De rechtshalf: vooral een verbindingsman

AMSTERDAM, vrijdag

De lezers die meedoen met de actie 'Oranje van de Eeuw' moeten zich vooral verplaatsen in de denkwijze van Johan. Zijn visie en instelling zijn namelijk bepalend voor de samenstelling van het team, dat op zaterdag 27 november in deze rubriek wordt onthuld. Vandaag geeft de Europees voetballer van de Eeuw, die zichzelf als middenvoor in het Oranje van de Eeuw heeft opgesteld, tekst en uitleg over de vijf rechtshalfs die hij genomineerd heeft. Op 24 augustus jl. heeft Johan Cruyff de namen van zijn tien ploeggenoten en bondscoach in een verzegelde enveloppe afgegeven aan de notaris.

JOHAN CRUYFF: "De term halfspeler zal veel jongeren vreemd in de oren klinken, maar in een elftal dat totaalvoetbal speelt is hij een sleutelfiguur. Omdat er in het voetbal de laatste jaren veel is veranderd, is hij moeilijk met een andere speler te vergelijken, omdat zowel de rechts- als linkshalf ook echt in het midden van het veld opereerde. Staan vandaag de dag veel middenlinies in de breedte en op één lijn opgesteld, in mijn team vormen de half- en de binnenspelers vaak twee en soms zelfs drie linies.

De rechtshalf is in ieder geval een heel interessante speler. Iemand met meer verdedigende taken, die als verbindingsman naar de voorhoede toe fungeert. Hij moet zorgen dat er geen gaten op het middenveld vallen en dat het elftal compact blijft. Zijn organisatie begint daarom al als de tegenstander in de aanval gaat. Hij moet dan toezien hoe de verdediging georganiseerd is en of iedereen wel goed staat opgesteld. De halfspeler moet voorkomen dat zijn ploeg verrast wordt en is daarom de man die de counter tegen houdt.

Net als alle andere spelers in het Oranje van de Eeuw is de rechtshalf heel veelzijdig. Hij moet een goede techniek hebben, een goed overzicht en zowel in aanvallend als verdedigend opzicht positioneel heel sterk zijn. Kortom, een verbindingsman.

PUCK VAN HEEL heb ik weliswaar nooit zien spelen, maar iemand die 13 jaar onafgebroken in het Nederlands elftal heeft gespeeld en jarenlang met 64 interlands record-international was, hoort gewoon in dit rijtje thuis. Een geboren Rotterdammer, die ook als één van de meeste legendarische Feyenoorders uit de geschiedenis kan worden beschouwd.

WIM JANSEN is een andere fantastische voetballer uit de Feyenoord-school. Een voetballer met wie ik al vanaf de UEFA-jeugd mee gevoetbald heb. Ik ken eigenlijk geen speler, die zo sterk in het positiespel is geweest. Heel onopvallend, maar ongelooflijk effectief. Wim was een voetballer van wie men zei, dat als hij niet meedeed er iets aan het elftal mankeerde. Iedereen die met hem gespeeld heeft, en dan bedoel ik vooral de meer spectaculaire voetballers, kwam in de problemen als hij er niet bij was. Hij beheerste eigenlijk alles. Hij kon verdedigen, scoren, goed combineren en goed passen.

Ook ARIE HAAN voldoet aan alle voorwaarden waaraan een rechtshalf op topniveau moet voldoen. Hoe veelzijdig hij was, bleek wel als hij in belangrijke Europa-Cupwedstrijden bij Ajax als aanvallende middenvelder moest spelen en tijdens het WK in 1974 bij het Nederlands elftal als laatste man. Ook op die posities was hij top. Iemand met niet alleen een verwoestend schot uit de tweede, maar ook uit de derde lijn.

JOHAN NEESKENS is een speler geweest die iedereen zich altijd zal blijven herinneren. Door zijn inzet en jagen op de bal sprak hij enorm tot de verbeelding van zijn medespelers en het publiek. Johan beschikte ook over een goede techniek en was vooral in de kleine ruimte heel sterk, wat alleen het gevolg kan zijn van veel inzicht. Iemand die een geweldige carrière achter de rug heeft.

JAN WOUTERS is eigenlijk de moderne uitvoering van Wim Jansen. Hij brak alleen later door, maar zou die 'achterstand' op imponerende wijze goed maken. Zowel bij Ajax, Bayern München, PSV als bij het Nederlands elftal dat in 1988 Europees kampioen werd, was hij dankzij zijn uitmuntende positiespel en functionele techniek een vaste waarde."