|
|
Dwalen door nostalgisch Frieslanddoor Harry Muller WORKUM - Touroperators ontdekken steeds meer ons eigen land als vakantiebestemming voor korte trips. Even een paar dagen uitwaaien op een eiland, genieten van de cultuur in de grote stad, wandelen in een streek die je nog niet kent of dwalen door een natuurgebied is tegenwoordig razend populair. Wanneer je de reisgidsen met allerlei aanbiedingen doorbladert, blijkt hoe verrassend veelzijdig ons land eigenlijk is en dat er ook voor de Nederlander veel nieuws is te ontdekken. Wij maakten een nostalgische tocht in de omgeving van het Friese stadje Workum, genoten van het weidse landschap en sliepen in een bedstee.  Vluchten uit de moderne tijd. Slapen in een bedstee en een toilet met een hartje in de deur.Een hotelier moet altijd proberen iets meer comfort te bieden aan zijn gasten dan zij thuis gewend zijn. Daar hebben ze bij de Herberg van Oom Lammert en Tante Klaasje aan het marktplein in Workum lak aan. In een zaal waar vroeger bruiloften, feesten en vergaderingen werden gehouden, heeft men zes houten huisjes gebouwd die nostalgisch zijn ingericht. Geen televisie op de kamer, geen radio, zelfs geen wekker, een broekenpers of zeepjes en shampoo in de badkamer. Wel een bedstee en slapen op een zak die gevuld is met stro. Dat is wel even wennen... In deze tijd van vlug, vlug, vlug en druk, druk, druk verlangen veel mensen weer naar vroeger toen men nog tijd genoeg had, toen er nog geen computers waren, er nog geen satellieten rond onze aarde zweefden en we niet bang hoefden te zijn voor de snelheidscontroles van de politie. Bij de herberg in Workum heeft men dat begrepen en kom je terecht in een wereld zonder stress en kun je even proeven hoe de mensen zo'n honderd jaar geleden leefden. Een verrassend idee en daarom won men dit jaar terecht de Nationale Toerisme-prijs voor het meest originele VVV-arrangement. Eenvoudig Terug dus naar het eenvoudige leven van de mensen op het platteland. Het comfortabele hotelbed met een anti-herniamatras is nu een bedstee met stro. Het toilet is een poepdoos, niet meer dan een plank met een gat erin, waar wel heel ingenieus een toilet van de tegenwoordige tijd is ingebouwd. Maar de spuitbus om de geurtjes te verdrijven ontbreekt en ook een fonteintje met een handdoek om even je handen te wassen. Dat kan in de 'badkamer' die hier in de verste verte niet lijkt op de fraai betegelde ruimtes van vandaag met soms een extra bubbelbad.
Dit is gewoon een hok met een putje in de vloer en het water van de douche komt uit een gieter. Gelukkig is dat wel warm, maar de wastafel die gemaakt is van een drinkbak voor een koe, heeft alleen een koude kraan. Dat is dus wat behelpen bij het scheren, maar een kniesoor die daarom zeurt. Volgens de nazaten van Oom Lammert en Tante Klaasje vindt 95 procent van de gasten deze manier van slapen erg leuk en als bewijs laat men het gastenboek zien, dat vol staat met dankbare briefjes. Aardig in deze herberg zijn ook de gerechten met Friese namen als het 'snudderputsje'(gebakken champignons met kruiden en knoflook) of het 'barchje mei de reade stip'(een varkenshaasje met een lichte vossenbessensaus). Wie wil, kan zelfs een Friese les volgen en tot tien in deze taal leren tellen. Veel Nederlanders die in Friesland zijn komen wonen, volgen deze lessen om daarna ook eens met de buren te kunnen praten. Het stadsfries dat in Leeuwarden wordt gesproken, is nog het gemakkelijkst voor een vreemdeling te volgen. Friesland is ook in de herfst en de winter best de moeite waard om er heen te gaan. De koeien zijn nu vrijwel allemaal uit de weilanden verdwenen en daardoor lijkt het landschap nog ruimer. Al van kilometers afstand kun je een regen- of hagelbui zien aankomen en heb je alle tijd om een droge schuilplaats te zoeken.  Zo worden de drabbelkoeken gemaakt.
