John Travolta als Bill Clinton Idealisme en overspel in Primary Colors door Eric Koch Met een bevlogen redevoering inspireert een enthousiaste jonge politicus een klas voor analfabete volwassenen en het volgende moment duikt hij met de lerares de bezemkast in. Herkenbaar? Natuurlijk. Jack Stanton heet hij in 'Primary Colors', maar zijn naam is simpelweg te vervangen door die van de huidige president van de Verenigde Staten. John Travolta speelt 'm levensecht in de nieuwe film van Mike Nichols. Preisdentskandidaat John Stanton in gedachten. Kandidaat voor het presidentschap is hij nog in de verfilming van het gelijknamige boek van 'Anonymus', een man die de campagne van Clinton van nabij volgde. Samen met een jonge zwarte advocaat, die halverwege de tocht naar het Witte Huis aan boord van de verkiezingswagen werd gehaald, staan we voor de vraag wie Stanton/Clinton is. Een overspelige charmeur, een gladde zieltjeswinner? Of een oprechte idealist, die werkelijk een betere toekomst wil helpen scheppen voor de doorsnee Amerikaan? John Travolta geeft een treffende imitatie van president Clinton in 'Primary Colors'. Echtgenote Susan (Emma Thompson) en de jonge jurist Henry Burton (Adrian Lester) proberen presidentskandiaat Stanton op het rechte spoor te houden. Een beetje van allebei, moet de conclusie uiteindelijk luiden. We zien Stanton in joggingpak urenlang bomen met een eigenaar van een hamburgertent (de toekomstige Eerste Man stond bekend om zijn voorkeur voor Fast Food), wezenlijk geïnteresseerd in diens omstandigheden en opvattingen. En natuurlijk is er ook een spoor van buitenechtelijke relaties, die door een wanhopig 'rampenteam' onder het vloerkleed moet worden geveegd. Grijnzend liegt hij voor het goede doel, maar net zo gemakkelijk confronteert hij een menigte werkloze staalarbeiders met de sombere werkelijkheid dat ze hun oude baan nooit meer terug zullen krijgen en dat ze zich zullen moeten omscholen om ooit nog aan het werk te kunnen raken. Zijn gave is echter dat hij zijn bittere pil zo weet op te dienen dat die met gejuich wordt ontvangen. Emma Thompson en John Travolta in de film 'Primary Colors'. Opmerkelijk genoeg wordt die ene scène kennelijk genoeg geacht om duidelijk te maken waarom Stanton, zoals zijn nuchtere, intelligente vertrouwelinge Kathy Bates het uitdrukt, die 'ene' in zijn generatie is, die als lichtend voorbeeld door iedereen wordt gevolgd. Veel capabeler dan de lievige lobbes van een Stanton met zijn pretlichtjes komt zijn echtgenote over. Hillary zal zich niet beklagen over 'Primary Colors'. In de persoon van Emma Thompson is ze een nuchtere (maar bepaald niet gevoelloze) doorzetster, die haar man op koers probeert te houden. Hij is het speerpunt bij de verwezenlijking van hun oprechte idealen. Tot welke prijs? Voor zijn slippertjes sluit ze haar ogen, al zijn er momenten van pijn en vernedering. Anderszins is ze ook bereid om een donkere bladzij uit het verleden van een politieke rivaal openbaar te maken. Een tactiek, die ze als jonge idealisten in de jaren zestig gezworen hadden nooit te zullen gebruiken. Zij zouden de politiek zuiver maken, hadden ze zich vast voorgenomen. Maar de praktijk van het politieke bedrijf schuurt nu eenmaal aan de mooiste voornemens. Adrian Lester maakt in deze film zijn speelfilmdebuut (hier met Emma Thompson tijdens een interview met de presidentskandidaat). Van die ontnuchterende werkelijkheid is 'Primary Colors' een boeiend portret. Niet zozeer vanwege de emotionele ontwikkelingen, want in dat opzicht blijft Nichols' filmvertelling tamelijk vlak. Maar een rijkdom aan details en tal van verhelderende en ironisch getinte scènes zorgen ervoor dat de aandacht voortdurend bij de gebeurtenissen blijft. Als die iets duidelijk maken, is het dat de leider van de Vrije Wereld geen heilige is. Hij is niet bang voor een leugentje en stagiaires kunnen wellicht maar beter buiten het Oval Office blijven. Maar zijn er geen uiteindelijk geen belangrijker 'kleuren' om hem op af te rekenen? Om met 'Primary Colors' te spreken: een president is ook maar een mens. Regie: Mike Nichols Cast: John Travolta, Emma Thompson, Billy Bob Thornton, Adrian Lester, Kathy Bates, Larry Hagman Première 16 juli 1998

Auteursrechten voorbehouden 1996-1997, © Dagblad De Telegraaf, Amsterdam De Telegraaf-i wordt het best bekeken met Netscape of Microsoft Internet Explorer