AMSTERDAM - "Help me toch, jongens!" roept André de V. (35) in woedende wanhoop de rechtszaal in. Drie politiemensen hangen hem al om zijn nek om hem in bedwang te krijgen. Een seconde later werken ze hem, vijf man sterk, met moeite tegen de grond. Schokkend tafereel aan het einde van een emotioneel zwaarbeladen strafproces, dat rechtstreeks wordt uitgezonden op de regionale tv: een heftige worsteling, vlak voor de rechterstafel.

André de V. vliegt op uit het verdachtenbankje als hij het vonnis 15 jaar celstraf hoort. Drie politiemensen hebben de grootst mogelijke moeite hem van de rechterstafel vandaan te houden. (Foto: REINIER VAN WILLIGEN)

"Ik heb niks gedaan!" is het laatste dat verstaanbaar uit De V.'s mond komt, met schuim op de lippen, voordat zijn kreten in krachtige armen worden gesmoord en hij de zaal kan worden uitgewerkt.

Of de aanstichter van de vuurwerkramp in Enschede op 13 mei 2000 - zeker 20 doden - zijn Almelose rechters inderdaad te lijf wilde toen hij van president mr. G.J. Stoové te horen kreeg dat hij vijftien jaar zijn vrijheid moet missen, blijft onzeker. Hij was opgesprongen en deed twee stappen in hun richting, met: "Dit kán toch niet?!" gevolgd door wat gvd's en gegrom.

Ook een paar minuten eerder was hij al overeind gekomen met de kreet: "Dat is toch kolder, man!"

Rechter Stoové besprak op dat moment een van de pijlers van het bewijs: verklaringen van getuigen Roy S. en Edwin W., aan wie André op de dag waarop allesvernietigende massa-explosies de woonwijk Roombeek vrijwel geheel wegvaagden, vroeg of zij hem een alibi wilden verschaffen omdat hij werd verdacht van "een brandje".

De rechter haalde getuige Raymond B. aan, die van André tijdens het millenniumfeest de verzekering kreeg dat de mensheid in S.E. Fireworks een grote bom had gemaakt en dat die binnenkort de lucht in zou gaan. Hij liet blijken dat veel gewicht wordt toegekend aan de verklaringen van medegedetineerden Frits N. en Antonio N. in huizen van bewaring, waaruit De V.'s betrokkenheid kan worden afgeleid. De V.'s uitingen worden als "betrouwbaar en consistent" opgevat.

Mr. Stoové citeerde echter vooral André's geruchtmakende 'bekentenis' tegenover een politieman (A1046) die zich heeft voorgedaan als medegevangene:

"Ik zeg gewoon dat ik er nooit geweest ben. Ik zeg gewoon dat ik het niet gedaan heb, 20 doden, 1000 gewonden, heavy, heavy. Ik hou vol dat ik het niet gedaan heb, dan ben ik zo los."

"(...) bij die 20 containers waar ik over vertelde, dat is een uit de hand gelopen geintje (...) Zitten klooien en er zat geen veiligheid op, dat is toch stom, er moet toch veiligheid op zitten? Ja, ik heb het gedaan, maar dat zeg ik nooit. Ik moet volhouden dat ik op het zwembad was. Ze hebben wel sporen gevonden op mijn kleren. Maar ze kunnen me niks maken."

Vuurwerkresten op André's rode sportbroekje wijzen erop dat de drager zich op maximaal 100 meter van exploderend evenementenvuurwerk heeft bevonden. Deze sporen komen overeen met resten op kleding van slachtoffers. Samen met De V.'s uitlatingen zoals die door getuigen zijn weergegeven, vormen zij de bewijsmiddelen die de rechtbank tot de overtuiging van zijn schuld hebben gebracht. Opvallend daarbij is dat het vonnis op geen enkele manier aangeeft hóe de brand moet zijn gesticht. Er staat alleen maar, letterlijk: "...heeft verdachte toen aldaar opzettelijk vuur in aanraking gebracht met (een) brandbare stof(fen), ten gevolge waarvan brand en ontploffingen zijn ontstaan".

André de V.'s raadsman mr. A. Moszkowicz, zelf niet aanwezig bij de uitspraak, reageerde daarop onmiddellijk: "Er is niet eens vastgesteld dat de ramp door brandstichting is ontstaan." Moszkowicz heeft de regels van het procesrecht nagenoeg uitgewrongen om De V.'s vervolging te blokkeren, maar heeft geen gehoor gevonden. "Het meest schaamteloos" is volgens hem echter dat de rechtbank gebruikmaakt van de bijdragen van de politiële nepgevangene, "die zelf heeft gezegd dat hij De V. niet goed begreep". Als het aan de advocaat ligt, wordt de affaire zeker in beroep voorgelegd aan het gerechtshof in Arnhem. "De politie heeft tegen De V. gezegd dat hij maar zó'n klein schakeltje was in het geheel. Daarbij past geen vijftien jaar."

zoek naar gerelateerde artikelen

do 22 augustus 2002