is het ook voor
hun fijne motoriek erg belangrijk om met handwerktechnieken
bezig te zijn. Gemaakte werkjes zijn o.a. een vaderdagcadeau
(schilderij van diverse handwerktechnieken), boekenlegger,
kerstborduursel, eigen map versierd met... enz.
Zeer zeker niet oubollig." Juf Carla de Bruyn
leert de kinderen in haar klas lekker creatief sneeuwmannen
breien. En nog verrassender: kuikens voor Pasen,
met gehaakte vleugels. Juf Carla, die willen wij
ook. Mogen we het patroon?
Uw
reacties:
WILBERT
Heel
leuk stukje over het breien. Vooral omdat het een
kennis van mij is. Wat ik echter wel jammer vind,
is dat u zijn naam niet goed heeft. Zijn vader heet
Paul Schouten, maar hij heet Wilbert Schouten. Wilde
u dit graag laten weten.
JACQUELINE
LASCARIS
QUILTEN
Handwerken
is al jaren in. Alleen het onderwijs heeft geen
geld en tijd meer voor deze, voor een kind, belangrijke
ontwikkeling! Meer dan 13000 vrouwen en mannen zijn
lid van het quiltersgilde! Het quiltersgilde is
de Nederlandse Vereniging van Patchwork- en Quiltenthousiasten.
De vereniging is opgericht in 1983. Het doel van
de vereniging is het promoten van patchwork en quilten.
Jaarlijks vinden twee grote tentoonstellingen plaats.
Dit jaar 17 t/m 21 maart 2004 in Hoeven (Brabant)
een door het quiltersgilde georganiseerde miniquilttentoonstelling.
Deze tentoonstelling wordt gehouden in het voormalig
Gemeentehuis van Hoeven, Sint Jansstraat 20 (Heemhuis
de Pastorij). Het thema is 'Carnaval'. 17 t/m 23
september 2004 in Alkmaar een door het quiltersgilde
georganiseerde Algemene Tentoonstelling. Het thema
voor deze tentoonstelling is 'Alkmaar; Hollands
Erfgoed'. Kijk een op www.quiltersgilde.nl
STINEKE
VAN 'T ERVE
MOEDER
Heel
goed dat de jeugd leert breien naaien en handwerken.
Ik heb het op school geleerd en later van mijn moeder,
die een duizendpoot was op dat gebied, alle kneepjes
geleerd. Ben nu 77 en maak mandala's, een heerlijk
ontspannende bezigheid en je kijkt niet meer zoveel
tv, dat ook niet meer is wat het was. Al van mijn
10e jaar moest ik van moeder al breien, elke woensdagmiddag
10 toer onder controle. Heb er geen spijt van. Als
ik zie dat een dame in de winkel een lange broek
laat hangen omdat ze de pijpen niet korter kan maken,
vind ik dat erg. Wat bespaar je er veel mee als
je kunt naaien, breien en handwerken. Het moest
weer een verplicht vak worden op de school.
ANONIEM
HOOP
Hopende
nog eens tijd te krijgen om te handwerken, helaas
door ziekte van mijn man heb ik daar geen tijd voor,
ook voor gitaarspelen niet en met de breimachines
ook al niet. Dus hoop doet hier leven... Ik was
vroeger leesmoeder en handwerkmoeder op scholen.
Ik ontwierp patronen en kon heel veel breien.
H.A.M.
TROMP VAN AS
OUDE
TECHNIEKEN
Al
vanaf dat ik weet dat er breipennen zijn, heb ik
gebreid, mijn moeder vertelde dat ik het in vijf
minuten onder de knie had. Later ook haken, borduren,
naaien. Ik heb nog ouderwets handwerkles gehad,
handschoenen met vingers breien, rondjes haken,
stekenlappen borduren. Ik heb later, als leerkracht
in het basisonderwijs, veel kinderen leren handwerken,
dat waren vele gezellige en ontspannen uurtjes.
Ook heb ik de opleiding voor akte K gevolgd en gehaald.
Maar helaas in de jaren tachtig werd handwerken
afgeschaft, en moesten we 'creatief' gaan doen,
het 'moest uit de kinderen zelf komen'. Ik heb het
altijd jammer gevonden dat het aloude handwerken
is verdwenen, samen met die gezellige wolwinkeltjes.
