Doen wat je echt wilt, maakt gelukkiger

Kies wat vaker je zelf!

Wat is geluk? Hoe gelukkig bent u eigenlijk? En waar wordt u happy van? Onlangs rondde de Katholieke Universiteit Nijmegen een onderzoek af naar dit thema. En wat blijkt: men wordt pas gelukkig als je doet wat je echt wilt. "Het klinkt als een open deur", stelt hoogleraar Roos Vonk, de onderzoeksleidster, "maar het opmerkelijke is dat veel mensen dus niet doen wat ze echt zouden willen in hun leven."

Twee belangrijke beweegredenen waarom mensen doen wat ze doen, onderscheidt de professor in de sociale psychologie: extern en intern. En juist de laatste, interne motivatie, is belangrijk voor geluk. "Externe motivatie betekent dat je dingen doet vanuit beweegredenen die niet uit jezelf komen. Bijvoorbeeld dat je dingen doet om het iemand anders naar de zin te maken of omdat het meer geld of maatschappelijke status oplevert."

Talenten

"Mensen die intern gemotiveerd zijn, doen dingen omdat ze het echt willen, er plezier aan beleven. Bijvoorbeeld wanneer je talenten gebruikt worden of omdat het beste van jezelf tot uiting gebracht wordt. Maar het kan ook het gevoel zijn bij een wandeling in het bos, spelen met kinderen, op reis gaan, inspirerend contact met mensen of naar mooie muziek luisteren. Wat het is, dat kan voor iedereen anders zijn. Als je werk doet wat echt bij je past, wat van binnenuit komt, dan ervaar je dat het je energie geeft in plaats van dat je er moe van wordt. Dat een stem van binnen zegt: ja, dat is wat ik wil."

Aan het onderzoek via www.zelfbepaling.nl, dat vier maanden duurde, deden ruim 4000 mensen mee - gerekruteerd via oproepen in de media. Tien keer zoveel als Roos Vonk had verwacht. Elke paar weken moesten de deelnemers via internet vragenlijsten invullen en rapportcijfers geven hoe gelukkig ze zich voelden, hoe vaak en waardoor. Een kleine groep werd gevraagd een dagboek bij te houden.

Uit het onderzoek blijkt dat de topvijf van geluksgevoel met andere personen te maken heeft (zie kader). "De mens heeft drie psychologische basisbehoeften. Ten eerste is dat behoefte aan bekwaamheid, het gevoel hebben dat je goed bent in wat je doet. De tweede is autonomie of zelfbepaling: in contact staan met wie je echt bent en de vrijheid ervaren om keuzes te maken die passen bij wie je bent. En ten slotte, de belangrijkste, is er de behoefte aan verbondenheid aan anderen. Die laatste voorwaarde voor geluk vormt in onze huidige geïndividualiseerde maatschappij een probleem. Mensen zijn heel sociale dieren. Uit de onderzoeken bleek dat mensen zich gelukkig voelen als ze hun vrienden vaker zien of spreken of plezierig contact hebben met degenen met wie ze het meest omgaan."

Negatief zelfbeeld

Het tegenovergestelde, je ongelukkig voelen, heeft ook met het belang van anderen te maken. Mensen met een negatief zelfbeeld, die op zoek gaan naar bevestiging, zich te veel aan anderen aanpassen en hun zelfwaardering aan anderen ontlenen, zijn het minst gelukkig. Slaaptekort, verkeersdrukte, slecht weer of tegenvallers op het werk scoorden in het onderzoek veel lager en staan niet in de toptien. Het grote belang van contact met anderen kan ook verklaren waarom mensen die samenwonen of een relatie hebben gelukkiger zijn dan alleenstaanden. Dat betekent niet dat alleenstaanden niet gelukkig kunnen zijn, maar zij moeten daarvoor meer op zichzelf leunen en hun verbondenheid zoeken in bijvoorbeeld vriendschappen of contacten op het werk. Verder blijkt uit het onderzoek dat mannen iets gelukkiger zijn dan vrouwen en mensen met een positief zelfbeeld gelukkiger zijn dan mensen die hun zelfwaardering meer aan anderen ontlenen.

Hoogleraar Roos Vonk

Roos Vonk neemt als voorbeeld een ambitieuze carrièrekerel. "Die wil nog meer geld verdienen, nog meer status en aanzien, nog meer mensen onder zich. Elke keer als hij een doel bereikt, wil hij meer omdat het eigenlijk geen voldoening geeft. Net als de vrouw die heel veel kennissen wil hebben of aandacht van haar man om zo bevestiging te krijgen dat ze waardevol is. Of mensen die met Jan en alleman seks hebben omdat zij eigenlijk bevestiging zoeken dat ze leuk zijn. Maar zulke mensen zoeken in de verkeerde richting, omdat de drie basisbehoeften niet bevredigd worden. De carrièreman heeft er eigenlijk behoefte aan zich bekwaam en autonoom te voelen. Die denkt dat als hij meer verdient, hij ook meer capabel is. Of als hij meer status heeft, hij meer gewaardeerd wordt. De mensen die het zoeken in seks, hebben eigenlijk behoefte aan verbondenheid met anderen."

