Iedere zeiltocht met de
Duta Bahari is uniek
door THEA DETIGER
INDONESIË - Een van
de ergste straffen die een VOC-dienaar in de Oost kon treffen was achterlating
op een onbewoond eiland. Voor de reiziger van nu lijkt dat juist een hemel
op aarde. Wie wil er nu niet naar een paradijselijk eiland met palmbomen,
witte stranden en een spannende jungle, omgeven door een azuurblauwe zee
met koraalrif? Voorwaarde is natuurlijk wel dat het tijdelijk is en onder
comfortabele omstandigheden!
Die droom ging in vervulling toen we aanmonsterden op de Duta Bahari, een
voor toeristen omgebouwde Buginese schoener. Nog niet zo lang geleden voeren
de dappere eilandbewoners volkomen afhankelijk van wind en stromingen met
deze traditionele vrachtschepen door de Molukken, naar Irian Jaya en zelfs
naar China. Nu hebben veel van deze zeilschepen, die in Indonesië pinisi
s heten, een hulpmotor. Ook de Duta Bahari, al is hij verder oorspronkelijk
getuigd en zet kapitein Abdul Latief tijdens het varen voor de balans vaak
één van de enorme zeilen bij.
Voor de passagiers, die s nachts het dek verkiezen boven de hut, is dat
het toppunt van romantiek. Onder een strak gespannen zeil en een hemel bezaaid
met sterren varen we naar de nieuwe bestemming, die meestal bij zonsopgang
wordt bereikt. Jong en oud voelt zich zo veilig als een kind in de wetenschap
dat de kapitein als een zorgzame vader over zijn zeekasteel waakt. Zo n
nacht op zee is bijna te mooi om te gaan slapen! Als je jezelf nu niet ontdekt,
gebeurt dat nooit meer.
Verkocht
Dick Bergsma, oprichter van Sea Trek en eigenaar van de Duta Bahari (=
zeeambassadeur), was direct verkocht toen hij tijdens een vakantie in 1976
de pinisi s leerde kennen. Hij monsterde aan op een vrachtboot en ontdekte
dat met deze schepen een onbekende kant van Indonesië binnen bereik kwam.
Hij voer langs de Kleine Soenda-eilanden (Nusa Tenggara) en de Molukken
en zag daar tientallen dunbevolkte en onbewoonde eilanden, die met hun fraaie
stranden en rijke riffen een eldorado voor toeristen vormden.
Sindsdien rustte hij niet voordat hij zo n traditioneel schip gecharterd
had. En enkele jaren geleden nam hij de stap om er zelf een te kopen. We
doen ons best om comfort te bieden , zegt hij. Maar de Duta Bahari is natuurlijk
geen luxe cruiseschip. Er zijn douches en de was wordt iedere dag voor de
passagiers gedaan, maar je moet zo n reis in eerste instantie boeken omdat
je van ongerepte natuur en onbekende culturen houdt.
Doordat de eilandbewoners het type boot goed kennen, ervaren ze de komst
van Sea Trek niet als een inbreuk. Het schip kan in elke baai komen, en vervolgens gaan de passagiers die
dat willen per motorsloep aan land. De meeste bemanningsleden komen zelf
van een van de eilanden en de Nederlandse reisleider spreekt vloeiend Indonesisch.
Als hij ergens voor het eerst komt, vraagt hij naar het dorpshoofd of anders
de hoofdonderwijzer. De ontvangst is meestal heel gastvrij. En tegen een
kleine vergoeding willen de bewoners graag laten zien hoe ze wonen, leven
en geloven. Dat is op vlak bij elkaar gelegen eilanden soms heel verschillend.
Ieder eiland wordt zo een apart avontuur.
Onbeperkt
Afhankelijk van het weer wordt naar de Zuidelijke Molukken gevaren, de
Oostelijke, de Noordelijke, naar Oost- of Zuid-Sulawesi of naar Irian Jaya.
Omdat de mogelijkheden als je eenmaal over een goede, ervaren bemanning
beschikt in feite onbeperkt zijn, organiseert Dick regelmatig thema-reizen,
bijvoorbeeld in de voetsporen van de VOC, of expeditie-reizen om nieuwe
bestemmingen te verkennen.
We hebben een keer het boek Malay Archipelago gevolgd van Sir Alfred Wallace,
een tijdgenoot van Darwin, die hier van 1854 tot 1862 onderzoek deed. En
komend najaar gaan we het moerasgebied aan de zuidkant van Irian Jaya verkennen.
We willen via de Siretz-rivier naar de moeilijk bereikbare Asmat-papoea
s, die beroemd zijn om hun houtsnijwerk. Daarbij baseren we ons op de kaarten
van de Nederlandse stoomboot De Adelaar uit 1906. Dergelijke ontdekkingsreizen
zijn echt voor de harde kern. Je kunt er nog meer dan bij onze gewone reizen
voor verrassingen komen te staan.
Grietje Buisman, die al voor de zesde keer mee is met Sea Trek, staat al
in de startblokken. Zo n expeditiereis is echt wat voor mij , zegt de bejaardenverzorgster.
Mijn leven bestaat uit sparen en reizen. Ik ga ieder jaar mee. Omdat er
zoveel bestemmingen zijn, maak ik elke keer een andere reis. De reizen zijn
wel vrij duur voor me. Maar zoals je ziet kan het bijna niet anders. Er
kunnen maar 20 mensen mee en er zijn 15 bemanningsleden.
Inclusief
Je betaalt voor de exclusiviteit. Omdat vrijwel alles inclusief is, ben
je ter plekke echter niet veel kwijt. Je komt op plaatsen waar normaal geen
toeristen komen en je hebt je eigen hotel bij je.
