De wilde schoonheid en duizenden kleuren van de Dolomieten: Trentino, het andere Italië door Henk de Koning TRENTINO - De belangstelling voor verre reizen neemt stormenderhand toe. Daardoor zou je bijna vergeten dat ook ons eigen Europa tal van aanlokkelijke vakantiebestemmingen kent. Wie dit jaar bijvoorbeeld heeft gekozen voor een zomervakantie in de Rocky Mountains in Amerika maar nog nooit van de wilde schoonheid en de duizenden geuren en kleuren van de Italiaanse Dolomieten (provincie Trentino) heeft genoten; zo iemand gaat om met een oude Nederlandse wijsheid te spreken: "Ver van huis om te zoeken wat men bij terugkeer vindt." Een Alpenlandschap vol vrede en rust openbaart zich aan de wandelaars in Trentino Schier oneindige bossen, schilderachtig stadjes en valleien met glasheldere meren en meertjes, omsloten door stoere, vaak witgemutste bergmassieven met duizenden pieken en spitsen. Ziedaar Trentino, de autonome provincie van Italië, in het noordoosten grenzend aan Oostenrijk en Zwitserland. Een zomer- en wintervakantieland, nog geen twee uur vliegen van hier. Maar ook per auto (Brenner Autosnelweg) en per trein is Trentino eenvoudig bereikbaar. Vanuit de provinciehoofdstad Trento rijden zelfs autobussen naar de allerkleinste dorpjes en valleien. Trentino telt vele prachtige kastelen, maar de meest indrukwekkende is die van Beseno. Het ziet er met zijn dubbele rignmuur en talrijke steenplaatsen voor kanonnen bijna uit als een versterkte stad. Hier, in het hart van de Alpen, leeft moedertje natuur zich nog eens lekker uit. Zo voltrekt zich in de Dolomieten bij helder weer in de ondergaande steeds opnieuw het wonder van de 'Enrosadira'; de verkleuring van de 'witte' bergketen in een rozenrode gloed. Een speling der natuur, die weer het gevolg is van de grote kalkrijkdom van het gesteente van deze bergen, die miljoenen jaren geleden uit zee en door vulkanische uitbarstingen ontstonden. Reservaten In de valleien en op de zacht glooiende hoogvlaktes is nog alle ruimte voor mens en dier op zoek naar vrede en rust. Trentino telt een drietal uitgestrekte beschermde natuurgebieden, waarvan het nationale natuurreservaat van Stelvio ( 134 hectare) zelfs tot de grootsten van Europa behoort. "In dit reservaat, dat met honderden bergtoppen, vijftig ijsmeren, schier eindeloze pijnboomwouden en meer dan 100 gletsjers de hele bergformatie van de Ortles-Cevedale omvat, zijn centra geopend voor excursies onder gidsenbegeleiding," vertelt onze gids Cesare Longo. Volgens de laatste tellingen is Trentino het domein van 23000 reebokken, 12000 gemzen, 2300 herten, 9000 marmotten, 100 steenbokken en tenminste 38 arendkoppels. Zelfs de bruine beer tevens het symbool van de streek komt hier nog voor, in de uitlopers van de Brentagroep. Niet zo verwonderlijk dan ook dat Trentino als één groot natuur-vakantiecentrum wordt beschouwd. Tot de mooiste valleien behoren Val di Fiemme, Val di Sole en Val di Non met lieflijke plaatsjes als Tesero, Moena, Paganella, Cavalese, Verona en Madonna di Campiglio. Wie graag een kasteeltje bezoekt hoeft maar te kiezen. Trentino heeft ze in alle soorten en maten, met name aan de zuidkant van de Centrale Alpen. Daar vindt u de de mooiste exemplaren zoals de kasteelgebouwen van Beseno en Pietra. Sissi Tot de VIPS met een eigen zomerresidentie in Madonna di Campiglio behoorde de eermalige keizer Frans Jozef van Oostenrijk. De keizer mag u dan misschien gestolen worden, diens suikerzoete echtgenote kent u maar al te goed: jawel, Sissi, als 'Keizerin en Moeder' ooit op het witte doek weer tot leven gewekt door de actrice Romy Schneider. Een prachtig gekostumeerd feest, met verklede huzaren, diners en bals en een tot Sissi uitgeroepen plaatselijke schoonheid, vindt daarom nog ieder jaar in Madonna di Campiglio plaats. Het is daar de belangrijkste toeristische attractie rond carnavalstijd. Tal van berghutten, zo rond 1200 opgericht door paters in de bergzones, doen tegenwoordig dienst als sfeervolle petit restaurants. Deze bijzondere eetgelegenheden, die hier Rifugio's worden genoemd zijn zowel bij de lokale bevolking als de toeristen bijzonder in trek. Dat komt door de vaak landelijke ligging en ruige aankleding van deze gastronomisch op hoog peil staande blokhutten, zodat je vaak lang van tevoren