Het Maleisische deel van Borneo is één groot natuurpark door Peter Babbeko KUALA LUMPUR - Vogelaars let op! zo klinkt het. Ik zie alleen maar bomen. Kijk net even onder de kruin, wordt geroepen. Een dier met een gele snavel en een lange zwarte staart. Welke staart? klinkt het bijna smekend. Kijk dan goed sufferd. Neem ik je mee op een wereldtrip voor vogelaars, dan zie jij natuurlijk weer niets, klinkt het verwijtend. De gids wijst toch niet voor niets naar die boom. En hij kan het weten, want de pezige man komt uit de oerwouden van Borneo. Dus we proberen het nog een keer. Daar... De lezer begrijp het al. We hebben hier te maken met kenners, vogelkenners wel te verstaan. En die zien altijd alles, waar ook ter wereld. En maar tellen. "Ik zag in Brazilië 23 verschillende soorten roepie-roepie vogels. Dat is nog niets. Ik spotte tijdens een reis door Borneo wel 38 soorten." zo klinkt het visserslatijn van de vogelaars over de hele wereld. Ze worden er ernstig van verdacht de rest van de fauna over te slaan. Alleen wat vliegt en vleugels heeft telt en de rest..., jammer. Die dieren zijn voor de andere liefhebbers en daar willen zij niet bijhoren. Soms lijken het op zo'n trip net 'rokers en niet rokers'. Tijdens natuurreizen ontmoet je overal in de wereld de vreemdste vogels en dat maakt het natuurlijk ook zo boeiend. De hele dag in touw en dan in de avonduren nog even in de boeken kijken of we het bij het rechte eind hadden. Regenwoud Het Maleisische deel van Borneo is één groot natuurpark. In het zuidoosten van de staat Sabah ligt Danum Valley, Sabah's grootste beschermde natuurgebied. Dit regenwoud is nog maar pas voor toeristen opengesteld. Vanuit Borneo Rainforest Lodge worden er tochten gemaakt door de oerwouden en over de rivieren. Veel bezoekers zijn op speurtocht naar de meer dan 270 vogelsoorten. Maar ook de Aziatische olifant, orang-oetans en de Sumatraanse neushoorn scharrelen er rond. Bezoekers kunnen hun kapmessen thuislaten, want bijna alle plekken zijn uitstekend begaanbaar via plankiers en paden. Die zijn soms kilometers lang. Ze voeren de toeristen langs de mooiste plekjes waar de grootste kans is wilde dieren te zien. Woudlopers moeten wel over een redelijke conditie beschikken, want de hoge temperatuur en de hoge luchtvochtigheid van 80 procent maakt het verkennen van de wildernis niet eenvoudig. Een goede gids is dan ook van groot belang op zo'n tocht. Hij moet geduld hebben, advies kunnen geven en vooral alles over planten- en dierenwereld weten. Sommige gidsen zijn in staat drie maanden in het oerwoud onder te duiken zonder voedsel, water en medicijnen mee te nemen. De natuur geeft hun alles. Ze jagen om te eten, plukken vruchten, sommige bomen en planten zorgen voor water, kruiden en medicijnen zijn er in overvloed. Voor de bezoekers van deze prachtig vallei wordt gelukkig alles geregeld. Eten in overvloed, een schitterde slaapplaats en een uitzicht om van te dromen. Geen tv, radio of telefoon, maar toch muziek in overvloed. Het kost niets en alle bewoners van het oerwoud doen mee. Het lijkt wel of ze elkaar afwisselen en zeggen 'nu ik weer even'. Precies om zes uur 's avonds is het een waar kakofonie. Het doet denken aan de bewoners van Parijs die allemaal tegelijk naar huis willen en liefst zo snel mogelijk. Schreeuwen, schelden en overal claxonneren, want dat schijnt te helpen. In de natuur klinkt het allemaal wat vriendelijker, maar toch, wat een herrie. Chalets van bamboe Oost-Maleisië heeft natuurlijk nog veel meer te bieden. Er moet echter wel een paar keer voor worden gevlogen. Deze reizen duren nooit langer dan een uurtje. Bijvoorbeeld naar Sandakan. Daar ligt voor de kust het