Heel langzaam zie je nu dat er weer belangstelling
komt voor de oude technieken, maar ik vind het wel
heel erg hoe duur een bolletje wol is. Als je een
trui wilt breien, ben je een fors kapitaal kwijt,
en dat is belachelijk. Toch hoop ik dat het handwerken
weer helemaal terugkomt, ik zal met plezier al mijn
kennis en vaardigheden over willen en kunnen brengen!
MARGRIET
THIJSEN-GENGLER
PRUTSEN
Leuk
om te lezen dit... Ik ben 36 en brei, niet altijd
even fanatiek, de puf ontbreekt me nogal eens met
drie jonge kinderen, maar dat komt wel weer! De
oudste heeft deze winter alweer een trui te pakken
en ik ben nu met ééntje voor de jongste
bezig, door een sterfgeval in de familie is die
even blijven liggen maar ik ga van de week weer
aan de gang, dat is de bedoeling, daar de middelste
ook nog wacht op een trui. Natuurlijk zochten ze
zelf de wol uit. Mijn beide dochters wilden het
ook leren, dus die 'prutsen' zo nu en dan ook een
paar pennetjes. Tja, vroeger leerden we het inderdaad
nog op school. Ik zal dat boekje voor ze aanvragen,
misschien hebben ze daar nog wat aan!
LOEK
VERSLAVING
Handwerken
is een vorm van creatieve expressie die veelal ook
nog een doel dient. Dat in mijn schooljaren alle
klasgenootjes zuchtten en steunden bij de handwerkles,
begreep ik niet. Niet vreemd dat ik nu op 30-jarige
leeftijd niet weg te slaan ben bij de naaimachine;
ik quilt! (lappendekens die met vulling doorgestikt
worden). Ik zou het heel leuk vinden als deze hobby
eens op een positieve en flitsende manier in het
nieuws zou komen. Wist u trouwens dat er in Nederland
meer dan 10.000 vrouwen zijn die deze verslavende
hobby delen? Ik verbaas me er wel over dat er inderdaad
een generatie ontstaat die met open mond staat te
kijken als ik laat zien hoe ik mijn quilts maak
en hoeveel ik er ondertussen al gemaakt heb. Ik
ben ontzettend blij dat ik een hobby heb die voor
ontspanning zorgt, vele contacten geeft, een geestelijke
uitdaging biedt (die heb ik ook al in mijn werk
hoor) en die mijn creatieve kwaliteiten aanboort.Dus
geen geraniums, Perzische tapijtjes en een blauwspoeling,
maar hoge hakken, heupbroek en quiltend!
DORRY
VAN BEERS-VAN OSCH
AANDACHT
Vroeger,
toen de meeste vrouwen thuis moesten blijven om
voor de kinderen te zorgen (buitenshuis werken van
de vrouw was een schande voor de man), maakten de
vrouwen kleren voor het hele gezin (naaien en breien),
uit pure noodzaak meestal. En de kinderen, vooral
meisjes moesten het ook leren voor later. Nu alles
in de winkel tegen betaalbare prijzen te koop is
en de ene stoffenzaak na de andere sluit (net als
wolwinkels trouwens) en de moeders ook nog buitenshuis
gingen werken, is er gewoon veel minder tijd om
zelf te naaien/breien en ook nog de kinderen dit
alles te leren. Vooral omdat er de nodige sportclubjes
en muzieklessen bij de kinderen ingegoten moeten
worden. Er blijft weinig tijd en energie over om
de pennen te pakken en de kids te leren een das
te breien of een klein borduurwerkje op te starten.
Dus ja, het is fijn dat ze op school hiermee leren
kennismaken. Zelf heb ik een paar jaar geholpen
als knutselmoeder en heb toch een paar meisjes enthousiast
zien worden voor breien. Helaas had de moeder geen
breipennen en wol, dus konden ze er verder niks
mee. Dit loste mijn dochter op door ze mee naar
huis te nemen en hun pennen en wol te geven. Maar
er is meer handwerken dan alleen breien, haken en
borduren; ik denk even aan mijn hobby, patchwork
en quilten en aan de vele mailing listen hierover
op internet. En dan die enorme drukte op de grote
quilttentoonstellingen in het land, o.a. Leiden,
Waalre en binnenkort - 21/22 febr. - in de Darling
Market in Rijswijk waar één hal speciaal
ingericht is voor patchwork en quilten. Kijk bij
de tijdschriftenhandel en zie al de quiltbladen
liggen. Naast breien, haken en borduren is patchwork
en quilten een serieuze handwerktechniek die al
in de vorige eeuw gedaan werd. En die best meer
aandacht mag krijgen.
