Opgeklopte verfilming klassieker Annie M.G. Schmidt

Abeltje drukt op verkeerde knop

door Eric Koch

Er was nog zo gewaarschuwd: niet op de bovenste knop drukken. Maar liftboy Abeltje Roef schrikt zo van zijn binnenstormende onderwijzer en een politieagent dat hij prompt de verboden groene knop aanraakt. Het effect kennen generaties ademloze lezertjes van het befaamde kinderboek van Annie M.G. Schmidt: de lift schiet door het dak van het warenhuis Knots en met zijn toevallige passagiers, zangpedagoge juffrouw Klaterhoen, mottenballenkoning meneer Tump en leeftijdgenote Laura beleeft Abeltje knotse avonturen in het buitenland.

Abeltje (Ricky van Gastel) wordt door de rijke Amerikaanse mevrouw Cockle-Smith (Annet Malherbe) aangezien voor haar verdwenen zoontje.

Bijna een halve eeuw na zijn geboorte verschijnt het geesteskind van Annie M.G. Schmidt op het witte doek. Hij ziet inmiddels iets anders uit dan de schrijfster voor ogen had. Weliswaar draagt hij nog zijn bekende rode uniform, maar hij heeft inmiddels een ringetje door zijn oor en een omgedraaide baseballcap op het hoofd en verplaatst zich per skateboard. Dat zijn nog de minst onaangename verrassingen in de transformatie naar de bioscoop.

In zijn ijver om de 'hedendaagse' jeugd te bereiken heeft ook regisseur Ben Sombogaart op de verkeerde knop gedrukt. Kennelijk is hem verteld dat het tempo van zijn fraaie jeugdfilms 'Mijn vader woont in Rio' en 'Het zakmes' hopeloos uit de tijd is. Iedereen kijkt inmiddels naar MTV en dus is rust een verboden woord. Geen enkele scène krijgt de tijd om adem te halen en geforceerde montagetrucs moeten het effect van 'cool' (om de eigentijdse Abeltje zelf te citeren) en 'modern' versterken.

Laura (Soraya Smtih) heeft haar hart verloren aan Abeltje (Ricky van Gastel).

Het enige positieve effect van die beeldenstorm is dat Ricky van Gastel als Abeltje nauwelijks tijd krijgt om te laten zien dat hij geen schaduw is van zijn getalenteerde voorganger Olivier Tuinier. Om hem heen wordt er niet veel beter geacteerd. Annet Malherbe, toch een comedienne van allure, lijkt verdwaald op de planken van het amateurtoneel en al even moeizaam op zoek naar de juiste toon zijn Frits Lambrechts als meneer Tump en (in mindere mate) Marisa van Eyle als juffrouw Klaterhoen.

Met uitzondering van een leuke knipoog naar een liedje van filmcomponist Hennie Vrienten krijgt in die jachtige sfeer geen grap te tijd om te groeien en effect te krijgen. Ironisch genoeg is al die moeite om de oudere jeugd te behagen (ook de titelsong mikt op de tienerliefhebber van het zangwerk van Mariah Carrey en geestverwanten) uiteindelijk tevergeefs. Alleen de allerkleinsten zullen genoegen nemen met de kinderlijke grabbeltonlogica van deze schreeuwerig bordkartonnen 'Abeltje'.

Publicatie 26 november 1998