Le Bal Masqué: Ondoorzichtige
thriller over de Bende van Nijvel

Ergens in 1982 werd een postbode op gruwelijke wijze vermoord. De daders namen een mooie buit mee: twee waardeloze postzakken. Het was de geboorte van de zogenaamde 'Bende van Nijvel' die vervolgens meer dan drie jaar België onveilig zou maken en zo'n 28 moorden zou plegen. Vreemd genoeg werd er uiteindelijk niemand voor al die wandaden veroordeeld. Justitie, politie en rijkswacht maakten er zo'n zeldzaam rommeltje van, dat langzaamaan het vermoeden ontstond dat er hooggeplaatste Belgen waren die er alle belang bij hadden dat de waarheid nooit aan het licht kwam.

'Le Bal Masqué' is een parafrase op het verhaal van de moordenaars en hun achtervolgers. In de Belgische film van Julien Vrebos zijn het commissaris Peter Daerden (Peter van den Begin) en onderzoeksrechter Eva Siccard (Alexandra Vandernoot) die samen in het web terechtkomen van intriges, verdraaide feiten en doofpotjes. Als ze al sporen vinden, lopen ze dood in de bureaucratie of omdat er altijd autoriteiten zijn die op het juiste ogenblik de juiste deur weten te sluiten.

Regisseur Vrebos heeft er een spannende politieke thriller van willen maken, waarbij hij zich duidelijk heeft voorgenomen ook op de beeldvoering zijn stempel te drukken. Het is daarom niet alleen het verhaal dat ons moet fascineren; het zijn ook de shots die ons bij de les moeten houden. Hij werkt af en toe met snelle montage, soms met veel te extreme close-ups, elk shot is uniek gekaderd en kunstzinnig uitgelicht.

Of dat nu allemaal ten dienste staat van de helderheid, is maar de vraag. Wel heeft het allemaal als effect dat ook wij als kijker ons soms wat verdwaald voelen in de machinaties van het verhaal. Maar het houdt ons ook weg van al te veel identificatie met de hoofdpersonen. En daarin worden we ook nog 'bijgestaan' door het spel van vooral Peter van den Begin, die zich heeft voorgenomen om nog minder te doen dan welke Method-actor dan ook. Hij laat niets zien van emoties en speelt zijn rol uitermate vlak, in een poging het publiek te laten raden naar zijn diepste zielenroerselen.

Een dergelijke aanleiding voor een film is natuurlijk prachtig, maar met iets meer toenadering naar het grote publiek was de film toegankelijker geweest. Dat had eigenlijk gemoeten als je zoiets aanpakt als 'De bende van Nijvel'. Zulke onderwerpen zijn maatschappelijk zo markant dat je ze niet mag voorbehouden aan een elitegezelschap van filmminnaars.

Dick van den Heuvel