Koel en fris zonder files door Bangkok

door Jos van Noord

BANGKOK - Bangkok heeft eindelijk een alternatief voor de eeuwige files: de skytrain, het eerste moderne openbaar-vervoersysteem in Thailand. Nog geen twee maanden in gebruik en nog niet het succes dat men ervan had verwacht, maar niettemin een welkome aanwinst voor deze Aziatische wereldstad waar inwoners en bezoekers zich decennia lang gijzelaar voelden van het altijd verstopte verkeer in een deken van uitlaatgassen.

De skytrain, een geautomatiseerd railsysteem op betonnen palen, slingert zich op 12 meter hoogte door het drukste deel van Bangkok, over 23 kilometer van de Chao Praya-rivier over de drukke Sathorn-weg en de beroemde Silom-winkelstraat naar het centraal station (Siam) bij het Nationaal Stadion.

Bangkok's nieuwe skytrain: ook voor toeristen een uitkomst
Foto: Thai Airways

Daar kan de reiziger kiezen uit twee richtingen: een lijn gaat via het Victorie-monument naar de beroemde Chatuchak-weekendmarkt, de andere lijn volgt de wegens files beruchte Sukhumvit-weg naar On Nut, bij de 81e soi of zijstraat. Vooral de psychologische gevolgen van de skytrain zijn enorm: veel inwoners van Bangkok, die hun leven helemaal hadden ingericht op de almaar erger wordende verkeersellende, zien en geloven nu dat het ánders kan. Met man en macht wordt inmiddels gewerkt aan de eerste Thaise ondergrondse. De eerste metrolijn, van het CS Bangkok over 21 kilometer naar de stadswijk Bang Sue, moet over twee jaar klaar zijn.

Schoolkinderen

Tienduizenden scholieren, die tot voor kort dagelijks door hun ouders al om vier uur 's ochtends moesten worden gewekt omdat hun school om acht uur begint, kunnen nu gerust een paar uur langer slapen, want met de skytrain omzeilen ze het urenlange oponthoud met stadsbussen in files en zijn ze in een half uurtje op school.

Voor vakantiegangers is de skytrain helemaal een uitkomst, want vrijwel alle grote toeristenhotels, paleizen, tempels en veel attracties zijn met de nieuwe stadstrein probleemloos te bereiken. "We zijn er best trots op", zegt Khanittha Tottrakul, voorlichter van de skytrain, "want de trein is voor veel Thais het bewijs dat we zelf iets aan de fileproblematiek kunnen doen. Dat geeft de burger van Bangkok moed."

Gehandicapten

De skytrain werd onlangs in gebruik genomen bij gelegenheid van de 72e verjaardag van de door het Thaise volk geadoreerde koning Bhumibol. Maar de vorst was er, met vele duizenden gehandicapten in de Thaise hoofdstad, niet erg over te spreken dat de 23 verhoogd gelegen stations onbereikbaar zijn voor rolstoelers. Daarom worden nu, op aanwijzing van de zeer geliefde en 's werelds langst regerende monarch, bij vijf stations liften gebouwd waarmee ook gehandicapten de perrons kunnen bereiken.

De moderne treinen roken, eten en paraplu's zijn in de air-conditioned rijtuigen taboe rijden hoogfrequent: om de twee tot vijf minuten, met een gemiddelde snelheid van 35 km per uur. Vanuit de trein hebben de reizigers een magnifiek uitzicht over de miljoenenstad met z'n tien miljoen inwoners, twee miljoen auto's, z'n eeuwige opstoppingen en z'n slecht onderhouden trottoirs die worden bezet door eetstalletjes en kraampjes.

De Skytrain of BTS (Bangkok Transit System) is volledig met privé-geld gebouwd. Financier van het project, dat ruim 3,5 miljard gulden heeft gekost, was de ooit ultra-rijke onroerendgoedmagnaat Keeree Kanjanapas, die nu diep in de schuld zit en zijn meerderheidsaandeel onlangs maar op het nippertje in handen kon houden.

Bangkoks skytrain rekende van meet af aan op 600.000 passagiers per dag. Dat zijn er inmiddels 200.000. Veel modale Thais, die gemiddeld ƒ250 per maand verdienen, vinden de kaartjes te duur. Die kosten, afhankelijk van het aantal gereisde sectoren, 60 cent tot ƒ2,25.

Volgens een voorlopige schatting zal het zeker twaalf jaar duren voordat de geldschieters hun investering hebben terug verdiend. Maar volgens hun contract met de overheid zullen zij de skytrain dertig jaar lang mogen runnen. Daarna wordt BTS overgedragen aan het stadsbestuur van Bangkok.

Skytrain, van Bangkok Transit System: elke dag van zes uur 's ochtends tot middernacht. Meer informatie via website www.bts.co.th