Schoonste lucht van Europa in Sisteron door Nico van der Zwet Slotenmaker SISTERON - De enige van de drie dames op het VVV-kantoor van Sisteron die zich met de Engelse taal weet te behelpen begint haar opsomming van de bezienswaardigheden met mij erop te wijzen dat ik mij onverwijld dien te vervoegen in de botanische tuin. Ik kan mijn oren nauwelijks geloven. Ben ik daarvoor naar het Franse vestingstadje tussen de Provence en de Dauphiné gereisd? U kent mijn oprechte belangstelling voor wat leeft en bloeit en dus altijd weer boeit, maar Sisteron, dat is toch de plek van de machtige citadel en Napoleon. Daar wil ik over horen en die heesters komen later wel als ik nog wat tijd extra heb te besteden. Dat zit er trouwens wel in, want Franse treintjes die iemand ergens naartoe brengen zijn maar heel mondjesmaat bereid je ook weer te komen ophalen. Tussen de ochtend en de avond gapen op de rails vele lege uren en in de dienstregeling zie ik dat ik hier op zijn minst vijf uur heb zoet te brengen. Van zulke torens zijn er wel een aantal in het door Napoleon bezochte stadje. Niet met die juffrouw van de VVV trouwens, alhoewel we elkaar al snel beter begrijpen. Alleen..., ik had in het seizoen moeten komen. Nu is de citadel gesloten, al kan je er via wat lastige trappen toch wel in de buurt komen. Van onderaf is de indruk van het verdedigingswerk op de rots langs de rivier de Durance echter al indrukwekkend genoeg. Iedereen die destijds in deze streek op pad ging moest hier wel passeren en dat was de Romeinen, die dol waren op dit soort strategische punten, al niet ontgaan. "Voor hen was Segustero (zoals Sisteron toen nog heette), een belangrijke schakel in de verbinding tussen de hoofdstad Narbonne en de Alpen: de Via Domitia" zeggen de folders en dat is lang zo gebleven. Koning Henri IV vond in de zestiende eeuw dat de verdedigingswerken nog eens fors moesten worden uitgebreid en maarschalk Vauban, de absolute deskundige op het gebied van vestingen (hij bouwde er 30 en belegerde er 48) maakte er ook nog eens een reusachtig kruitmagazijn bij. Waarin gelukkig nooit de lont werd gestoken, want anders zou er voor de plezierreizigers van nu wel heel weinig te bewonderen over zijn. Je ziet het nog wel voor je hoe het vroeger geweest moet zijn. Kooplieden onderweg die geen schijn van kans hadden de tolheffingen te ontlopen en het verheven garnizoen tot de tanden gewapend op de loer liggend. Triomftocht De rivier de Durance heeft de plaats van de stad bepaald. Zoiets moet Napoleon ook in zijn hoofd hebben gehad. Toen de verbannen keizer in 1815 van Elba vluchtte en na zijn landing in Golfe Juan met zijn legertje aan een triomftocht naar Parijs begon moest hij wel langs Sisteron. Hij was optimistisch, maar niet onvoorzichtig, zodat hij wat boodschappers vooruit zond om te informeren of de Sisteronners wel bereid zouden zijn hem en zijn mannen ongehinderd te laten passeren. Nou, dat was geen probleem. In Sisteron hing men zelfs de vlag uit en de soldaten en hun aanvoerder werden voor de lunch uitgenodigd. Dat kan geen zware maaltijd zijn geweest, want vervolgens marcheerde men nog naar het dik vijftig kilometer gelegen Gap. Reizend door deze streek en dus via de Route Napoleon (die hij dus niet zoals sommige mensen denken aanlegde, maar bewandelde) moet je trouwens wel tot de slotsom komen dat de heren soldaten in die jaren kracht genoeg in de benen hadden om bijvoorbeeld de Nijmeegse vierdaagse moeiteloos uit te wandelen. Net als ik is Napoleon niet boven in de citadel geweest. Hij vond het allang goed dat hem geen streep in de weg werd gelegd en zag in de plaats niets anders dan een schakel in de triomftocht die zijn come back inmiddels was geworden. Op 20 maart werd hij als volksheld in Parijs ingehaald. Alle Fransen waren weer op zijn hand. Maar de geschiedenis heeft zoals u weet een grillig verloop. Er verliepen precies drie maanden toen Napoleon weer in de hoofdstad op bezoek kwam. Nu echter na zijn beslissende nederlaag bij Waterloo. Hij gaf zich over aan de Engelsen die hem nu beduidend verder wegbrachten dan Elba. Hij ging helemaal naar St. Helena, waar hij zes jaar later stierf. Overal duikt de naam van de grote veldheer op. Er zijn geen grote monumenten van Napoleon in Sisteron, maar op winkelruiten en in de namen van restaurants keert zijn naam nog regelmatig terug. Hij zal niet vergeten worden. Maar vandaag hebben we in Sisteron wat anders aan ons hoofd. Het is marktdag, al stelt de hele uitstalling weinig voor. Twee groenteboeren, een bakker, iemand die vaal textiel aanprijst en een matrassenverkoper die geen klanten vindt en licht ontgoocheld op zijn eigen waar is gaan zitten. Maar toch, een marktdag is anders dan andere dagen. Het is wat drukker in de nauwe straatjes die met stalen meerpaaltjes zijn afgezet om het autoverkeer te weren. Op een van die boldertjes heeft een kennelijk atletische hond zijn niet geringe prestatie gedrapeerd, een onbereikbare plaats voor de veegmachine die hier wel mag komen. Iets verder heeft een winkelier zijn zeer bescheiden nering "De grot van Ali Baba" genoemd. Hij heeft uitsluitend vingerhoedjes en andere prullaria in de aanbieding en ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat de bekendste roverhoofdman uit onze geschiedenis dit als buit wat beneden zijn stand zou hebben gevonden. Visspullen Dan wenkt natuurlijk de rivier. Die onderaan de rots vandaag goed zijn best doet. Ik zie geen bootjes, maar kan me voorstellen dat er ook geen nautische sluiproute mogelijk was. De eerste de beste kei die ze van de citadel naar beneden zouden gooien was ongetwijfeld raak. Wel wordt veel van de kant gevist en dat verklaart ook het ferme aantal speciaalzaken in visspullen die ik in het stadje van 7000 inwoners tegenkom. In de zomer is de badmode populair, want door een stukje van de rivier af te dammen of liever gezegd wat delen van de oever te laten overstromen wordt een fors zwembad gerealiseerd. Dat nu niet open is natuurlijk. De juffrouw van de VVV zei het al, ik had in het seizoen moeten komen. En uitleggen dat het voor mij nu eenmaal altijd "het seizoen" is doe ik niet meer. Trouwens, in Sisteron, dat ook nog eens en zeker vandaag terecht beweert de schoonste lucht van Europa in huis te hebben, hoef je niet op de kalender te letten. U blijft toch altijd wel iets langer dan Napoleon. Publicatiedatum = 8 maart 1997