door Rolien Creton

Klein geld is niet aan Finnen besteed. De Finse munten met een waarde van 4 en 8 cent vormen voor veel Finnen een bron van ergernis en portemonnees worden met regelmaat in de prullenbak geleegd. In Finland koop je een pakje sigaretten met de snipchip en geef je een rondje met je pinpas. Hamstert men in andere EU-landen 'munten voor de parkeerautomaat', in Finland betaal je de meter met een paar drukken op je mobieltje.

Het is dan ook geen verrassing dat Finland van alle EU-landen het minst contant geld in omloop heeft. Finse portemonnees zijn gladgestreken envelopjes en mannen met een bulkende knip in de achterzak zijn uit de tijd.

"Veel Finnen herkennen niet eens meer een gewone betalingscheque. Dat is ouderwets", zegt Heli-Kirsti Arisniemi van de Finse Centrale Bank, die de leiding heeft over één van de eurocampagnes voor consumenten. Zelf kan ze zich helemaal inleven in de aversie tegen klein geld. "In een winkel moeten priegelen met grote vingers en kleine muntjes. Dat vindt niemand leuk."

Contant geld is achterhaald, zo vinden zelfs Finse criminelen. Vervalsing van munten komt zelden of nooit voor. Als je in Finland kwaad wil, doe je dat giraal. Het geldverkeer in het uitgestrekte Finland is gebaseerd op effectiviteit, gemak en regelmaat, met briefjes die allemaal dezelfde maat hebben.

De invoering van de euro heeft de Finnen op onaangename wijze voor het blok gezet. De Finse portemonnee is te klein voor het eurogeld. Consumenten die naar de Finse bank bellen, refereren in meer dan de helft van de gevallen aan dit probleem. Daarom heeft Arisniemi 'snipadviezen' in een apart hoofdstuk op de eurowebsite van de Finse Bank opgenomen.

Consumenten kunnen Finse geldbriefjes die ze in het dagelijks leven gebruiken op het computerscherm binnen de lijntjes leggen, en vervolgens zien of ze op zoek moeten gaan naar een nieuwe portemonnee. Bovendien krijgt elk Fins huishouden dit europakket in de bus zodat ook thuis kan worden geoefend met het nieuwe geld.

De zeer zorgvuldig uitgekiende eurocampagnes in Finland zijn onlangs van start gegaan. Het 'halleluja-praise-the-euro' is duidelijk taboe; de stijl is kort en zakelijk en richt zich zuiver op praktische problemen. De Finse munt mag dan in het betalingsverkeer worden vermeden, de regering is zich er wel van bewust dat de markka -uitgesproken met een rollende 'r', voor veel Finnen staat voor de onafhankelijkheid van het eens zo machtige Rusland.

Want nog steeds voelen de met name de ouderen onder de bevolking de adem van hun buurland in de nek. De deelname aan de EU in 1995 wordt gezien als een veiligheidsgarantie. De euro is volgens de Finnen een noodzakelijk gevolg maar het afscheid van de markka valt zwaar.

De grootste angst van de Finnen betreft vervalsing van de eurobiljetten, een probleem waar de bevolking voor het eerst mee te maken zal krijgen. Maar ook daar heeft het 'euro-pakket' een antwoord op. In de brochure worden de Finnen uitvoerig geïnstrueerd in het herkennen van vals geld.

Ieder briefje en iedere munt worden apart doorgenomen waarbij het advies wordt gegeven om ook in een winkel teruggegeven euro's te controleren. Het is echter de vraag of de Finnen straks met een stalen gezicht wisselgeld van het kassapersoneel aannemen om het vervolgens zonder pardon onder het neonlicht te houden. Daarmee vergeleken is priegelen met muntjes een kleinigheid.