Nederlandse sterren in Beethovens dramatische leven
'Immortal Beloved'
meeslepend muzikaal relaas
door Henk ten Berge
Onvervulde liefdes plegen de heftigste hartstochten op te roepen. Ludwig
van Beethoven zou erover mee kunnen praten. De brief die nooit aankwam heeft
al vele levens verwoest. Dat van deze dove componist ontaardde daardoor
in een reeks, veelal onbekende, drama's en trauma's die als 'Immortal Beloved'
een meeslepende film heeft opgeleverd. Er zit bovendien een aardig Nederlands
aandeel in. Johanna ter Steege speelt de grote en mysterieuze liefde van
Beethoven terwijl Jeroen Krabbé een grote rol vertolkt als diens vriend
en biograaf.
Beethoven werd over het algemeen beschouwd als een onaardige, onverdraagzame
en onbehouwen man met een kwaadaardig karakter. Zijn liefdes mislukten.
Zijn successen bereikten hem eigenlijk niet. Niemand wist eigenlijk dat
hij al vanaf z'n zestiende leed aan doofheid die hij echter krampachtig
poogde te verhullen. De prachtige muziek voelde hij maar de uitvoering hoorde
hij nooit. Het isoleerde hem dramatisch hoewel hij een levenswijze nastreefde
die correspondeerde met de verleidelijke en vaak erotische kracht van zijn
muziek. Het maakte hem eenzaam hoewel hij zijn frustraties kennelijk bestreed
met een vorm van grootheidswaan. Hij dweepte met tijdgenoot Napoleon.
Pas na zijn dood leek er een verklaring te ontstaan voor zijn gekwelde leven.
De doofheid was het niet alleen. Tussen de vrouwen uit zijn leven was er
één bij die hij zijn 'Onsterfelijke liefde' noemde. Dat bleek uit een brief
waarin hij zijn niet geringe nalatenschap aan die geheimzinnige geliefde
vermaakte. Maar wie was zij?
De speurtocht die tevens een terugblik op Beethovens bewogen leven behelst,
vormt het verhaal van de film. Het wordt zo een tragi-romantische geschiedenis
met thriller-effecten. Bernard Rose schreef en regisseerde het. Hij moest
er zelf eerst een enerverend research voor plegen en ontdekte feiten en
ontwikkelingen die vroegere biografen kennelijk waren ontgaan. De onderzoekmethodes
zijn inmiddels ook geavanceerder. De man die de detectivetaak heeft en de
leidraad van het verhaal in handen heeft, is de levenslange vriend van Beethoven.
Jeroen Krabbé speelt die als een verbeten en verbaasde man die tot verbijsterende
ontdekkingen komt. De gevoelens die zo'n vertrouweling dan bestormen, maakt
hij onthutst waar.
Gary Oldman is Beethoven, de geteisterde componist, een grillige, ergerlijke
maar soms ook meelijwekkende figuur. Hij wordt zó geportretteerd dat je
toch geen hekel aan hem krijgt. De vrouwen uit zijn leven bezielt hetzelfde.
Isabella Rosselini en Valeria Golino behoren daarbij en in dat gezelschap
maakt Johanna ter Steege met haar serene filmgezicht een boeiende indruk.
Mooie muziek, die de periodes van zijn leven schetsen en nu deel uitmaken
van het decorum van de film, complementeren de meeslepende kijkervaring
'Immortal Beloved'.
- Johanna ter Steege is de mysterieuze geliefde in het leven van Beethoven
en in 'Immortal Beloved'.
Première 20 april 1995
|