Eurojet

Heerlijk slenteren door historische winkelstraten

door Nolly Speijers

LYON - De weg naar het zuiden voert veel vakantievierende Nederlanders langs Lyon. Precies: lángs. Slechts weinig Nederlanders nemen de moeite deze stad ín te gaan. Met een gevoel van: wij hebben ongelofelijke haast want we willen naar het strand, rijden we Lyon liefst zo snel mogelijk voorbij. Jammer, want Lyon heeft veel te bieden. Aan bezienswaardigheden, maar zeker ook aan winkels. Lange flaneerstraten met mooie winkels, knusse straatjes met leuke speciaalzaken en schitterende pleinen met veel bankjes en terrassen om tussen de bedrijven door uit te rusten. Doe eens een dagje Lyon.

Place Bellecour met het standbeeld van Lodewijk XIV te paard is het grootste plein van Europa. Op de achtergrond de Notre Dame de Fourvière met daarnaast de mini-Eifeltoren.

Lyon bezoeken is bepaald geen straf. Zoals de stad heuvelachtig tegen de Rhône en de Saône geplakt ligt, is ze een lust voor het oog. Die lust neemt alleen maar toe als je te voet op verkenning uitgaat. Het historische centrum, dat de wijken Vieux Lyon en Presqu'ile omvat, prijkt niet voor niets op de werelderfgoedlijst van de Unesco.

Het aardige is dat juist in dit historische centrum het leukst gewinkeld kan worden. Slenterend van etalage naar etalage, kom je al die pracht vanzelf tegen. De fraaie gebouwen, de mooie pleinen, zoals de Place Bellecour met het standbeeld van Lodewijk XIV te paard volgens het Office du Tourisme het grootste plein van Europa. We hadden de centimeter niet bij ons om 't na te meten dus nemen dat maar aan het middeleeuwse stratenpatroon en de gezellige terrasjes.

Presqu'ile

Presqu'ile, zo genoemd omdat het bijna als een eiland omstroomd wordt door de twee rivieren, heeft het belangrijkste winkelgebied te bieden. Vieux Lyon, aan de voet van de Notre Dame de Fourvière die vanaf haar heuvel fier over de stad uitkijkt, grappig geflankeerd door een mini-Eifeltoren, is een knotsgezellige wijk die er nog net zo uitziet als in de Renaissance-tijd. Hier zitten in smalle straatjes leuke speciaalzaken en een keur aan eethuisjes die letterlijk de hele wereld op je bordje serveren.

De populairste winkelstraat van Presqu'ile is de Rue de la République. Hier zitten de warenhuizen, zoals Printemps en het vooral op mannen gerichte Printemps Brummel. Over mannen gesproken, leuk is L'Homme moderne, gespecialiseerd in cadeauartikelen voor hem. In Nederland is het niet gelukt zo'n mannenwinkel draaiende te houden, in Frankrijk zijn ze een succes. Wat voor cadeaus hier te koop zijn? Modellen van de VW Kever en de Lelijke Eend, het Mil-Eagle horloge zoals Amerikaanse officieren die dragen, overhemden, polo's, koffertjes op wieltjes...

Bij Capel kunnen mannen met een grote maat zich keurig laten kleden en bij Le comptoir Irlandais draait het om Ierse artikelen als bier en whiskey, boeken en muziek. Pierre Cardin heeft wijselijk maar geen prijzen gezet bij zijn mode; het zou je er maar van weerhouden om binnen te treden. Baiser Sauvage combineert cosmetica met lingerie, panty's en kousen. Cosmetica van alle bekende merken zijn verleidelijk uitgestald, maar zijn in het land van herkomst niet goedkoper dan in ons eigen land. Aan de hand van de opschriften boven de lingerie vind je moeiteloos je weg naar je eigen smaak: puretée, bien-être of glamour.

Passage de l'Argue

De overdekte Passage de l'Argue is zeker de moeite waard.

Aan de verleiding om de overdekte Passage de l'Argue, die de Rue de la République met de Rue de Brest verbindt, in te gaan, moet u zeker toegeven. Hier hebben zich speciaalzaken gevestigd, waarbij vooral de hoedenwinkels prominent aanwezig zijn. Chapellerie Cartier richt zich op dames én heren, Chapeau Weiss houdt het op hoeden, petten en baretten voor mannen en Modes Carrel heeft slechts dameshoofddeksels.

Zijn Fransen zulke fervente hoedendragers? "Le mariage et la plage", antwoordt Sophie van Chapellerie Cartier prompt. "Dat zijn de gelegenheden waarbij Fransen een hoed dragen." Ze gebaart naar de chique en de strooien hoeden in de zaak. "En in de winter dragen ze een hoed puur voor het comfort", voegt ze eraan toe. "Een hoed houdt je behaaglijk warm."

Volgens Sophie van Chapellerie Cartier dragen Fransen vooral een hoed bij 'le mariage' en op 'la plage'.