Overigens kent iedereen wel bepaalde perioden in zijn leven dat niet alle basisbehoeften bevredigd worden. Bijvoorbeeld door een scheiding, overlijden van een dierbare of problemen op het werk.

"Maar in plaats van te zwelgen in je ellende en je heel ongelukkig voelen, kun je ook accepteren dat iedereen soms moeilijke tijden meemaakt en dat het een onderdeel van het leven is. Sommige mensen kunnen van nature beter relativeren en dingen accepteren zoals ze zijn. Die zijn doorgaans ook gelukkiger."

Het onderdeel van de dagboekverslagen vond Roos Vonk het meest opmerkelijk. "Sommige deelnemers hielden tijdens het onderzoek een dagboek bij. Een deel schreef alleen voor zichzelf, een ander deel liet het lezen aan de psychologen die er elke twee weken een ondersteunende reactie op gaven. Bijvoorbeeld: 'wat vervelend voor je' of 'ik vind dat je het goed hebt aangepakt'.Dit laatste bleek een langdurig positief effect op mensen te hebben. De deelnemers gingen positiever over zichzelf denken, terwijl die effecten bij mensen die voor zichzelf een dagboek bij hielden zonder feedback niet zo sterk waren."

Opmerkelijk

"Door in een dagboek te schrijven gaan mensen over zichzelf nadenken. Dat is niet altijd goed, omdat het kan leiden tot piekeren. De manier waarop je over jezelf nadenkt, is kennelijk heel belangrijk. Bij de mensen aan wie wij op de juiste manier feedback gaven, werd dat op een positieve manier beïnvloed. De effecten daarvan waren vijf maanden na het onderzoek nog steeds te zien aan het zelfbeeld van deze deelnemers. We vonden de onderzoeksresultaten zo opmerkelijk, dat we hebben besloten vervolgonderzoek toe doen via de website www.zelfbepaling.nl. Daar zoeken we nog nieuwe deelnemers voor. En de inzichten die in het onderzoek zijn verkregen, worden ook toegepast via commerciële trainings- en begeleidingsprogramma's (www.vonk-zelfbepaling.nl)."

Wat wil je echt in het leven, dat schijnt dus de belangrijkste vraag te zijn als het om geluk gaat. Voor een enkeling is dat het roer radicaal omgooien om wijn te gaan verbouwen op een afgelegen boerderij in Zuid-Spanje, maar voor de meeste mensen ligt geluk gewoon binnen hun huidige bestaan. Een keer 'nee' zeggen, een fijne strandwandeling maken of vaker luisteren naar je gevoel. "Maar het is ook niet goed alleen maar met je gevoel bezig te zijn. Mensen met een intens gevoelsleven worden soms als het ware 'overdonderd' door hun gevoelens en zijn dan juist minder gelukkig. Het is allemaal een kwestie van balans: tussen gevoel en verstand, tussen autonomie en verbondenheid, tussen zelfreflectie op het ene moment, maar ook loslaten en je ergens overheen zetten op een ander moment."bron: www.zelfbepaling.nl

Toptien
U wordt het meest GELUKKIG van:
Het gevoel dat iemand van u houdt
Het gevoel dat u van iemand houdt
Een goed gesprek met een vriend(in)
Het gevoel dat u echt contact heeft met iemand
Een compliment of blijk van waardering van iemand
Mooi weer/in de natuur zijn
Luisteren naar mooie muziek
Knuffelen (met volwassene, kind of dier)
Erin slagen een lastig probleem op te lossen
Goede seks/een aankoop die precies is wat u zocht

Toptien
U wordt het meest ONGELUKKIG van:
Conflict met uw partner, een goede vriend(in) of familielid
Een verbroken relatie of vriendschap
Ziekte of sterfgevallen in familie of vriendenkring
Zorgen over mijn dierbaren
Ziek zijn of lichamelijk slecht voelen
Niet voor vol worden aangezien/niet serieus genomen worden
Geen aandacht krijgen van partner of vriendin
Het gevoel dat u niet echt contact heeft met anderen
Onbeantwoorde liefde
Niet voldoen aan de eisen die u uzelf stelt

Wilt u reageren op dit artikel, klik dan hier