Telegraaf-iDe krantLaatste nieuwsSportflitsenDFTDigiNieuws

zaterdag 14 april 2001  

 R E I S W E R E L D 

 
BASILIEK IN STEIGERS
Als pastoor Berkhout komende zomer met slachtoffers van de Oudejaarsbrand, hun familie, vrienden en andere belangstellende parochianen volgens plan op bedevaart gaat naar het Zuid-Franse stadje Lourdes, zullen de Volendammers de Rozenkrans-basiliek gesloten vinden. Alsof de duvel er mee speelt: er is instortingsgevaar, want het geneeskrachtige water uit de bron onder de basiliek heeft de fundamenten van het heiligdom ernstig verziekt. Nota bene in dit feestjaar, waarin wordt gevierd dat de basiliek, snelkloppend hart van het bedevaartsoord, honderd jaar geleden werd ingezegend, staat het hele gebouw in de steigers: gelovigen mogen er niet meer in.
Verscheidene pelgrims werden afgelopen jaren in het immense gebedshuis met zijn vijftien kapellen getroffen door vallend voegsel uit het metselwerk en schilfers van natuursteen.
Water uit de bron onder de basiliek
heeft de fundamenten aangetast.
De beroemde Italiaanse mozaïeken zijn deels van de vochtige muren gevallen. Gelovigen en bewonderaars van Onze Lieve Vrouw van Lourdes worden nu opgeroepen massaal, snel en vooral gul te geven voor de restauratie van de kerk, die werd gebouwd bovenop de grot waar de heilige Maria, moeder van God, in 1858 maar liefst achttien keer zou zijn verschenen aan de straatarme molenaarsdochter en intussen natuurlijk allang heilig verklaarde Bernadette Soubirous.

Lourdes: Pelgrimsoord
met een vrolijk kantje

door Jos van Noord

LOURDES - In het vroege voorjaar is Lourdes, de sneeuw nog op de bergtoppen rondom, een verademing. Een oase van serene rust, waar je in de nog knapperig frisse natuur ongestoord kunt rondwandelen in verwondering.

Een broeder steekt een kaars aan bij het beeld van Onze Lieve Vrouw van Lourdes.

Wat een verschil met de zomerse processies, de hordes schuifelende pelgrims, de honderden wagentjes en rolstoelen met zieken en invaliden in het snikhete religieuze hoogseizoen. Jaarlijks zoeken tienduizenden hier genezing, verschoning van de ziel. Vijf miljoen lijdende gelovigen bidden hier elk jaar om steun en troost. Maar in de prille lente zie je hooguit een paar groepen Italianen en wat bussen met vrome Spanjaarden. Een enkele Vietnamees, ook heel erg katholiek. Natuurlijk wordt er gebeden, maar het is bij de heilige grot beslist geen dringen. Buiten het pelgrimage-seizoen is Lourdes gewoon zichzelf: het rijke roomse leven in ultima forma, een uitzonderlijk welvarend Zuid-Frans stadje van 18.000 zielen, waar vijfhonderd hotels met namen als Saint Sauveur, Saint Paul, Du Vatican en Notre Dame de France zich in alle rust opmaken voor de aankomende golf van zomerse Maria-vereerders.

Wandelend langs de Gave, die zich snelstromend door Lourdes kronkelt en langs de heiligdommen raast, word ik vlakbij het opvangcentrum Notre-Dame, waar zomers steeds 1600 zieken verblijven, zomaar aangesproken door een intens gelukkig ogend dametje dat wil weten of ze me ergens mee kan helpen. Ik zou niet weten met wat. We stellen vast dat het een heerlijke ochtend is.

Advies

"Als u zorgen heeft of verdriet, dan moet u daarmee naar Maria gaan", adviseert Zuster Agnes, want zo stelt ze zich voor. Zie ik er zo zorgelijk uit? "Leg je leed en al je droefenis neer bij Maria. Vertel het haar. Je kunt van haar op aan. Ik weet dat uit eigen ervaring. Zij gaat er mee naar Jezus, haar zoon. Betere voorspraak bij Jezus kunt je niet hebben", glundert Agnes. "Samen met Maria kom je er altijd uit, overwin je elk probleem."