Volgens Sophie past de hoed iedereen. "Wie zegt dat hij geen hoedenhoofd heeft, wil gewoon geen hoed, want groot of klein, dik of dun, er is altijd een hoed die je staat", oordeelt Sophie. Een bepaalde hoedentrend is er volgens haar niet: "Of je een opvallende hoed met rand kiest of nou juist een klein dopje hangt vooral af van welke type je zelf bent en bij welke kleding je het draagt."

De Rue de la République komt uit op de Place Bellecour. Let daar eens op de bloemenstalletjes die schaduwrijk onder de bomen staan. Niet vanwege de bloemen, want die hebben we in ons eigen land in overvloed, maar vanwege de nostalgische 19de-eeuwse stalletjes. Onder diezelfde bomen zijn de terrasstoelen niet te weerstaan.

Aan de andere kant van dit plein gaat het winkelen vrolijk verder. De Rue Victor Hugo is een populaire straat met winkels die we hier ook kennen.Kookai bijvoorbeeld, Benetton en Tie Rack. Parallel daaraan, loopt de Rue Auguste Comte, een aanrader voor wie van antiek houdt. Hier zitten alle antiquairs op een rijtje. Handig is om eerst bij het Office du Tourisme de (gratis) folder Quartier Auguste Comte te halen. Daarin staat precies waar welke antiquiteit te koop is. Het aanbod is gevarieerd: van speelgoed tot boeken en van meubelen en schilderijen tot juwelen.

Dagelijks is er markt aan de Quai St. Antoine langs de Saône. Hier brengen boeren uit de omgeving hun versproducten aan de man.
FOTO: RUUD VAN DER LINDEN

Overigens is niet alles antiek wat de klok slaat, ook modewinkels hebben er hun tenten opgeslagen, zoals de Parijse ontwerpster Agnes B. die hier vlotte kleding voor moeder en kind verkoopt. Als het hele gezin in Agnes B. gestoken moet worden, loop dan aan de andere kant van het plein naar de Rue Tupin, hoek Rue Mercière (een gezellige straat boordevol terrassen), want daar zetelt Agnes B. Homme. Voor herenkleding op maat, costumes et chemises à vos mesures, zit wél aan de Rue Auguste Comte Maître Mesure.

Chique winkelstraat

Teruglopend naar ons startpunt, het plein bij het Hôtel de Ville, nemen we de Rue Emile Zola. Dit is een chique winkelstraat met duurdere zaken, zoals de mode van Cacharel en de schoenen van Stéphane Kélian. Een begrip is op nummer 11 Malleval. Deze winkel bestaat al 130 jaar en heeft op het gebied van luxe etenswaren heel wat in zijn mars.

Het personeel is allervriendelijkst. Of het nu gaat om de juiste wijn bij het eten, de soort koffie, die ter plekke vers wordt gemalen, om thee of om nougat, olijfolie, kaviaar of foies gras, het personeel neemt er alle tijd voor om de klant goed voor te lichten. "Onze thee is van Mariage Frères en de marmelade en delicatessen zijn van Hédiard", verklaart sommelier Damien Gateau met nadruk, want we moeten er wel van doordrongen zijn dat Malleval alleen het beste van het beste in huis heeft.

Damien Gateau (r), sommelier van Malleval, de winkel in luxe etenswaren, adviseert een klant over wijn.

Trots troont hij ons mee naar de wijnkelders onder het winkelpand. Hoog opgetast op de rekken liggen flessen wijn waarbij kenners zich de lippen zouden aflikken. "De prijs van onze wijn varieert van 19 francs tot 24.000 francs", vertelt Gateau en met verliefde vingers streelt hij een fles Romannée Conti. "Die kost 17.000 francs", zegt hij. In het voorbijgaan somt hij bekende en minder bekende wijnsoorten op. "Hier liggen de Bordeaux-wijnen, daar alle Bourgognes. Ik durf rustig te zeggen dat wij alle dure wijnen in huis hebben." Daarnaast zijn er culinaire cadeau-artikelen als kurkentrekkers en messen in de vorm van een sabel van Maître Coutelier Claude Dozorme.

Dat Lyonnais echte smulpapen zijn, blijkt niet alleen bij Malleval, waar het op een doordeweeks middag zwart ziet van de mensen die gemiddeld zo'n 1.300 francs besteden. Als het om culinaire zaken gaat, legt Lyon alle bescheidenheid af. Niet alleen omdat hier Paul Bocuse - u weet wel, die van de nouvelle cuisine - woont en werkt (wie in zijn restaurant wil eten, moet wel een dikke portemonnee meenemen), maar ook vanwege de grote hoeveelheid (800) restaurants (veertien hebben een of meer sterren) en eethuisjes.