eilandje Libaran met alleen maar een paar vissersdorpjes. Bezoekers verblijven in eenvoudige, maar prachtig gelegen chalets, gebouwd van bamboe en palmbladeren. Het is een schitterende uitvalsbasis voor een tocht naar het schildpadeiland Selingan om te zien hoe deze reuzendieren hun eieren leggen. Voor de meeste gasten een nacht om nooit te vergeten. De 'prehistorische' beesten graven eerst met de grootste moeite een forse kuil en leggen daarin soms wel meer dan honderd eieren. Op de andere eilanden in de directe omgeving kan men jungletochten maken en op zoek gaan naar vogels en reptielen. Onderweg wordt een tocht over een rivier gemaakt door het dichte mangrovebos. Van Sandakan wordt regelmatig gevlogen naar de centrumplaats Kota Kinabalu. Daarna is het nog twee uur met de auto naar Beaufort waar een treintje vertrekt richting Tenom. Over een 100 jaar oud stukje spoorbaan, nog aangelegd door de Engelsen, gaat langs aan de ene kant dicht oerwoud en aan de andere kant een snel stromende rivier, de Padas. Het treintje rijdt niet sneller dan een snelle fietser en stopt bij elke hut. De lokale bevolking gaat met het boemeltje naar de markt of op familiebezoek. Er heerst een ontspannen sfeertje onder de pratende of duttende reizigers. Het ontbreekt de passagiers aan niets. Want regelmatig stapt er een oud vrouwtje in met een grote mand met frisdranken, sigaretten, ijs, fruit en andere waar. Is de mand leeg dan stapt ze uit en neemt de 'concurrentie' de service over. Mogelijk een idee voor de Nederlandse Spoorwegen, want daar is op is op en vaak is het al op voor men instapt. Op de terugweg naar Kota Kinabalu moet de reiziger zeker even aanleggen bij het Living Crop Museum waar een aantal fruitbomen uit alle delen van de wereld staan. Er kan ook fruit worden geproefd. We gaan weer vliegen, ditmaal met een Twin Otter. Een klein toestel waar de passagiers nog even worden gewogen voor vertrek. De gewichtige types moeten soms wachten op de volgende vlucht maar dat duurt gelukkig nooit lang. Er wordt geland op een kleine strip midden in het oerwoud, wederom een schitterende ervaring, vlak bij het Mulu Resort. Dit aan een rivier gelegen resort is gebouwd op palen. En dat is maar goed ook, want bij een beetje regen staat de hele zaak onder water. Via loopbruggen bereiken de gasten het restaurant en de chalets. Alles is prachtige aangelegd met in het midden een zwembad. Miljoenen vleermuizen Met zeer snelle longboats worden tochten gemaakt naar de wereldberoemde grotten zoals de Deer Cave, de Lang Cave, de Clearwater Cave en de Wind Cave. In de Deer Cave is elke dag tussen vijf en zes uur tegen de avond een natuurwonder te zien, als miljoenen vleermuizen in een golfbeweging richting zee trekken om insecten te vangen. Roofvogels doen gelijktijdig ongeveer het zelfde, maar dan zijn de vleermuizen het slachtoffer. Sommige grotten zijn beangstigend groot, er kunnen met gemak 18 Boeiing 747 in. Als je weer met zo'n jumbo van Malaysia Airlines naar huis vliegt weet je wat dat betekent. Om alle indrukken van zo'n 'doe-vakantie' te verwerken doet u er goed aan een paar dagen voor de thuisreis rust te nemen in het romantische Marang Resort aan de Zuid-Chinese Zee met een prachtig strand en een zoetwater lagune. Ook een zwembad ontbreekt niet, maar wederom geen telefoon, radio of televisie. Dat wacht thuis weer allemaal. REISWIJZER Inlichtingen voor deze en andere perfect georganiseerde reizen Maleisië specialist TALISMAN REIZEN, Rozenhof 33, 3311 JT Dordrecht. Telefoon 078-6142788. De Maleisische luchtvaartmaatschappij Malaysia Airlines verzorgt de vluchten vanuit Amsterdam. Telefoon 020-62622420. Publicatiedatum = 20 juli 1996