SHIRLEY
JACOBS
PLEZIER
't
Zou volgens mij goed zijn als de kinderen weer handwerkles
krijgen, want zoals het nu gaat, kunnen ze echt
die knoop niet meer aannaaien. Ik ben 64 jaar en
ik heb breien van m'n oma en op school geleerd,
daarna twee jaar huishoudschool en een paar jaar
naailes, zo ging dat 50 jaar geleden en nog heb
ik er plezier van!
A.
M. DE VRIES-HAMOEN
WARMTE
Het
is jammer dat er zo weinig gehandwerkt wordt. Het
geeft zoveel warmte en gezelligheid in huis. Het
is géén goede ontwikkeling. De kinderen
leren niets van dit alles, zijn niet creatief, zitten
liever voor de tv. Knopen aanzetten doen ze ook
niet meer in deze consumptiemaatschappij. Ze gooien
het liever weg. Volgens mij een kwestie van luiheid.
Ik vind dat kinderen weer moeten leren handwerken.
Het is zeker niet achterhaald.
ANNEKE
KINDEREN
Al
een paar jaar ben ik iedere vrijdagmiddag met kinderen
uit groep 7 en 8 aan het breien. Dit met heel veel
plezier. De jongens vinden het eerst heel vreemd.
Toch gaat het hen vaak heel goed af. De kinderen
uit groep 7 breien een zeehondje en de leerlingen
uit groep 8 een gelukspoppetje. Het zeehondje in
één kleur en het poppetje verschillende
kleuren. Ik hoop nog verscheidene jaren dit onderdeel
te kunnen geven. Eens in de drie weken komt er een
nieuwe groep. Dus in drie weken hebben ze een leuk
resultaat. Voor verschillende kinderen is het inderdaad
rustgevend (niet allemaal).
JOSÉ
DE ROOY-WEUSTINK
OMA
Ik
ben 70 jaar, vanaf mijn 10e jaar alles gebreid en
genaaid, misschien wel honderd truien gebreid, nu
nog alles voor mijn kleinkinderen. Hele poppenkasten
vol met kleren, ze hebben weinig interesse om breien
te leren, ze zitten liever achter de computer. Heb
acht kleindochters, mijn schoondochters hebben helemaal
geen interesse, maar als ik er niet meer ben, wie
naait dan overal de knopen aan en verstelt alles?
Mijn zoons zeggen: 'Dat weet ik ook niet mam, hoe
dat moet.' Laat ze weer handwerkles of breiles geven,
want van oma's nemen ze het niet aan. Later is het
een groot gemis, ook als je eenzaam bent.
ANONIEM
ZWEMBROEKEN
In
de jaren vijftig breidde ik alles voor de kinderen,
zelfs een badpak en een zwembroek. Ik was er helemaal
gek op, als het af was, snelde ik naar de wolzaak
(toen de 3 Suisse) en kocht weer een paar kleurige
knotjes wol. Ben dus voor handwerken, op school,
veel kinderen willen nog graag iets creatiefs doen.
Misschien kunnen die lessen een half uur ingekort
worden voor deze leuke hobby. Ik krijg er ook weer
zin in, mijn breinaaldenkoker ligt al jaren te rusten
in de kast.Voor
mijn leeftijd (75) is er tijd genoeg voor om nog
een steekje te breien.
MW.
O. VISSER
JONGENS
Dol
op breien, haken en allerlei ander gepruts met naald
en draad ben ik altijd geweest. Op m'n 5e breide
ik al babysokjes en andere kraamcadeautje. Aangezien
wij drie jongens (en geen meisje) hebben, heb ik
hen borduren, breien en knopen geleerd. De oudste
was 10, zat hij heerlijk te breien. Ik vind het
super dat het weer aan het terugkomen is. Breien
is gedachten ordenen, lekker ontspannend.
ANNEKE
HAGE-BOSTELAAR
INSPIRATIEBRON
 |
In
oktober 2002 is door Uitgeverij Cantecleer, deel
uitmakend van Tirion Uitgevers bv 'Mijn eerste breiboek'
uitgegeven. ISBN 90 213 3262 0. Verkoopprijs €12,98.Geschikt
voor kinderen vanaf 8 jaar. Ik ben de auteur van
dit boek. In Mijn eerste breiboek leren kinderen
op heel eenvoudige wijze allerlei leuke werkstukken
maken met gebreide vierkantjes. Zo kunnen ze cadeautjes
maken, maar ook babykleertjes, een vestje, mutsen,
armbandjes, barbiekleertjes enzovoort. Natuurlijk
komen allereerst de basistechnieken van het breien
aan bod, gevolgd door allerlei versiertechnieken.
