Spookruiter trekt bloedig spoor

door Eric Koch

NEW YORK - Menselijke pinguïns, weesjongens met scharen als handen, levende lappenpoppen, marsmannetjes vreemde wezens bevolken het universum van Tim Burton. Een ruiter zonder hoofd is het middelpunt in het nieuwste sprookje van Hollywoods succesvolste buitenbeentje. Johnny Depp, Burtons favoriete alter ego, reist aan het eind van de achttiende eeuw als eigenzinnige detective naar een slaperig plaatsje in New England om de bloedige mythe van 'Sleepy Hollow' te onderzoeken. "Als kleine jongen was ik gek op dit soort films", vertelt Tim Burton in New York. "Daarom wilde ik zelf regisseur worden."

Johnny Depp gaat als detective Ichobod Crane op jacht naar een hoofdloze ruiter in 'Sleepy Hollow'

In de traditie van de Hammer horrorfilms, waarin de zompige moerassen van Transylvanië en de mist van Londen de stemmige achtergrond vormden voor de strooptochten van de roemruchtige bloedzuiger graaf Dracula, creëert Tim Burton een griezelig surrealistisch sfeertje rond de levende nachtmerrie van een immigrantengemeenschap van Nederlandse afkomst. Burgervader Van Tassel (Michael Gambon), notaris Steenwyck (Jeffrey Jones) en de andere notabelen staan machteloos tegenover een moordenaar zonder hoofd, die bij nacht en ontij slachtoffers maakt onder de bevolking.

Ze zoeken hulp in de grote stad en die arriveert in de eigenzinnige persoon van Ichobod Crane (Johnny Depp). De jonge politieman vertrouwt meer op zijn curieuze uitvindingen dan op de wijsheid van volksvertellingen, maar ontdekt dat de aloude zwarte magie zich niet zomaar door de moderne wetenschap laat verslaan. Opnieuw schept Tim Burton een fraaie tastbare fantasiewereld, waarin zijn vertrouwde zwarte humor met name door Johnny Depp uitgestreken wordt opgediend. De horror is bij Christopher Walken als de mythische ruiter in vertrouwde handen. Zijn nachtelijke galoppades hebben de allure van klassieke spookverhalen en de manier waarop Walken een jong gezin uitmoordt zal Burtons leermeesters in afgrijzen terug doen deinzen.

Regisseur Tim Burton: " 'Sleepy Hollow' is een hommage aan de stijlvolle griezelfilms, waarmee ik ben opgegroeid."

"Ach, in Hollywood gaat het er soms nog erger aan toe", grijnst Burton. Met zijn verwilderde haardos, zijn eigenaardige lachje en zijn zwarte zonnebril lijkt hij regelrecht te zijn weggelopen uit een van zijn eigen films. Zo veel tijd bracht hij door in het donker dat zijn ogen nooit meer aan het zonlicht hebben kunnen wennen. Zijn veelvuldige bioscoopbezoek vormde een compensatie voor een jeugd in een hagelwitte buitenwijk, analyseert Tim Burton.

"Je zoekt onbewust naar iets dat je mist. Naar enige diepgang in mijn geval. Alles was even schoon en vlak. Dat verklaart ongetwijfeld mijn hang naar buitenissige decors.

De huidige technologie geeft me alle gelegenheid om mijn fantasie vorm te geven. Ik hou van sprookjes, maar met een realistische ondergrond. Vraag me niet wat ik onder realisme versta. De alledaagse werkelijkheid komt me vaak veel onwaarschijnlijker voor dan wat ik in mijn verbeelding zie. Als ik je vertel wat ik af en toe in de burelen van Hollywood meemaak, geloof je me niet."

Zoals bij veel van zijn gemankeerde personages, zit er bij Burton ook menig steekje los, bekent hij eerlijk. "Films maken is een dure vorm van therapie. In je verhalen probeer je je innerlijke duivels te verjagen. Een lang en moeizaam proces, met hopelijk ooit iets van een bevrijding. Omdat ik vrijwel al mijn tijd in mijn werk gaat zitten, moet ik via mijn films aan mezelf werken. Daarom hebben al mijn verhalen een persoonlijke connectie." Hoe uit zich dat in 'Sleepy Hollow'? Burton lacht. "Hoe moeilijk het leven is als een kip zonder kop."

De ongebreidelde verbeeldingskracht van Burton blijft Johnny Depp verbazen. "Ik verheug me nu al weer op een volgende film met hem. Tim haalt het beste bij je naar boven. In zijn gezelschap voel je geen angst om nieuwe mogelijkheden te proberen, om voor gek te staan. Zo kun je als acteur telkens weer een stapje verder komen. Ik hou van zijn buitenissige gevoel voor humor en ik deel zijn interesse in de donkere kant van het leven. Acteren geeft je de gelegenheid om vanuit een veilige afstand door een kier een blik te werpen in de duisternis van het bestaan."

Veel lichter is de rol die hij sinds kort in zijn eigen leven speelt, die van vader. De ogen van Depp gaan glanzen. "Het vaderschap heeft me verrast. Mijn zuster en mijn twee broers hadden al kinderen, maar ik had nooit gedacht dat ik ooit zo n wezentje van mezelf in mijn armen zou houden. Of ik ooit werkelijk volwassen zal worden, betwijfel ik, maar mijn leven heeft nu pas werkelijk zin gekregen." Hij glimlacht verlegen. "Ik ben nu als elke vader: een wandelend cliché."