'Cider House Rules' serieuze Oscar-kandidaat

door Eric Koch

Wat heb je aan regels die je niet kunt lezen? Prominent hangt een briefje met voorschriften in de schuur waar zwarte seizoenarbeiders de nacht doorbrengen. Maar geen van de appelplukkers heeft op school gezeten en als de geletterde jonge Homer Wells (Tobey Maguire) de gelederen komt versterken horen ze voor het eerst wat ze rond hun verblijfplaats wel en niet mogen. Voor wezenlijke veranderingen zorgt die nieuwe kennis niet. Ze deden toch al wat ze juist achten. Ook zonder zichtbare regels neemt het leven je mee naar je bestemming, illustreert het prachtige 'The Cider House Rules'.

Tobey Maguire en Charlize Theron in 'The Cider House Rules'.

John Irving bewerkte zelf zijn gelijknamige boek tot een scenario (zijn eerste) en vond in Lasse Hallstrom een ideale geestverwant. Diens meesterlijke 'My life as a dog', waarmee hij de overtocht van Zweden naar Hollywood betaalde, bevatte alle elementen uit de beste boeken van Irving. In hun universum toont het wonderlijke leven zich in al zijn tragikomische facetten. Humor en melancholie vloeien samen in de pasteltinten waarmee Irving en Hallstrom de avonturen van de jonge hoofdpersoon schilderen.

Homer groeit op onder de hoede van de eigenzinnige medicus dr. Wilbur Larch, die de leiding over een weeshuis combineert met een abortuspraktijk. Geheel passend in Irvings ironische logica van het menselijk bestaan. Michael Caine (voorgedragen voor een Oscar) vult die rol onvergetelijk in. De oververmoeidheid staat Larch in de ogen geëtst en wat hem op de been houdt, is de liefde voor zijn kinderen en de momenten van vergetelheid die hij vindt in het snuiven van ether.

Hij heeft zijn leven in dienst gesteld van zijn roeping en diezelfde potentie ziet hij in Homer, die hij heeft opgevoed als zijn geestelijke erfgenaam. Maar zoals elke zoon wenst Homer zich niet onmiddellijk in zijn lot te schikken. Nooit is hij buiten de vier muren van het instituut geweest en als hij mee kan rijden met een militair en diens (geaborteerde) verloofde gaat hij op zoek naar de horizon, naar een eigen toekomst. Een halte is de appelboomgaard van de familie van de dienstplichtige militair, die Homer bij zijn moeder en zijn verloofde (de uiterst lieftallige Charlize Theron) achterlaat. Ervaringen in de liefde en andere emoties vormen een leerzame bagage op weg naar zijn uiteindelijke bestemming.

Het verhaal van John Irving inspireerde Lasse Hallstrom (die in 'What's eating Gilbert Grape' iets van zijn oude eigenzinnigheid liet zien) tot zijn eerste echt geslaagde Amerikaanse productie. Het duurde in de VS even voordat het grote publiek zijn fijnzinnige werkstuk had ontdekt, maar inmiddels geldt 'The Cider House Rules' als de belangrijkste concurrent voor de (terechte) Oscar-favoriet 'American Beauty'. Allebei films om in het hart te sluiten.