Dit alles ondersteund door heldere stap-voor-staptekeningen.
Een vrolijk boek, dat kinderen leert hoe leuk breien
is. Ook geschikt voor volwassenen die met breien
beginnen. Breien is goed voor de handvaardigheid,
en door het kind zelf kleuren bij elkaar te laten
passen ontwikkelt het zijn creativiteit. Door het
breien wordt ook het doorzettingsvermogen gestimuleerd,
want waar je aan begint moet je afmaken. Breien
is eveneens plezier hebben bij het werk. En natuurlijk
moet het kind ook geprezen worden. Trots als een
pauw zullen ze pronken met hun eerste zelfgebreide
tasje, muts of sjaal. In oktober 2003 verscheen
Spelenderwijs borduren, ook weer uitgegeven door
Uitgeverij Cantecleer, deel uitmakend van Tirion
Uitgevers bv ISBN 90 2133411 9. Verkoopprijs €12,98.
Spelenderwijs borduren wil een inspiratiebron en
stimulans zijn om de eigen creativiteit te laten
spreken. De meeste werkstukjes zijn bedoeld voor
kinderen vanaf 8 jaar, maar omdat Spelenderwijs
borduren uitgaat van de allereerste beginselen van
het borduren, zijn er ook enkele werkstukjes opgenomen
waarmee al op veel jongere leeftijd begonnen kan
worden: het borduren met veters is bijvoorbeeld
al geschikt voor kinderen vanaf 4 jaar. Kortom,
een complete handleiding vol vrolijke ideeën
voor jong en oud, voor school en thuis! Dit boek
is zo opgezet dat ieder zijn eigen aanleg kan ontplooien.
Past borduren nog in deze tijd? Is het niet ouderwets
en afgezaagd? Het begrip borduren is hetzelfde gebleven,
maar de inhoud en vormen zijn vernieuwd. Het ouderwetse
heeft plaatsgemaakt voor kleurig en fleurig. Het
kind steekt iets op van borduren, beleeft toewijding
en vreugde, plezier aan het creatieve vormgeven
en spelenderwijs leert het samenwerken in teamverband,
doorzettingsvermogen, en communiceren met aderen,logisch
nadenken, kleurbesef, hand-oogcoördinatie,
handvaardigheid en eigen creativiteit. Knutselen
is belangrijk om een kind zinvol bezig te houden.
Beide boeken zijn geschikt voor jongens en meisjes.
Breien en borduren zijn beide erg rustgevend, dus
het is inderdaad het nieuwe yoga. Informatie is
ook te vinden op www.creatiefnetwerk.nl
ROOS
VAN ECK- DEKKERS
TRADITIE
Insteken,
omslaan, doorhalen, af laten gaan. Mijn oma leerde
het mijn moeder, mijn moeder leerde het mij, ik
leerde het mijn kinderen en die leren het hun kinderen.
Twee jaar geleden leerde ik mijn moeder van 88,
die weer kind werd, opnieuw breien. Insteken, omslaan,
doorhalen, af laten gaan. De cirkel is rond. Hoezo
school? Mijn kleinzoon van vier hakt hout met zijn
eigen (botte) bijltje. Leert hij ook niet op school.
Mochten de moeders niet kunnen breien, dan zijn
er nog altijd de oma's.
JET
DE KORT
NOODZAAK
De
tijd dat kousen, kniekousen, sokken en ondergoed
etc. gebreid moesten worden, ligt inderdaad ver
achter ons. Toen was breien een bittere noodzaak
en moesten meisjes als ze uit school kwamen een
bepaald aantal toeren aan kousen of sokken breien
voor ze mochten spelen. Uiteraard wordt er ook nu
nog wel gebreid. Maar zowel vroeger als nu zal er
altijd een groep kinderen en volwassenen zijn én
blijven die handwerken een nachtmerrie vinden. In
tegenstelling tot de oorlog is er volop materiaal
te koop, maar zijn er andere oorzaken waarom handwerken
niet uit de verf komt. Televisie, computerspelletjes,
verschillende sporten. Bovendien zijn er heel goedkoop
in zaken als Zeeman, Bentex, Henk ten Hoor en Scapino
allerlei soorten gebreide spullen te koop. Het verplicht
stellen van handwerken op school, zoals vroeger
in mijn tijd zal, vrees ik, wel niet snel terugkeren.
