Nederlandse sterren in Beethovens dramatische leven

'Immortal Beloved'
meeslepend muzikaal relaas

door Henk ten Berge

Onvervulde liefdes plegen de heftigste hartstochten op te roepen. Ludwig van Beethoven zou erover mee kunnen praten. De brief die nooit aankwam heeft al vele levens verwoest. Dat van deze dove componist ontaardde daardoor in een reeks, veelal onbekende, drama's en trauma's die als 'Immortal Beloved' een meeslepende film heeft opgeleverd. Er zit bovendien een aardig Nederlands aandeel in. Johanna ter Steege speelt de grote en mysterieuze liefde van Beethoven terwijl Jeroen Krabbé een grote rol vertolkt als diens vriend en biograaf.

Beethoven werd over het algemeen beschouwd als een onaardige, onverdraagzame en onbehouwen man met een kwaadaardig karakter. Zijn liefdes mislukten. Zijn successen bereikten hem eigenlijk niet. Niemand wist eigenlijk dat hij al vanaf z'n zestiende leed aan doofheid die hij echter krampachtig poogde te verhullen. De prachtige muziek voelde hij maar de uitvoering hoorde hij nooit. Het isoleerde hem dramatisch hoewel hij een levenswijze nastreefde die correspondeerde met de verleidelijke en vaak erotische kracht van zijn muziek. Het maakte hem eenzaam hoewel hij zijn frustraties kennelijk bestreed met een vorm van grootheidswaan. Hij dweepte met tijdgenoot Napoleon.

Pas na zijn dood leek er een verklaring te ontstaan voor zijn gekwelde leven. De doofheid was het niet alleen. Tussen de vrouwen uit zijn leven was er één bij die hij zijn 'Onsterfelijke liefde' noemde. Dat bleek uit een brief waarin hij zijn niet geringe nalatenschap aan die geheimzinnige geliefde vermaakte. Maar wie was zij?

De speurtocht die tevens een terugblik op Beethovens bewogen leven behelst, vormt het verhaal van de film. Het wordt zo een tragi-romantische geschiedenis met thriller-effecten. Bernard Rose schreef en regisseerde het. Hij moest er zelf eerst een enerverend research voor plegen en ontdekte feiten en ontwikkelingen die vroegere biografen kennelijk waren ontgaan. De onderzoekmethodes zijn inmiddels ook geavanceerder. De man die de detectivetaak heeft en de leidraad van het verhaal in handen heeft, is de levenslange vriend van Beethoven. Jeroen Krabbé speelt die als een verbeten en verbaasde man die tot verbijsterende ontdekkingen komt. De gevoelens die zo'n vertrouweling dan bestormen, maakt hij onthutst waar.

Gary Oldman is Beethoven, de geteisterde componist, een grillige, ergerlijke maar soms ook meelijwekkende figuur. Hij wordt zó geportretteerd dat je toch geen hekel aan hem krijgt. De vrouwen uit zijn leven bezielt hetzelfde. Isabella Rosselini en Valeria Golino behoren daarbij en in dat gezelschap maakt Johanna ter Steege met haar serene filmgezicht een boeiende indruk. Mooie muziek, die de periodes van zijn leven schetsen en nu deel uitmaken van het decorum van de film, complementeren de meeslepende kijkervaring 'Immortal Beloved'.

  • Johanna ter Steege is de mysterieuze geliefde in het leven van Beethoven en in 'Immortal Beloved'.

Première 20 april 1995