Grand Circle het toeristische
Mekka van de VS
door Emile Bode
SALT LAKE CITY/LAS VEGAS - Diepe ravijnen, plateaus, steile rotswanden, spelonken, meanderende rivieren: miljoenen jaren van erosie hebben van de Grand Circle een geologisch en archeologisch wonder van natuur gemaakt. Door de lichtinval verandert het landschap elk uur van de dag van kleur. Het gebied met daarin de staten Utah, Colorado, Arizona en New Mexico is zo uitgestrekt dat je er nooit uitgekeken raakt. En elk jaargetijde biedt haar eigen schoonheid.
"De desperado's Butch Cassidy en The Sundance Kid hadden voor hun overvallen geen betere plek kunnen bedenken," zegt onze gids John Warner. Hij laat ons zeven dagen lang de mooiste panorama's van Utah en Arizona zien. In zijn schilderachtige vertellingen speelt The Wild Bunch, de bende van Butch Cassidy & The Sundance Kid, een prominente rol. Zo'n honderd jaar geleden maakte deze bende het gebied onveilig met trein- en bankovervallen. Tijdens hun twaalf jaar durende strooptochten bleven zij ongrijpbaar voor de sheriffs en de detectives van Pinkerton. "Als je de weg weet, kun je je hier nog steeds perfect verstoppen," zegt John Warner als we een dorpje binnenrijden waar de boeven in 1896 de plaatselijke bank overvielen. "Dat moet ongeveer op deze plek zijn geweest," wijst de desperado-kenner aan.
The Grand Circle is met een omtrek van 2250 kilometer het toeristische mekka van het Zuid-Westen van Amerika. Ingeklemd tussen de Rocky Mountains en de woestijnen omvat het zeven nationale parken, elf nationale monumenten, vier nationale bossen, talloze staatsparken en indianenreservaten.
De saloons zijn helaas verdwenen, de klassieke Wells Fargo bank is een torenflat geworden en de bonen hebben plaatsgemaakt voor hamburgers, taco's en steaks. De revolverhelden van weleer zijn allervriendelijkste Amerikanen geworden en de karrensporen zijn in brede autosnelwegen geasfalteerd. Maar ondanks de vooruitgang is er nog onvoorstelbaar veel te zien in het wilde westen van Amerika dat pas 150 jaar geleden echt werd ontdekt.
De Colorado River die slingert door tal van Amerikaanse staten.
Tijdens onze reis verblijven we hoofdzakelijk in Utah en in Noord-Arizona. We beginnen in Salt Lake City en stappen in Las Vegas weer op het vliegtuig. De hoofdstad van Utah werd in 1847 gesticht door de Mormonenleider Brigham Young. De volgelingen van de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen zochten een veilige plaats om te ontsnappen aan de geloofsvervolging. Inmiddels telt de kerk wereldwijd zo'n negen miljoen aanhangers. In Utah bestaat de bevolking voor 70% uit Mormonen. Ze zijn een beetje te vergelijken met onze orthodox-reformatorische kerk: alcohol en roken zijn taboe, keihard werken en trouw aan de kerk bepalen het levensgeluk. Maar, zo wordt gefluisterd: in de uithoeken van het dunbevolkte Utah is het nog steeds gebruikelijk dat Mormonen er meer dan één vrouw op nahouden.
Salt Lake City is een saaie stad. Alleen het uitzicht op de omliggende bergen is de moeite waard. De stad zelf is een samenraapsel van gebouwen en 40 meter brede straten. Dat had ooit een bedoeling. De Mormonen meenden dat je in elke straat een wagen met vier ossen in één keer moest kunnen draaien.
Salt Lake City is een bekende uitvalsbasis voor skitochten. Er wordt gezegd dat Utah de mooiste skigebieden ter wereld heeft. In 2002 mogen ze dat bewijzen: dan vinden in Salt Lake City de Olympische Winterspelen plaats.
De nationale parken van Utah behoren tot de meest indrukwekkende ter wereld. Op onze tweede dag bezoeken wij Goblin Valley State Park. Door de erosie zijn de rotspartijen veranderd in 'vreemde' sculpturen of wel goblins (boze geesten). Met een beetje fantasie herken je E.T, de neefjes van Donald Duck, een kameel, een dinosaurus en veel ...gigantische paddenstoelen. Veel goblins zijn 'verminkt'. Onze gids heeft daar natuurlijk een verklaring voor: "Goblins kunnen zich overdag niet bewegen. Een reus heeft ze ooit vertrapt. 's Avonds keerde hij terug, dronk te veel wijn en viel in slaap. De boze geesten namen wraak en sneden z'n enkels eraf. Kijk, daar staat de reus zonder enkels."
Het park heeft ook een therapeutische werking. "Een verschrikkelijk hyperactief kind heeft ooit alle goblins beklommen," zegt John Warner. "Aan het einde van de dag was hij gelijk genezen."
De wereldberoemde parken volgen elkaar snel op. Tussen de bedrijven door worden wij verder onderwezen in Butch Cassidy en Sundance Kid, de Robin Hoods van Utah die wereldberoemd werden door de gelijknamige film uit 1968 met Paul Newman en Robert Redford. De titelsong Raindrops keep falling on my head dreunt nog na in onze hoofden.