Hoewel het aanleren van basistechnieken prettig
en nuttig kan zijn. Het breien van spullen zal voor
mij altijd een leuke, ontspannen bezigheid blijven
(truien, vesten en mutsen etc. voor de kleinkinderen).
Bovendien borduur ik graag en ben lid van Merkwaardig
(vereniging liefhebbers merklappen).
H.J.
PIJNACKER-BIJKERSMA
TROTS
Handwerken
is helemaal niet achterhaald. Het is ontzettend
ontspannend en je hebt als eindresultaat iets om
trots op te zijn. Ik ben nu 47 jaar, maar handwerk
al zolang ik me kan herinneren. Spelen met poppen
deed ik als kind weinig, maar ik heb wel een paar
koffers vol kleertjes gemaakt. Het is voornamelijk
breien (truien) en borduren wat ik doe. Haken lukt
helaas niet goed meer na een tennisarm. Ik borduur
randjes op handdoeken, boekenleggers, sleutelhangers,
onderzetters, lavendelzakjes, schortjes, pannenlappen
etc. Heel leuk. Verder brei ik m'n eigen truien
zelf. Ik heb wel eens een trui gebreid voor 8 euro
aan materiaal. Zelfgemaakt is veel sterker, warmer
en je heb iets unieks. En de maat is altijd goed.
Zelfs m'n moeder van 85 heeft na veertig jaar weer
een trui gebreid. Daar ben ik echt trots op. Ik
hoop dat ze handwerken weer gauw gaan toevoegen
aan het lespakket, want de jeugd mist echt wat.
Ze vervelen zich dood en halen allerlei rottigheid
uit, puur uit verveling. Met handwerken bied je
ze iets waar ze trots op kunnen zijn en ze leren
zo ook zich te ontspannen. Ik kan het iedereen aanbevelen.
En dat breien iets is voor 'trutjes', is echt niet
waar. Ik ben gek op rockmuziek, ga ook wel naar
popconcerten, ben (bestuurs)lid van de plaatselijke
Opel-club, heb een (deels) getunede Kadett en ga
ook wel eens naar automeetings. Niet echt iets voor
trutjes. Ik hoop jullie duidelijk te hebben gemaakt
dat handwerken echt niet achterhaald is.
JEANET
MÜLLER-ROSKAM
OMA
Ikzelf,
als oma van 70, heb vanaf mijn 8e jaar altijd gebreid.
Nu zou ik het niet meer kunnen doen vanwege een
ontsteking aan de arm. Maar ik zou het goed vinden
als de jeugd het gaat leren. Het is erg rustgevend.
En in deze dure tijd kan je hele mooie kleding maken.
MW.
HOGENHOEK-LAAN
KARWEITJES
Of
handwerken achterhaald is? Ik denk van niet. Jammer
dat er op scholen geen handwerkles meer wordt gegeven.
Heb er zelf altijd veel plezier aan beleefd en gemak
van gehad. En ontspannend gevonden. Nog doe ik alle
klusjes voor m'n dochter en kleindochters. Breien
hoeft niet meer voor ze. Ze kopen alles. Ik brei
alleen nog een vest voor mezelf. Voor de ontspanning.
Ben nu 75 jaar. Niemand zit meer te wachten op gebreid
goed. Wel op naaikarweitjes. Zou niet zonder mijn
naaimachine kunnen.
MW.
G. BERRE
JUF
Ik
ben al dertig jaar lerares op een kleine basisschool
en geef ook al dertig jaar les in handwerken. Een
aantal jaren terug heette het vak 'textiele vorming',
tegenwoordig is het weer handwerken. Al deze jaren
heb ik de kinderen van groep 5 t/m 8 lesgegeven
in breien, haken, borduren, naaien, macramé
etc. en doe dit nog steeds, met medewerking van
moeders. Tegenwoordig hoor je de kinderen zeggen
dat hun moeders hen niet kunnen helpen, omdat ze
niet kunnen breien. Maar de kinderen doen dit vak
nog steeds met veel plezier. Ze mogen ook eigen
ontwerpen maken. Wij, de leerkrachten van school,
vinden het nog steeds een belangrijk vak voor zowel
jongens als meisjes. Ze kunnen later, als ze op
kamer wonen, zelf een knoop aannaaien bijvoorbeeld.