We maken kennis met het museumdorp Allingawier, waar met veel gevoel voor het verleden de huisjes weer als vroeger zijn ingericht. In het voorjaar en tijdens de zomermaanden worden hier allerlei oude ambachten gedemonstreerd. Door geldgebrek kan men niet het hele jaar geopend zijn en kunt u nu de smid of de palingroker niet aan het werk zien. U zult ook het bakken van drabbelkoeken moeten missen, waarin maar liefst zeven soorten graan, honing, suiker en nog iets geheims is verwerkt. Nu zwermen de toeristen niet met drommen door het dorp met sinds kort maar liefst zeventien permanente inwoners, omdat er enkele weken geleden een baby werd geboren. In deze tijd van het jaar is het er heerlijk rustig en kun je op je gemak de buitenkant van het kerkje, de smederij of een oude boerderij bekijken en door de ruiten ook nog wat van de binnenkant zien. Allingawier is samen met de dorpen Exmorra, Ferwoude en Piaam opgenomen in de Aldfaers Erf Route, die leidt langs het erfgoed van onze voorvaderen. Onderweg komt u langs een timmermanswerkplaats, een oud schooltje en een grutterswinkel uit 1885. In Piaam is een vogelmuseum. Dat is wel geopend, omdat van half oktober tot half april tienduizenden ganzen overwinteren in de kuststrook tussen Workum en de Afsluitdijk. Op diverse plaatsen langs de voormalige Zuiderzeedijk zijn panelen geplaatst over de soorten ganzen, die in het gebied te zien zijn. Schaatsen Friesland is ook beroemd door de Elfstedentocht, die niet alleen meer schaatsend, maar ook met een kano, een fiets, een surfplank of bijvoorbeeld te voet kan worden afgelegd. Het Eerste Friesche Schaatsmuseum vindt u in Hindeloopen, waar de trofeeën van de eerste tocht in 1909 tot en met de laatste in 1997 kunt vinden. Enkele weken geleden kreeg men nog wat extra spullen van Evert van Benthem, die over niet al te lange tijd gaat boeren in Canada. Je vindt in dit museum de kleinste schaats (7 millimeter) ter wereld, maar ook de grootste die 6 meter en 11 centimeter lang is. Velen komen even kijken naar de grote teen van de rechtervoet van Tinus Uding, die tijdens de barre tocht van 1963 bevroren raakte en geamputeerd moest worden.
Nostalgie kom je ook tegen in De Friese Bierbrouwerij in de stad Bolsward. Het bedrijfje wordt draaiend gehouden door Aart van der Linde en zijn vrouw Marianne, die in de brouwerij ook een klein museum hebben ingericht. Er staat bijvoorbeeld een oude koelinstallatie en een antieke flessenvulmachine. In Bolsward produceert het echtpaar 300.000 liter bier per jaar, een hoeveelheid waar de grootste bierbrouwer van ons land een uur en een kwartier over doet. Binnenkort wordt het Friese bier weer afgeleverd in houten kistje. Belangstellenden zijn altijd welkom op werkdagen om 4 uur, maar niet op woensdag. Op zaterdagen worden de flessen gevuld en kan men er de hele dag terecht. Aart organiseert ook bierdrinkcursussen en na afloop krijgt natuurlijk iedereen een diploma.  Jopie Huisman bij een zelfportret uit 1978. Hij draait nog steeds een sjekkie.
Terug naar Workum, waar de meeste toeristen alleen maar komen om het museum van de kunstschilder Jopie Huisman te zien. Deze vroegere voddenkoopman is inmiddels beroemd, maar leeft nog steeds in alle eenvoud. Hij schildert vooral spullen die hij vroeger op zijn kar bijeen gaarde. Een volkskunstenaar die door de echte kunstkenners helaas nog niet voor vol wordt aangezien, maar dat deert Jopie niet. Hij krijgt geen cent subsidie en de afgelopen vijftien jaar bezochten maar liefst anderhalf miljoen mensen zijn museum, dat inmiddels in een stichting is ondergebracht. Heel bijzonder is dat het hemd, de schoenen, een pop of een kruiwagen die hij op het witte doek zette, ook tentoongesteld worden. Volgend jaar wordt het museum uitgebreid en zullen er nog meer attributen te zien zijn. Wie een kijkje wil nemen in het Jopie Huisman Museum moet snel zijn. Over enkele dagen gaat het museum op 1 december voor drie maanden dicht. Maar ook daar kunt u aan de achterkant door de grote ramen naar binnen kijken en zo toch een glimp van Jopie's werk opvangen... REISWIJZER Touroperator Arke heeft de gids 'Even bijtanken' uitgebracht met heel wat ideetjes voor uitjes tijdens de wintermaanden in Nederland, België, Luxemburg en Duitsland, die bij de reisbureaus te verkrijgen is. Het museumdorp Allingawier (tel. 0515-231631) is vanaf 1 april volgend jaar weer open. Het schaatsmuseum in Hindeloopen (tel. 0514-521683) is ook nu dagelijks geopend. Inlichtingen over excursies in de brouwerij kunt u krijgen via telefoonnummer 0515-577449. De Herberg van Oom Lammert en Tante Klaasje in Workum is telefonisch bereikbaar via nummer 0515-541370. Foto's: Joop Fenstra Publicatiedatum = 27 november 1999
|
Bierbrouwer
Aart van der Linde bij een oude flessenvulmachine.
Voordat Evert van Benthem naar Canada vertrok, schonk hij deze spulletjes aan het schaatsmuseum in Hindeloopen.