In een achteraf-zaaltje krijgen we de film zelfs te zien. Op het einde worden onze 'helden' in een vuurgevecht met de Boliviaanse politie doodgeschoten. Dat is volgens Warner absolute onzin. "Ze zijn nooit in Zuid-Amerika geweest." Volgens hem leefde Butch, of wel Robert Leroy Parker, nog lang en gelukkig. Maar daarover straks meer.
Elk national park in Utah heeft een onweerstaanbare aantrekkingskracht: Capitol Reef met prachtige trekkerspaden en formaties van zandsteen. De majestueuze rotsen van Monument Valley waar talloze filmhelden op hun schimmels voorbijreden. In Bryce Canyon hebben we een miraculeus uitzicht over bergtoppen. Door het zonlicht verschieten de uitstekende rotsen of wel hoodoos steeds van kleur. Eerst rood, dan roze-rood, dan oranje. De zonsondergang is onvergetelijk, de filmrolletjes worden in rap tempo volgeschoten. Eigenlijk is Bryce helemaal geen canyon (diep ravijn) maar een amfitheatergewijs kalksteengebergte. De eerste bewoner Ebenezer Bryce schreef ooit: "Het is een verschrikkelijke plek om je vee kwijt te raken."
Van Bryce kun je gemakkelijk in een dag naar Zion National Park rijden. Misschien is dit wel het meest indrukwekkende park. Zelfs de mooist belichte foto's kunnen niet verbeelden hoe bijzonder het hier is. Hoogtepunt is Zion Canyon met de Virgin River beneden en de ongenaakbare 1000 meter hoge Great White Throne die met haar ongeëvenaarde kleurenpracht als het ware naar de hemel wijst.
Ofschoon Utah bekend staat om haar overweldigende natuur, kun je er van alles beleven. Amusement is de Amerikanen toevertrouwd. Je kunt 's ochtends een spannende tocht maken per sneeuwscooter door Brian Head Ski Resort en 's middags een handje geven aan de indianen in een woestijnreservaat. Je kunt je ook overgeven aan een rodeo of een hilarische wildwest-avond in Kenab bijwonen. In deze plaats hebben bijna alle cowboyhelden van het witte doek overnacht in Parry Lodge.
U kunt ook gaan mountain-biken, trektochten maken, een bezoek brengen aan het bekende Shakespeare Festival in Cedar City of een voorstelling bijwonen van het oog- en oorstrelende Tabernakel Koor in Salt Lake City.
Een angstaanjagende beklimming van een rotsformatie in Zions Park.
Wordt de warmte te veel, dan is een boottocht of een duik in Lake Powell een uitkomst. Dit kunstmatige meer werd in 1964 voltooid toen de Glen Canyon Dam gereed kwam. Het water is turquoise tot diep blauw van kleur, het omliggende landschap betoverend en de zandstenen kustlijn langer dan de gehele westkust van Amerika.
Natuurlijk mag de Grand Canyon, de koningin der parken, niet worden overgeslagen. Dit park zullen wij echter in een aparte reportage belichten.
Een welgemeend advies: ontloop de drukke zomermaanden juni, juli en augustus. Dan is het bloedheet en staan er files voor de parken.
Butch Cassidy en zijn maat maakten The Grand Circle in de lente, zomer en herfst onveilig om in de winter op adem te komen in hun schuilpaats Robber's Roost. Tijdens onze tocht van 2000 kilometer wijst onze gids (John Warner) ,alle (film)locaties aan. Bij restaurant Hungry Coyote in the middle of nowhere richt hij een vinger op het huis van Wallace Odd. "Hij is nu 86 jaar en heeft Butch Cassidy nog persoonlijk gekend. Trouwens, ik kende z'n zuster. Die is pas in 1972 gestorven."
Op de laatste dag, als we het godvrezende Utah achter ons hebben gelaten en onze laatste dollars kunnen vergokken in een verschrikkelijk casino in Mesquite in Nevada, vertelt John Warner hoe het met Butch Cassidy werkelijk is afgelopen. Hij knijpt z'n ogen toe en trekt z'n comboyhoed strakker over het hoofd.
"Weet je waarom ik zeker weet dat Butch Cassidy nooit in Bolivia is geweest en er dus ook niet is doodgeschoten?" We hangen aan z'n lippen. "Omdat mijn vader voor de oorlog begrafenisondernemer was. Hij heeft Butch, die toen al tientallen jaren onder een schuilnaam leefde, zelf begraven. Dat was omstreeks 1939. Hij werd een oude man van een jaar of zeventig."
Met deze wijsheid, rijden we naar Las Vegas. De schitterende vergezichten maken plaats voor het grootste amusementspark ter wereld. Van de zuinige Mormonen naar het walhalla van geldverspilling. Typisch Amerika.
REISWIJZER:
U kunt de nationale parken in The Grand Circle het beste in het voor- of naseizoen bezoeken. Het is dan rustig, de prijzen zijn lager en het weer is meestal aangenaam. Vanwege de kleurenpracht is de periode 20 september tot 15 oktober het allermooist. Verzorgde reizen zijn er te kust en te keur. U kunt in Salt Lake City beginnen maar ook in Phoenix, Albuquerque, Denver, Los Angeles of ergens anders. U kunt ook zelf uw route uitstippelen. Koop vooral een paar goede reisboeken zoals Southwest USA van Lonely Planet (Engelse editie). Neem vooral uw tijd. Jakker niet van park tot park en ga gerust een paar uur wandelen of trekken door de bergen. Niet op gympies, maar op stevige wandelschoenen.
Publicatiedatum = 6 september 1997