Als ze later iets willen maken - breien, haken o.i.d.
- dan hebben ze de basis op school gehad.
PIETJE
BETTEN-JAGER
WOL
Ik
ben 74 jaar en brei nog steeds, weliswaar niet meer
zoals vroeger toen mijn kinderen nog klein waren.
Maar ik heb wat afgebreid. Toen ze pubers waren,
ging 't wat minder. De eigen smaken gingen zich
openbaren. Voor de kleinkinderen is ook menig draadje
over de pennen gegleden. Ook dat is nu over. Het
is nu allemaal eenheidsworst wat de klok slaat.
Voor mijzelf brei ik nog wel. Zogezegd voor in huis
en in de tuin. Ik brei voornamelijk van restjes.
Het is inderdaad op een of andere manier een ontspannende
bezigheid. Bovendien is het leuk om met die restjes
je fantasie te laten gaan, en al is het resultaat
niet altijd 100 procent, het is toch leuk om te
doen. De wol (goede kwaliteit) is bovendien nu zo
duur, dat het bijna geen doen is om daar iets mee
op te zetten. Als het dan mislukt, ben je zo 50
euro kwijt, als het niet meer is. In mijn jonge
jaren woonde ik niet zo ver van de Nassaustraat
in Amsterdam. Daar was een wolwinkel waar je in
de rij stond om geholpen te worden. Helpen in alle
betekenissen van het woord. Patronen uitrekenen
etc. In verhouding was wol toen ook al duur. 'Vijf
bollen (veel knotten toen nog) nodig, oei, wel veel
geld ineens. Nou mevrouw, dan neem je er nu toch
een mee en dan blijft de rest nog vier weken voor
je liggen.' Ongeveer tien jaar geleden was er die
tijd van met bandjes en siergarens breien. Ook niet
echt goedkoop. Hier in Purmerend was ook een handwerkzaak
waar je de wol in gedeelten kon kopen. Ook de hulp
was er toen nog. Ook dat is over. Jammer, zoals
zo veel dingen. Het door u aangehaalde adres in
Hoorn komt nog enigszins in de buurt.Mag
ik u eens een tip geven? Tussen september en december
brei ik extra veel. Van ware kunststukken tot kaarten
die niet om aan te zien zijn. Er zijn zoveel technieken.
Maar men doet iets en de clubjes die er zijn, zorgen
ook voor sociale contacten. Zo snijdt het mes aan
twee kanten.
RIE
VOS-VULDEN
KUIKENS
Ik
ben lerares aan een basisschool. En wij hebben op
de vrijdagmiddag handarbeid/handwerkmiddag. We hebben
een aantal leskisten gemaakt die gedurende 3 weken
bij de klas blijven. Daarna wisselen we. Daarbij
zitten ook de technieken breien, haken, naaien,
borduren. Zo heb ik met mijn klas al een sneeuwman
gebreid en gaan we straks zeker kuikens breien met
Pasen, met gehaakte vleugels. De kinderen vinden
het geweldig en zijn erg gemotiveerd. Daarnaast
komen er ook technieken langs als solderen, zagen
en timmeren. En inderdaad ook de 'creatieve knutseldingen'.
Dus niks achterhaald. Ligt natuurlijk wel aan de
inzet van de leerkracht.
CARLA
DE BRUYN
ONTSPANNEND
Op
dinsdagmorgen breien wij, een groep van ongeveer
15 vrouwen, met elkaar onder het genot van een kop
koffie. We wonen op Terschelling en vinden het bijzonder
jammer dat hier slecht aan breiwol te komen is.
We reizen het hele land door op zoek naar leuke
winkels. Ook via internet bestellen wij wol. Dat
er op school niet meer geleerd wordt om te breien,
vinden wij erg jammer, want handwerken is en blijft
een heerlijk ontspannende bezigheid.
LEONIE
VOS
YOGA
Handwerken
is zeker niet achterhaald, het echte handwerken
is verbannen. Als onderwijzeres heb ik de veranderingen
meegemaakt, maar ik voelde mij als Don Quichot,
die vocht tegen de windmolens. Mijn dochter van
nu 29 jaar, heeft tijdens haar studie, aan studiegenootjes
geleerd hoe ze een knoop aan moesten zetten!Fraaie
en nuttige handwerken zijn een stuk cultuur, dat
gewoon aan de kant is geschoven. Het echte handwerken
moet weer terug in het lespakket. Zelf ervaar ik
het beoefenen van fraaie handwerken als yoga. Het
werkt bijzonder ontspannend en rustgevend, net als
het onderdeel breien dat in uw krant wordt genoemd.
