Tuinen
door Thea Detiger
Het is maar vier uur rijden van Nederland, juli en augustus zijn er rustige
maanden, en het barst er van de kloosters, kastelen, kathedralen en tuinen.
Picardië. De rozen worden bezongen in liedjes en de klaprozen beschreven
in gedichten. Maar Nederlanders rijden er meestal alleen maar doorheen,
op weg naar het zuiden.
"In mei, juni, september en oktober is het hier hoogseizoen", zegt Anne
Boffy van de regionale VVV. "Maar in juli en augustus gaat iedereen naar
de kust." Anne begeleidt ons naar de magnifieke tuinen van de Abdij van
Valloires aan de rivier de Authie. Het gerestaureerde park rond het cisterciënzer-klooster
is pas sinds 1989 geopend voor het publiek en dit jaar werden de tuinen
opgenomen in het Reader's Digest boek van de 20 mooiste tuinen van heel
Frankrijk.
"We hebben hier 4000 plantensoorten en tachtig procent komt uit Azië. Dat
is voor Frankrijk heel bijzonder", vertelt de beheerder Vincent Delaitre.
De zeldzame bomen en struiken werden verzameld door de Franse boomkweker
Jean Louis Cousin, die daar in de jaren tachtig een geschikte plek voor
zocht. Hij kreeg de 7 hectare grote kloostertuin toegewezen, die sinds de
Franse revolutie min of meer braak lag. De Franse landschapsarchitect Gilles
Clément kreeg in 1987 de opdracht er iets moois van te maken.
Hij besloot drie verschillende tuinen aan te leggen. Een geometrische tuin
in het midden, die geïnspireerd is op de abdijtuin. Een Engelse landschapstuin,
waarin de bomen en struiken gegroepeerd staan op kleur en soort. En een
moerastuin langs de oevers van het riviertje de Riverel dat vroeger dwars
over de binnenplaats van de abdij liep.
Botanici kunnen uren lang vol verwondering ronddwalen in de landschapstuin.
Ingenieus heeft Clément hier allemaal verschillende 'eilanden' aangelegd
met de meest bijzondere combinaties. Er is een witte, gele, blauwe, rode
en paarse tuin, maar één waar bomen en heesters met zilver- of goudkleurig
blad bij elkaar staan. Elders staan de vlinderbomen, de siervruchten, de
Rubus-collectie waar de abdij vermaard om is, verschillende kamperfoelies,
en de broertjes en zusjes van de 'Sneeuwbal' (de Vibernum-familie). In de
herfstkamer vinden we de bomen die het mooist verkleuren, de wintertuin
spreekt voor zichzelf en langs de Japanse laan bloeien in het voorjaar de
mooiste bloesems. Een verhaal apart is het 'Bizarretum' waar de wonderlijkste
planten van de schepping een plaatsje hebben gekregen.
De doorsnee-bezoeker heeft echter doorgaans meer belangstelling voor de
formele tuin en met name het rosarium. Wie vanaf de ingang van de tuin naar
het klooster kijkt, krijgt een aparte sensatie. De architect heeft namelijk
een planten-kloostergang gemaakt van gesnoeide taxusbomen. Buiten staan
net zoveel taxus-zuilen als binnen in de échte kloostergang pilaren van
steen.
Ook bij de aanleg van de rozentuin heeft hij zich laten inspireren door
het vroegere kloosterleven. De 200 verschillende rozensoorten, waaronder
oude en moderne soorten, zijn gerangschikt in dezelfde vierkante perken
die de monniken vroeger hadden. "Iedere monnik had zijn eigen carré, waarin
hij keukenkruiden en medicinale planten verbouwde, en bloemen voor de eredienst",
zegt Vincent. "Wij proberen dat idee vast te houden door de rozenstruiken
te combineren met diverse kruiden. Dat is een zaak van uitproberen. Sommige
kruiden gaan niet goed samen met de rozen, anderen woekeren te veel. Maar
veel bezoekers komen hier om inspiratie op te doen. Fransen zijn van oudsher
gek op rozen. Het is nog steeds de allereerste plant die ze kopen voor hun
tuin."
info
De tuinen van de Abdij van Valloires zijn dagelijks geopend, tot 30 september
van 10-19 uur, tot 12 oktober van 10-17 uur. Rozen vinden we ook in het
charmante, ommuurde rosarium van de Abdij van Chaalis en in het stadspark
van Compiegne, waar Coco Chanel vanaf haar huis op uit keek. Chaalis combineert
een mooi park met een schitterend museum, evenals het Kasteel van Chantilly,
dat ook wel 'klein Versailles' wordt genoemd. Bijzonder zijn verder de gratis
toegankelijke tuinen van het Kasteel van Compiegne, die onlangs werden teruggebracht
in de tijd van Napoleon (veel bloemen in pasteltinten en geurige purperen
rozen). En curieus zijn de Hortillonnages of Drijvende Tuinen van Amiens:
volkstuintjes in een afgegraven veengebied waar je met een boot door de
slootjes vaart.
Voor inlichtingen kunt u zich schriftelijk wenden tot Maison de la France,
Prinsengracht 670, 1017 KX Amsterdam, of de VVV's ter plekke. Voor speciale
arrangementen in Picardië met hotels en restaurants kunt u de gids 'Even
Weg' opvragen van Frankrijk Direkt, telefoon: 020-4200930.
Publicatie datum = 03-08-1996