Linkshalf is heel speciaal

AMSTERDAM, vrijdag

De lezers die meedoen met de actie 'Oranje van de Eeuw' moeten zich vooral verplaatsen in de denkwijze van Johan Cruyff. Zijn visie en instelling zijn namelijk bepalend voor de samenstelling van het team, dat op zaterdag 27 november in deze rubriek wordt onthuld. Vandaag geeft de Europees voetballer van de Eeuw, die zichzelf als middenvoor in het Oranje van de Eeuw heeft opgesteld, tekst en uitleg over de vijf linkshalfs die hij genomineerd heeft. Op 24 augustus jl heeft Johan Cruyff de namen van zijn tien ploeggenoten en bondscoach in een verzegelde enveloppe afgegeven aan de notaris.

JOHAN CRUYFF: "De linkshalfpositie is een plaats waar je veel mee kan doen. Zo zijn Wim van Hanegem en Willy van de Kerkhof twee behoorlijk uiteenlopende types, toch komen ze allebei op deze plek tot hun recht. Het mooie is met linkshalfs, dat ze vaak een heel eigen stijl en karakter hebben. Mijn voorkeur gaat daarom altijd naar zulke spelers uit, in plaats van de eenheidsworsten die je vaak op deze positie ziet. Helemaal omdat het zo'n mooie plek is voor een heel speciale voetballer.

Zoals een middenveld met half- en binnenspelers tactisch gezien toch veel interessanter is dan de linie van vier-man-op-één-lijn die momenteel vaak gehanteerd wordt. Als coach heb ik het altijd heerlijk gevonden om met die vier posities tactisch te rommelen, helemaal omdat er zoveel mogelijkheden zijn. Helaas maakt vrijwel iedereen tegenwoordig dezelfde fout door op het middenveld vier man naast elkaar te zetten. Als de buitenste mensen dan doorschuiven, kan er ineens een linie ontstaan die door maar twee spelers wordt bezet. Ideaal om een counter voor je kiezen te krijgen.

Met half- en binnenspelers is de controle beter en kan er vooral gevarieerder worden gespeeld. Stel dat de tegenpartij hiertegen vier middenvelders opstelt, dan ontstaat er meer ruimte voor de backs en buitenspelers. Halfspelers met het inzicht en de technische vaardigheid als de vandaag genomineerde internationals, zijn dan perfect in staat om dit uit te spelen. Intussen blijft de kans op een counter minimaal, omdat de controle op het middenveld gebleven is. Ik heb het al vaker gezegd, je kan alleen aanvallen als verdedigend alles in orde is. Alleen is dat bij mij geen kwestie van mensen achterin houden, maar ze op de juiste plaats zetten. En het liefst zoveel mogelijk op de helft van de tegenstander.

Is het voor de linksback geen nadeel om niet linksbenig te zijn, voor de linkshalf is dit wel zo prettig. Tenslotte heeft hij met meer ruimte aan beide kanten te maken, terwijl de back zich meer op een zijde kan richten. Een rechtsbenige linkshalf wordt daarom in zijn mogelijkheden beperkt. Als je ziet hoe iemand als Wim van Hanegem zijn linksbuiten aanspeelt, maar ook met een simpele draai weer naar rechts kan openen, dan gebeurt dat steeds snel en effectief. Een rechtsbenige linkshalf heeft voor zijn actie naar rechts echter twee handelingen nodig en dat kost dus meer tijd.

Zoals de linkshalf op dit niveau toch een speler moet zijn, die zowel technisch als positioneel heel sterk moet zijn.

JAN KLAASSENS is voor veel mensen niet zo heel erg bekend, maar was op het middenveld een echte controleur. Een fysiek sterke speler, die wist wat hij wel en niet kon en beschikte over een enorme reikwijdte. Jarenlang een vaste kracht voor het Nederlands elftal.

WIM VAN HANEGEM is eigenlijk een tegenpool van Jan Klaassens. Een speler met een gouden linkerbeen en een exponent van mijn idee hoe voetbal gespeeld moet worden. Iemand die nooit te vroeg en nooit te laat is, maar altijd op tijd. Een speler die de bal domineert, zoals zelden is vertoond. Met voetballers als Wim van Hanegem zou het 'WM-systeem', dat ik voor het Oranje van de Eeuw gekozen heb, vandaag de dag nog altijd heel effectief zijn. Omdat het uit voetballers bestaat die het zien.

GERRIE MÜHREN is misschien wel de beste technicus die Nederland ooit gehad heeft. Het unieke van hem is, dat hij zijn unieke kwaliteiten desondanks altijd in het dienst van het elftal stelt. Bovendien heb ik zelden iemand meegemaakt, die ondanks een enorm loopvermogen toch zijn technische vaardigheid weet te behouden. Meestal zie je als iemand veel fysiek werk moet verrichten, dat de controle over de bal minder wordt. Gerrie is daarop een uitzondering.

WILLY VAN DE KERKHOF is meer het type Jan Klaassens. Iemand die niet voor niets de bijnaam 'Stofzuiger' heeft gekregen. Een speler die voorkomt dat er brokken vallen. Willy kan niet alleen goed verdedigen, maar is door zijn loopvermogen en snelheid aanvallend ook heel gevaarlijk. Een echte middenvelder, die anderen in staat stelt om te schitteren.

ARNOLD MÜHREN is de avontuurlijke versie van zijn oudere broer Gerrie. Een speler die alles op inzicht doet en meer risico in zijn acties legt. Ondanks dat Arnold bescheiden oogt, is hij met name voor de jongere spelers een leider in het veld. Toen ik nog bij Ajax trainde en de fantastische lichting Van Basten, Rijkaard, Vanenburg, Van 't Schip en al die anderen doorbrak, heb ik meteen de routiniers Wim Jansen en Arnold Mühren aangetrokken. Ik denk, dat iedere speler uit die tijd zal beamen, hoe belangrijk Arnold Mühren toen voor z'n ontwikkeling is geweest. Een intelligente liefhebber en een typisch product van de Volendamse school."