Het Mexicaanse Taxco
is een lust voor het oog

door WOUDA BOUWMAN

TAXCO/MEXICO - "Ik dacht dat er in heel de wereld nooit meer zo'n prachtig land ontdekt zou worden", noteerde soldaat Bernál Díaz del Castillo in 1519, nadat hij onder leiding van de Spaanse Hernán Cortes voet aan wal zette van wat tegenwoordig Mexico heet. En hoewel de veroveraars destijds diepe sporen van vernielingen nalieten, hebben diezelfde conquistadores het dichtst bevolkte land van de Spaanstalige wereld vanuit toeristisch oogpunt toch een dienst bewezen: hun koloniale nalatenschap is een lust voor het oog.

Uitzicht over nachtelijk Taxco.

Wij brachten om die reden een bezoek aan het onlangs tot nationaal monument uitgeroepen stadje Taxco, zo'n 185 kilometer ten zuidwesten van Mexico-stad, bekend om zijn adembenemende mooie architectuur uit de tijd van de Spaanse overheersing en om de productie van zilveren voorwerpen (er zijn maar liefst 300 officiële platerías). Verder doken wij ook een dieper verleden in: de onder meer door Maya's geëerde piramides van Xochilcalco en het circa 10 miljoen jaar oude grottenstelsel Cacahuamilpa.

Het taxivervoer vindt steevast plaats met kevers.

De bomvolle bus, afkomstig uit Mexico-stad/Cuernavaca, is urenlang door het wijdse, frisgroene heuvellandschap van de Sierra Madre Occidental gekropen langs smoezelige nederzettingen, kraampjes vol rozen, schrikachtige honden en dommelende sombrero's als eindelijk, tegen een stijle aardheffing, het circa 150.000 zielen tellende Taxco opdoemt. Als een magneet trekt de zalmrose 'Catedral de Santa Prisca' alle aandacht. Wanneer we bij het station zijn uitgestapt, dirigeren we de eerste de beste taxi, een witte volkswagen-kever, er linea recta heen.

De 'Catedral de Santa Prisca' midden in het zilverstadje Taxco. Halverwege de achttiende eeuw gebouwd op initiatief van Don José de la Borda om God te danken voor de immense zilverader die was aangeboord.

Het barokke bouwwerk, een opvallend smal middenschip met een deels gouden koepel en twee vierkante klokkentorens, ligt aan de Plaza Borda, het plein dat is genoemd naar de man die in 1743 bij toeval een grote zilver-ader aanboorde nabij Taxco. Er staan diverse bankjes, waarop zowel de toeristen als de plaatselijke bevolking de levendige straathandel aanschouwt: veelal kinderen met snoepgoed, handgeschilderde maskers en rollen fel gekleurd garen om ter plekke armbandjes te vervaardigen. Opvallend: niemand is opdringerig.

Altaren

De fraaie kerk, gebouwd tussen 1751 en 1759 in opdracht van de eerder genoemde Don José de la Borda, is ook van binnen een bezienswaardigheid: maar liefst twaalf vergulde altaren, alsmede rijkelijk met bladgoud beschilderd houtsnijwerk en een grote hoeveelheid engelen en heiligenbeelden. Rechts achterin, in de 'Sacristia Episcopal' zijn een paar schilderijen met religieuze voorstellingen van de bekende Mexicaanse schilder Miguel Cabrera te zien.

Een van de zilverwinkels in Taxco.

Wie dáár het kerkgebouw verlaat, komt terecht op een gezellig, omlaag slingerend straatje vol marktkraampjes. De bekende souvenirs zijn er te koop: aardewerk, t-shirts en tafellakens in de beroemde Mexicaanse 'pannenspons'-kleuren. Geen zin in? Sla dan de eerste de beste steeg in. Daar staan de huis-tuin-en-keuken-standjes en u kunt er zien hoe de plaatselijke bevolking eet: aan lange, scheve tafeltjes, te midden van grote bakplaten waarop goed gevulde tortilla-varianten worden klaargemaakt. De salsa, ofwel de saus, is hier zelfbediening uit een plakkerige emmer.

Balkonnetjes

Westers eten kan overal. Rondom het centrale plein bevinden zich tal van restaurants met kip, hamburgers en cola; ze hebben allemaal wel een paar romantische balkonnetjes boven het plein. De eetgelegenheid met ongetwijfeld het mooiste uitzicht op zowel de bebouwde heuvel als op de kathedraal (vooral 's avonds als de lichtjes branden), is beslist 'Del Angel Inn', gelegen aan een straatje dat Celso Munoz heet. De prijzen vallen zoals overal erg mee; voor vijftig gulden kunt u zich volledig te buiten gaan.

Een pre-Colombiaans beeld uit het 'Museo Guillermo Spratling', zoals ze in nagenoeg elk cultureel antropologisch of archeologisch museum in Mexico is te vinden.

