door Pieter van der Sloot SOTSJI - Rusland, waar officieel bijna niets kan maar waar tegelijkertijd de markteconomie zodanig is doorgeschoten dat voor geld vrijwel alles te koop is, heeft in de badplaats Sotsji een wel heel bijzonder attractie: overnachten in het voormalige buitenhuis van dictator Jozef Stalin.

Het groen geschilderde buitenhuis van Stalin in Sotsji, nu een hotel met 18 bedden.

"Als Stalin hier woonde, dan waren de wegen tot in de wijde omtrek met KGB'ers afgezet; om de vijftien meter stond een gewapende agent", herinnert Ivan Petrovitsj (72) zich, terwijl hij zijn witte Wolga over een slingerweg tussen de cipressen en bloeiende oleanders omhoog manoeuvreert. "De meeste inwoners waren gewoon bang. Als je toevallig in de buurt je hond uitliet, kon je worden opgepakt en voor de rest van je leven in een kamp verdwijnen. Dat kan je je nu toch niet meer voorstellen hè?"

Een pop zetelt achter het bureau in de datsja waar de echte Stalin heel wat uren sleet.

We passeren een foeilelijke sovjettoeristenbunker uit de jaren zeventig en staan even later stil op de binnenplaats met stoffige palmen van de datsja die Stalin in 1937 in elf maanden tijd liet bouwen. "Het huis is een meesterwerk", zegt Olga Lachova, die dit uitzonderlijke mini-hotelletje van 18 bedden runt. "De buitenmuren zijn zodanig groen geschilderd dat de datsja zelfs vanuit de lucht tussen de bomen nauwelijks opvalt. Ja, het is waar: tijdens Stalins verblijf krioelden de bewakers als mieren over het complex. Hij was nogal paranoïde."

Voor € 90 per nacht kan men à la Stalin uitrusten in dit gezegende stukje Rusland aan de Zwarte Zee, dat in de jaren na de bolsjewistische revolutie van 1917 werd omgebouwd tot een soort communistisch Cannes, vol sanatoria voor de socialistische elite.

Alle details in het buitenhuis zijn origineel; wie bijvoorbeeld kamer 8 toegewezen krijgt (het vroegere werkkabinet van Stalin), zal dezelfde messing deurklink in handen moeten nemen als destijds de despoot, die naar schatting 20 miljoen doden op zijn geweten heeft. En in alle eenzaamheid kunnen luisteren naar hetzelfde gekraak van de parketvloer dat ooit onder de zolen van de ijsberende dictator moet hebben geklonken. Wie overnacht in Stalins buitenhuis moet stalen zenuwen hebben, want volgens velen waart zijn geest er nog rond; een feit dat door meerdere bezoekers wordt bevestigd.

Het huis werd gebouwd op een terrein van 77 hectare, 160 meter boven de zeespiegel, waar het subtropische microklimaat volgens sovjetgeleerden het beste was. "Stalin had maar één wens: er mochten geen fonteinen komen", vertelt Olga. "Hij was panisch voor water en kon niet zwemmen." Maar wat deed hij dan hier aan zee? "Voornamelijk wandelen en tuinieren", gaat Olga verder. "Op het strand kon hij urenlang over zee turen. Meestal had hij zijn dochtertje Svetlana bij zich - hij was gek op haar." De gast in kamer 8 zal slapen in het bed van Svetlana, die ooit de Sovjet-Unie ontvluchtte en nu haar laatste levensdagen slijt in een Londens bejaardentehuis.

In het hotel kan men een keutje leggen op hetzelfde biljart als Stalin. Olga: "Stalin speelde altijd alleen; hij kon niet tegen zijn verlies. Zijn omgeving was doodsbang om van hem te winnen. Altijd was er de angst voor zuiveringen, voor het kamp."

Stalins privé-filmzaal is inmiddels omgebouwd tot ontbijtruimte, maar de projectoren achter glas in de achterwand zijn nog te zien. Ook film kijken deed Stalin in zijn eentje. Hij was bang dat iemand zijn emoties kon zien. Verzot was de hardvochtige potentaat op Charlie Chaplin en vrijwel iedere dag werden er sovjet-films in blikken bij hem gebracht die hij onmiddellijk bekeek. Beviel de film hem, dan werd deze per oekaze in duizendvoud gekopieerd en over de hele Sovjet-Unie verspreid. Sprak Stalin er zijn 'njet' over uit, dan verdween het origineel voorgoed op de plank.

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 31 mei 2002