moet reserveren. In de winter wanneer het sneeuwtapijt in de bergen wel vijf meter dik ligt, raas je er in een open slee getrokken door een sterke motorscooter in de opstuivende, fonkelend witte wereld, zo naar toe. In de zomermaanden leiden er prachtige wandelwegen heen die een weids panorama bieden op dalen en bergen, bezaaid met dramatisch groene mossen en veelkleurige bergbloemen, overschaduwd door mild geurende zilversparren en bosdennen. Het VVV-bureau van Moene in Val di Fassa wordt beheert door een moderne Sissi. Het is de uit Den Haag afkomstige, voormalige reisleidster Janneke Langendoen. Tijdens een trip naar Trentino, zo'n 22 jaar geleden, was daar die skileraar die nu haar man is en bovendien de vader van haar twee kinderen. In Den Haag komt ze nog maar sporadisch. Janneke bloost zowaar van opwinding als in Moena zomaar De Telegraaf haar kantoortje komt binnenstappen. Dan vertelt ze honderduit over haar werk, want behalve leiding geven aan het VVV kantoor in Moena is zij parttime wethouder van culturele en sociale zaken in haar huidige woonplaats. "Bij de volgende verkiezingen doe ik een gooi naar het ambt van loco-burgemeester en de kans dat het lukt is groot", babbelt ze aan een stuk door. Even bijpraten, noemt Janneke dat. Polenta Trentino kent tal van streekgerechten zoals gemarineerde champignons, levernoedels, hertenvlees met zuurkool maar vooral de enigszins kleffige, uit gemalen maïs bereide polenta. Vroeger aten de allerarmsten van Trentino deze gele, dampende brij die nu als exclusieve lekkernij veel op de tafels prijkt. De provincie telt 297 meren en wordt daardoor ook wel het Finland van Italië genoemd. Het Gardameer, op 65 meter hoogte, is wel het meest bekend. Sommige meren beschikken over stranden en watersportvoorzieningen, waarbij vooral het windsurfen erg in trek is. De Alpen beschermen Trentino tegen extreme weersinvloeden waardoor er winter en zomer aangename temperaturen heersen. Toerisme is de voornaamste bron van bestaan. Bijna 1800 hotels bieden plaats aan 87.000 gasten; op de campings is plaats voor in totaal 188.000 vakantiegangers, nog eens 134.000 gasten kunnen terecht in vakantiewoningen, terwijl de berghutten in totaal over 4000 bedden beschikken. Kwaliteit De kwaliteit van de hotels verschilt soms sterk. Biedt bijvoorbeeld het viersterrenhotel Lorenzetti in Madonna di Campiglio alle wensbare luxe en comfort; anderen met drie sterren maken er soms schaamteloos een potje van. Ons tafelkleed in de eetzaal van hotel Maria in Andola bijvoorbeeld is bepaald niet onbevlekt en ook de etenresten die er rijkelijk aan kleven zijn die van ons van de vorige dag. Trentino telt 68 campings waarvan er veel aan de oevers van de prachtige meren zijn gelegen. Een zomervakantie in Trentino is heerlijk omdat je uit vele mogelijkheden kunt kiezen: fietsen, surfen, mountain biken, wandelen, paardrijden, vissen, zeilen, deltavliegen en met gebrevetteerde berggidsen de stijle wanden van de Dolomieten beklimmen. Daarbij telt de provincie tal van geneeskrachtige bronnen. Een netwerk van bergpaden leent zich uitstekend voor fietstochten, vooral met de Mountain Bike De hoofdstad Trento ( ruim 100.000 inwoners) is een van de oudste en meest karakteristieke centra van de Alpen, op een hoogte van 194 meter. Het oude centrum telt heel wat vorstelijke gebouwen in renaissance -en middeleeuwse stijl. Veel van deze monumenten zijn beschilderd met fraaie fresco's. Gevraagd naar het geheim van de prachtige natuur van Trentino onthult een bejaarde, zeer gelovige man in de bergen: "De Heer schonk het ons maar de mens heeft er goed voor gezorgd." REISWIJZER: De gastvrijheid in Trentino is buitengewoon, zowel in de vier-sterrenhotels als in de comfortabele appartementen. De Brenner autobaan (A 22) verbindt Trentino met de grote nationale en internationale verbindingswegen. Wie niet me eigen vervoer wil vliegt bijvoorbeeld met de KLM naar Milaan en pakt vandaar de trein of bus. De extreem lage koerswaarde van de lire maakt Italië bovendien tot een goedkoop vakantieland. Verdere inlichtingen via alle bij de ANVR aangesloten reisbureau's of bij Azienda per la Promozione Turistica del Trentino. Via Sighele, 5 - 38100 Trento, Italië. Tel. 00 39 461 915615 ( 915607). Fax: 915978. Publicatiedatum = 15 februari 1997