Een van de leukste dingen vind ik het contact met de bemanning en dat met
de eilandbewoners. Die zijn vaak zo verlegen en lief. Ze wachten eindeloos op het goede moment om even je huid of je haar aan
te raken. Eén keer zijn we echter met speren het strand af gejaagd.
Iedere reis is uniek door zijn bijzondere belevenissen. De ene keer zijn
er zeeslangen en dolfijnen te zien. De andere keer zwemmen de deelnemers
tussen de kleine (ongevaarlijke) haaien of laten ze zich aan de poten van
zeeschildpadden pijlsnel in de diepte trekken. Op onze reis maakten we onder
leiding van kapitein Latief, een echte Buginees uit Zuid-Sulawesi, een tocht
door de jungle op zoek naar de bron van een waterval. En overal zijn riffen
met prachtige koraaltuinen en duizenden kleurige vissen, waarvoor zelfs
de grootste tegenstander aan het snorkelen slaat.
Ze zouden hier eigenlijk een onderwater-reservaat van moeten maken , zegt
biologe Kaye Mash, die speciaal voor de vissen is gekomen. Als fervent duikster
is ze eerder op de Bahama s geweest, in Belize en aan de Rode Zee. Maar
híer wil ze nog eens terugkomen. Op de Bahama s zijn misschien nog mooiere
vissen, maar daar is het koraal bijna te gronde. De koraalriffen zijn nergens
zo gezond als hier. Laten we hopen dat het zo blijft. Taiwanese vissers
schijnen al veel schade aan te richten en de toeristen mogen ook wel geïnstrueerd
worden om heel voorzichtig met het koraal te zijn.
Varaan
Kaye legt uit waarom de Indonesische archipel één van de mooiste en cultureel
rijkste gebieden ter wereld is. Je hebt hier nog de combinatie van natuur
en animisme, met voorouderverering, dierenoffers en de aanbidding van natuurgoden.
Aan de andere kant kun je zowel Euraziatische dieren en planten aantreffen
als soorten uit Australië en Irian Jaya. Buideldieren bijvoorbeeld, kaketoe
s, en de grote langpootvogel. Volkomen uniek is de Komodo-varaan, een soort
draak, die rechtstreeks afstamt van de dinosaurus.
De filosofie van Sea Trek is om niet de gebaande toeristische wegen te
volgen. Over de buffelrace in West-Sumbawa twijfelt Dick nog, maar een nagespeelde
bruiloft moet van hem uit het programma. Komodo waar de varanen massaal
rond een voederplaats liggen, is onvermijdelijk. Maar de reisleider bezorgt
ons tevens een spannende safari op het veel woestere eiland Rinca, waar
we worden geconfronteerd met een wreed, maar echt wildlife schouwspel van
een varaan die in één keer een hertje verschalkt.
Hoewel het type reiziger zeer uiteen loopt en de leeftijd varieert van
30 tot 70 laat vrijwel iedereen zich meeslepen door het ongewone avontuur.
De bejaardenverzorgster spreidt haar bedje s nachts broederlijk naast de
arts en de rijke zakenman op het voordek. Overdag zit het gezelschap relaxed
in de ligstoelen, en aan het eind van de middag verdiepen we ons in de mythes
van het door mineralen gekleurde kratermeer op het eiland Satonda.
Terwijl de uitzwermende vleermuizen de hemel zwart kleuren, knopen we bijgelovig
allemaal een steentje in de wensboom. Het is slechts een enkeling die niet
gevoelig is voor de betovering. Die gewoonweg niet kan genieten en het stressvolle
bestaan van thuis niet los kan laten. Als het zo moet, kun je beter niet
gaan. Laat deze droomreis dan maar over aan de reizigers die alles al beleefd
hebben en zich dít herinneren als het paradijs op aarde.
REISWIJZER
De zeetrektochten worden het hele jaar door gemaakt naar verschillende delen van het eilandenrijk. In verband met
de weersomstandigheden ligt de nadruk in januari/februari op de Molukken
en Noord-Sulawesi, in maart op Nusa Tenggara (Kleine Soenda-eilanden) en
de Zuidelijk Molukken, in april de Centrale Molukken en Irian Jaya, in mei
Noord-Irian Jaya, in juni gaat de Duta Bahari terug van Irian Jaya via de
Molukken naar Sulawesi en vandaar weer naar Nusa Tenggara. In juli, augustus
en begin september blijft men in Nusa Tenggara (tussen Bali en Flores),
om in september weer koers te zeggen naar de Zuidelijke Molukken. De speciale
thema-reis In het kielzog van Wallace begint op 11 oktober, en de twee expeditiereizen
naar Irian Jaya/Asmat zijn gepland op 19 oktober en 2 november. Men werkt
met vaarmodules die variëren van 9 tot 14 dagen. Het is mogelijk verschillende
vaarmodules aan elkaar koppelen en men kan de reis met of zonder vlucht
boeken.
Vaccinaties tegen tyfus, DTP en geelzucht worden aanbevolen maar zijn niet
verplicht, de malaria-profylaxe verschilt per gebied. Aan boord zijn pilletjes
tegen zeeziekte, maar er zijn ook speciale armbandjes tegen zeeziekte in
de handel. Wondjes van het koraal dienen direct behandeld te worden. Geneesmiddelen
zijn aanwezig, evenals snorkels en duikbrillen.
Voor verdere inlichtingen: Sea Trek, Singel 120, 1015 AE Amsterdam, telefoon:
020-6272078.
Publicatiedatum = 16 december 1995