S.
BAUMGARTNER-STREEKSTRA
FANTASIE
 |
Bij
ons kregen de meisjes vanaf de eerste klas lagere
school een middag in de week handwerken en de jongens
'jongensschool'. Wij, de meisjes, begonnen met leren
breien voor wie het nog niet kon, vervolgens werd
er een knikkerzakje gebreid in ribbelsteek, gewoon
een rechthoekig lapje, de juffrouw breide voor iedereen
aan beide einden een rij gaatjes in en naaide de
kanten aan elkaar, zo'n 20-25 stuks! Door de gaatjesregen
wij dan nog een van een aantal draden van hetzelfde
garen gedraaid touwtje om de zak dicht te kunnen
trekken. Zo leerden wij gestadig alle basistechnieken
van breien, haken, borduren en naaien. Tegen de
tijd dat onze jaargang 1946 naar het voortgezet
onderwijs ging, was de elektrische naaimachine met
zigzagsteek al gemeengoed geworden. Wij mochten
deze nieuwe techniek toepassen op een petticoat
van macokatoen, ik heb hem nog! Handwerken hoorde
bij ons in Zwitserland gewoon tot de algemene ontwikkeling
op alle scholtypen, behalve gymnasium, geloof ik.
Op hun middag knutselden de jongens van alles en
nog wat. Maar mijn een jaar jongere broer leerde
ook breien en kwam trots thuis met een overtrek
voor een kleerhanger. Op het voortgezet onderwijs
leerden ze basistechnieken van metaal- en houtbewerken,
waarbij het laatste de boventoon voerde. Ze kregen
trouwens per week ook een extra gym- en wiskundeles,
terwijl wij meisjes ons in het laatste schooljaar
mochten bekwamen in het koken en het aanplanten
en onderhouden van een moestuin! Op onze school
was toen ook een meisje, enig kind van een zelfstandig
timmerman, en ze mocht deelnemen aan de handvaardigheidlessen
van de jongens, omdat ze de zaak van haar vader
wilde overnemen. Thans worden al die praktijklessen
in het voortgezet onderwijs op vrijwillige basis
aangeboden, men moet er gewoon voor een aantal uren
per week uit kiezen. Hier in Nederland leerde mijn
dochter breien en punniken van een oudere buurvrouw
zonder kinderen, ze leerde trouwens aan al mijn
kinderen ook al die oude kinderversjes en -liedjes,
voor zo ver ze ze niet leerden op de kleuterschool.
Ik vond het maar raar, dat de kinderen op de lagere
school maar eens per week wat knutselden en niet
echt leerden handwerken. Desalniettemin vonden alle
drie mijn kinderen die 'lessen', die er ook nog
wel eens bij inschoten leuk, en kwamen trots met
hun trofeeën thuis. De dochter vroeg zelfs
geregeld op woensdagmiddag een paar kwartjes om
in het buurthuis te gaan knutselen. De zonen leerden
een ambacht, en zowel mijn eigen dochter als mijn
schoondochter houden van borduren, mijn dochter
is zelfs begonnen met quilten. Maar met een baan
en kleine kinderen komt daar weinig van. Juist daarom
vind ik het belangrijk, dat kinderen ten minste
op de basisschool de basistechnieken van het werken
met textiel leren, want vooral breien, haken en
borduren zijn erg ontspannend, of men nu een patroon
heeft of de eigen fantasie de vrije loop laat. Trouwens,
bij handwerken komt nogal eens wat rekenwerk kijken,
en als men dan ook nog enige kennis van wiskunde
heeft, is dat helemaal mooi meegenomen. En nu de
dienstplicht is afgeschaft en de militaire uniformen
met klittenband en drukknopen worden gesloten leert
men ook in het leger niet meer een knoop aan te
naaien. Wie iets met de handen kan, laat zich ook
niet zo gauw een oor aannaaien...
H.
NIJHOF-MÜHLEMANN
RESTJES
Breien,
niet geleerd? Wat een gemis! Je kunt er zoveel plezier
aan beleven en net zo vlot, hip of modern maken
als je zelf maar wilt. Heb je nog bollen wol liggen
en kom je er niet uit met die twee breipennen?Gooi
ze niet weg. Ik, als 20-plusster, brei van alle
restjes leuke truien voor kindertehuizen in de Oekraïne.