Culinaire traditie

Op zondag is er aan de Quai St. Antoine, waar dagelijks de versmarkt is, een boeken- en kunstmarkt met stalletjes langs de Saône.
FOTO: RUUD VAN DER LINDEN

Die culinaire traditie trekt ook op winkelgebied zijn sporen. Zo is er elke dag, behalve maandag, markt aan de Quai St. Antoine langs de Saône. Onder de bomen staan de stalletjes met verse groenten en fruit, kaas, vis en vlees. De Lyonnais lopen keurend langs de kramen, voelen en ruiken en verlaten met tassen vol heerlijks het marktterrein om thuis te kokkerellen.

Aan de andere kant van de stad, in het zesde arrondissement, zijn aan de Cours Lafayette Les Halles. In deze overdekte markt zijn ook dagelijks alle versproducten te koop. Hier doen de bekende restaurateurs hun inkopen, onder wie Paul Bocuse. Zijn portret kijkt je in veelvoud aan bij Fromagerie Mère Richard. "Paul Bocuse koopt bij ons zijn kaas", vertelt Renée Richard met nauwelijks verholen trots. "En hij is niet de enige. Veel restauranthouders vermelden op hun menukaart: 'Fromages de la Mère Richard'. Vooral onze Saint-Marcellin is beroemd."

Behalve dit romige kaasje met z'n pittige smaak heeft Mère Richard alles wat Frankrijk op kaasgebied te bieden heeft. "We hebben ook wel kazen uit andere landen, maar niet zoveel", aldus Renée. "Dat is ook niet nodig, want Frankrijk heeft zoveel kazen in zoveel verschillende smaken, dat je alleen daarmee je klant heel wat kunt bieden."

Cyril Genet van L'Atelier de Soierie demonstreert hoe patronen worden gedrukt op zijde.

Na dit culinaire uitstapje weer even terug naar de Rue Emile Zola. Parallel daaraan lopen nog twee winkelstraten, de Rue Edouard Herriot en de Rue de Brest. In de eerste zijn zeer chique kledingwinkels te vinden, in de laatste is de kleding betaalbaarder. Al die straten komen uit bij het Hôtel de Ville. Daar vlakbij is aan de Rue Romarin L'Atelier de Soierie gevestigd. Lyon is sinds de zestiende eeuw dé zijdestad van Frankrijk en hier wordt de zijde nog precies zo bedrukt als toen.

Nou ja, met één uitzondering: de mal waarmee het patroon op de zijde wordt gedrukt, is van polyester en niet meer van hout. "Maar nog steeds gebruiken we voor elke kleur een nieuwe mal", verklaart Cyril Genet. "Hoe meer kleuren zijn verwerkt, des te duurder de zijde is." De manier waarop de zijde wordt bedrukt, is typisch Lyonnais en wordt in vakkringen dan ook à la Lyonnais genoemd. In de vorm van sjaals, stropdasen en handschoenen gaat het product grif over de toonbank. Wat ook alleen in Lyon wordt gemaakt is Panne de Velours, een zijden mousseline waarin in relief patronen van velours zijn verwerkt. Die patronen worden met de hand ingekleurd.

Bij Art-Peaux worden schoenen op maat gemaakt. In de werkplaats achter de winkel snijdt Thierry Frolin het leer.

Ook ambachtelijk gaat het toe bij bijArt-Peaux aan de Rue des Trois Maries, een van die smalle straatjes in het knotsgezellige Vieux Lyon. Het eerste dat opvalt, is de geur van echt leer. Dan pas zie je de schoenen, de tassen en de maskers. In de werkplaats achterin is Thierry Frolin bezig met het snijden van leer. Hij legt het mes maar al te graag neer om met la presse hollandaise te praten.

In een tweede werkplaats naast de winkel liggen de mallen. Welke schoenmaat u ook hebt, hij is present. "De schoenen worden helemaal met de hand op maat gemaakt, sandalen deels mechanisch", verklaart Thierry. Hij en zijn zakenpartner Heroé Bouillot hebben het hele proces in eigen hand. Thierry: "Wij zijn samen verantwoordeljk voor het design en voor het maakwerk."

Voorbeeld van een leren masker.

De schoenen zijn van soepel leer in diverse kleuren. Er zijn gemakkelijke wandelschoenen, elegantere feestschoenen, laarzen, maar ook opvallende exemplaren, zoals schoenen met losse flapjes leer die bij de enkel vrolijk puntig alle kanten uit steken. De rinkelende belletjes ontbreken, maar een hofnar zou hiermee zeer in zijn nopjes zijn. Opvallend zijn ook de maskers. Ze doen denken aan de Venetiaanse carnavalsmaskers, alleen zijn deze volledig van leer vervaardigd. "In die maskers kun je echt je creativiteit uitleven", aldus Thierry.

Voor u Lyon winkelend gaat verkennen, nog even een paar tips: houd er rekening mee dat veel zaken tussen 12.00 en 14.00 uur gesloten zijn. Dat geeft u mooi de gelegenheid op een terras neer te strijken. En trek gemakkelijke schoenen aan, want een blaar zit in een klein hoekje, ontdekten wij aan den lijve.

Publicatiedatum = 12 augustus 1999 (Neon)

terug Frankrijk-intro