Het 'Museo Guillermo Spratling' heet vermaard te zijn, maar kunt u zonder kennis van de Spaanse taal beter overslaan. De twee zaaltjes met Indiaanse kunst zullen in cultureel antropologisch, historisch en archeologisch opzicht wellicht van grote betekenis zijn, maar zijn zonder begrijpelijke uitleg nauwelijks op waarde te schatten. Maak dan liever een uitstapje naar het pakweg 50 kilometer verderop gelegen Xochicalco, dat via de oude weg naar Cuernavaca (uitstappen in El Rodeo) is te bereiken.

'Plaats van de bloemen', ofwel Xochicalco, zoals de Azteken dit oudst bekende verdedigingswerk van meso-Amerika noemden, is gebouwd in de zevende eeuw na Christus, op een 1.500 meter hoge berg te midden van een weidse vlakte. Het werd in vroeger dagen door verschillende culturen (zoals Zapoteken, Maya's, Tolteken en Azteken) als ceremonieel- en handelscentrum gebruikt. Nog steeds staat deze plek bekend als ontmoetingsplaats voor indianen, die hier hun voorvaderen komen eren.

Gids

Marktkramen vol souvenirs, zoals in de druk bezochte steeg achter de Santa Prisca: beschilderd aardewerk in de voor Mexico zo karakteristiek felle kleuren.

Het is handig te beginnen bij het drie jaar geleden geopende museum, waarvan de vitrines zijn gevuld met plaatselijk opgravingen: sieraden, fluitjes, vlechtwerk herinneringen aan reeds lang verzonken beschavingen. Het is zinvol meteen een Engels sprekende gids in de arm te nemen, opdat bijvoorbeeld het balspel 'Juego de Pelota', dat buiten op diverse banen door geharde krijgers werd gespeeld, ineens betekenis krijgt. En wel als symbolische strijd tussen goed en kwaad.

Na een tien minuten durende wandeling staat u oog in oog met de restanten van de 'Piramide van de Gevederde Slang' (met daarop diverse reliëfs van slangenlijven en priesters met gekruiste benen), ook bekend als de 'Piramide van Quetzalcóatl'. Laatstgenoemde priester-god was volgens de overlevering gevlucht om later ergens op te duiken. Toen Hernán Cortes in 1591 voet op Mexicaanse bodem zette, was dat nog niet vergeten. De toenmalige Azteekse koning Montezuma dacht dat met de Spanjaard de mythologische figuur uit Xochicalco was teruggekeerd en durfde hem geen strobreed in de weg te leggen.

Druipsteen

Een van de beelden uit het 'Museo de Plateria'

Op de terugweg naar Taxco (neem wederom NIET de snelweg, anders komt u verkeerd uit) passeert de bus de 'Grutas de Cacahuamilpa', waarvan twee onderaardse kilometers openstaan voor het publiek. Nee, het is niet waar dat als u één druipsteenformatie hebt gezien, u ze allemaal kent. Deze circa tien miljoen jaar oude spelonken zijn zo divers en zo mooi belicht (nergens kunstmatige inkleuringen), dat attractie-specialist Disney er nog wat van kan leren. Hou vol tot het eind: de witte 'bruidsjurk' met diamantjes is majestueus!

Terug in Taxco brengen we nog even een bezoek aan 'Casa de Humboldt' aan de Calle J.R. Alarcón, een van de aantrekkelijkste, oudste koloniale panden van het stadje. Welkom is dat in dit museum vol religieuze kunst ook zoveel duidelijk wordt over de geschiedenis van de stad. Aan de hand van manuscripten en mineralen wordt uiteen gezet dat de Spaanse overheerser aanvankelijk naar deze uithoek kwamen om tin en zink te zoeken. Dat het zilver werd, is tot op vandaag op elke straathoek te zien. Er zijn maar liefst 300 winkels waar uitsluitend zilverwerk wordt verkocht. Hoe verder u van het centrum gaat kijken, hoe goedkoper de objecten zijn. (Let echter wel op het zogenaamde '925' stempeltje, anders loopt u de kans een legering met koper en tin mee naar huis te nemen).

Op de Plaza Borda, het centrale plein van Taxco, zit de plaatselijke bevolking de hele dag te keuvelen. Tevens een gewilde plek bij toeristen, vanwege de levendige straathandel.

REISWIJZER:
Wat u verder nog moet weten, als u van plan bent op eigen gelegenheid naar de staten Morelos (Xochicalco, Cacahuamilpa) en Guerero (Taxco) te gaan: opstandelingen, bandieten en kidnappers hebben de omgeving een tijdlang onveilig gemaakt, maar dat is nu voorbij. Niettemin is het verstandig de Mexicaanse ambassade te bellen voor de actuele stand van zaken: 070-3602900.

FOTO'S: THEO TERWIEL

Publicatiedatum = 19 december 1998