En blij dat die kinderen zijn dat er mensen zijn
die geleerd hebben te breien!!
M.H.
POLDERVAART
BELACHELIJK
Hier
heb ik eigenlijk maar twee woorden voor: ronduit
belachelijk. Als een kind enigszins nog een knoop
of zelfs een stuk kleding wil maken, moet dat gewoon
overal kunnen! Want ik ben van mening dat het vak
handwerken juist gestimuleerd moet worden! Dus mijn
motto: blij dat ik haak, borduur en brei!
MW.
M. B. OONK
JAMMER
Ik
vind het erg jammer dat kinderen geen handwerkles
meer hebben op school.Het
is leuk zowel voor jongens als voor meisjes om kennis
te maken met handwerken en stimuleert de moeders
misschien weer om er verder mee te gaan. Mijn dochter
heeft veel van mijn moeder geleerd en geeft haar
kennis weer door aan buurmeisjes en eigen kind.
H.
SCHENKELS
CREATIVITEIT
Ik
vind dat kinderen weer op school moeten leren handwerken
en ook hoe een naaimachine werkt en wat ze er mee
kunnen doen. Daar kunnen ze hun creativiteit heel
goed in kwijt. En zelf een knoop kunnen aanzetten
of een ritssluiting inzetten, is toch wel makkelijk.
ANN
MEEUWISSEN
FANS
Ik
ben bijna veertig en handwerken vind ik erg leuk.
Maar om mij heen merk ik dat het een uitstervend
iets is. Zoals aan de kinderen die met mijn jongens
naar huis komen: "Wat bent uw nu aan het doen
(ik borduur graag )?" Vol bewondering kijken
ze naar mijn werk en dan antwoord ik: "Doet
je moeder niets?" En daar wordt dan ontkennend
op gereageerd. Ik heb veel fans en dat is best leuk.
JOLANDA
WILLEMSEN
REUMA
Plusminus
20 jaar terug: uitslag 'reuma'. Ga met je handen
in een emmertje zand spelen om je vingers soepel
te houden. In die tijd ontdekte ik dat ik breien
leuk vond en dat ik daar baat bij had. Een paar
dagen niet breien en mijn vingers functioneren minder.
Dus breien, ook zomers buiten en vooral aan het
strand, waar ik met mijn kleinzoons heenga, en nu
het zwembad. Ik kon daar dan uren naar de jongens
kijken en breien. Ook op de boot (Den Helder naar
Texel en terug) en in de trein. Ik ben de oma die
kan breien, zonder naar het breiwerk te hoeven kijken,
vertelde een kleinzoon eens. Ook gek op gekregen
wol, de gebreide artikelen verkopen we om de stichting
'Stuur een Papoea naar school' te steunen.
JANNIG
DE BLOOIS
GENEN
Ik
wil zeker dat deze generatie weer gaat handwerken
in de brede zin van het woord. Zelf ben ik opgegroeid
met naald en draad; alles wat op dit gebied te doen
is, heb ik uitgeprobeerd. Nog steeds kan ik niet
stilzitten en doelloos tv-kijken bijvoorbeeld. Ik
ben overal voor te porren en ben ook creatief aangelegd.
Voor het vak handwerken op school had ik altijd
een 9 op mijn rapport. Mijn moeder heeft in de jaren
30 voor het blad Rijk de Vrouw een mooi vest ontworpen,
dus bij mij zit het denk ik ook in de genen. Maar
mijn dochter 25 jaar heeft er geen oog voor. Vind
ik jammer, het geeft ook zoveel ontspanning in deze
hectische maatschappij. Dus: doen op de scholen!
YVONNE
ROZEMA
MOTORIEK
Ik
ben als leerkracht werkzaam op een mytylschool.
Ik werk in een groep met meervoudig gehandicapte
kinderen op mlk-niveau. Ik brei, haak, borduur,
punnik en knip uit lapjes stof met de kinderen.
Behalve dat de kinderen het erg leuk vinden, is
het ook voor hun fijne motoriek erg belangrijk om
met handwerktechnieken bezig te zijn. Gemaakte werkjes
zijn o.a. een vaderdagcadeau (schilderij van diverse
handwerktechnieken), boekenlegger, kerstborduursel,
eigen map versierd met... enz. Zeer zeker niet oubollig.
ANS
HAGE