Mooi is dat. Vroeger gebeurden er veel meer wonderen, die alle zorgvuldig werden onderzocht door roomse deskundigen, dan uiteraard officieel erkend en geregistreerd. In het museum van Lourdes worden diverse onverklaarbare en dus miraculeuze genezingen uit de doeken gedaan. Zwaar gehandicapten wierpen in Lourdes stokken, krukken en prothesen weg en wandelden naar huis. Hier en daar zie je, ten bewijze daarvan, nog wat antieke krukken hangen aan de rotswand. Maar dergelijke spontane, wonderbaarlijke genezingen zijn de afgelopen jaren nauwelijks meer gerapporteerd uit de Pyreneeën. Hoewel de medische wonderen nog helemaal niet de wereld uit zijn, gaan de meeste Nederlandse pelgrims sowieso niet naar Lourdes omdat ze wonderen verwachten, zeggen ingewijden. Daar zijn Nederlanders te nuchter voor. Lourdes is voor de duizenden Nederlandse pelgrims meer een plek van bezinning, van berusting en vertroosting. Een bolwerk ook van rooms traditie, van devotie en steun, van religieuze saamhorigheid en van solidariteit met hopeloos zieken en minderbedeelden.

Twee nonnen hebben een onderonsje op de parkeerplaats van rolmobielen voor zieken en invaliden. Foto's: ABC Press.

Er is nog volop te doen, want er is oneindig veel leed in de wereld. Hemeltjelief, wat een verdriet! Je raakt in Lourdes niet echt opgewekt van de emoties die je ziet bij de heiligdommen. Zelfs buiten het hoogseizoen zie je er veel mensen die het echt heel moeilijk hebben. Die het leven soms even te veel wordt en die het dan ineens te kwaad krijgen. Uitbarstingen van opgekropt verdriet.

Veel biddende vrouwen lopen de tranen over de wangen. Zakdoeken en rozenkransen bij de hand. Bejaarde moedertjes op hun knieën in gebed voor het Mariabeeld, kennelijk ook vol smart. Bosjes bloemen, meegebracht voor wie? Voor Maria! Het aandoenlijke noodlot van de mensenwereld balt zich hier samen. Een ongegeneerd gesnik en gesnotter, tranen met tuiten. Iedereen prevelt. Sommigen slaan hun handen voor hun gezicht, andere handen worden in smeekbede omhoog gestoken, traanvocht op de rotswand gesmeerd, de rots gekust.

Het carillon van de basiliek speelt 'Ave Maria'.

'Let op: zakkenrollers!' staat er ontnuchterend op een bord bij de heilige grot van de Maria-verschijning, waar je voor ƒ4,50 een kaars mag opsteken (grote kaars: ƒ17). "Deze kaars zet mijn gebed verder", heet dat in het gebrekkige Nederlands dat je hier op wel meer plaatsen aantreft. Zoals in de crypte, een kapel onder de basiliek, waar een bord meldt: "Deze kapel is een plaats van aandidding. Njet om te bezichtigen." Toch maar stiekem even rondgekeken.

Pizzatenten

Lourdes kent dus ook een vrolijke kant, voor wie daar oog voor heeft. Veel restaurants, koffieknijpjes en barretjes, terrassen waar je, zoals bij de Brasserie La Brancardier, zelfs 'Hollandse koffie' kunt drinken. Se hable ook espagnol! Opvallend is het grote aantal pizzatenten en andere negocio italiano: kennelijk vormen de Italiaanse pelgrims een zeer belangrijk marktsegment.

Neem ook de honderden souvenirwinkels. Lourdes heeft een zeer hoog Volendam-gehalte. In de stille maanden is het opwekkend bronwater er in de aanbieding: grootverpakkingen plastic flessen zijn het voordeligst. Nog tot eind mei is het zes flessen halen, vijf betalen. Het heilig water is altijd nog duurder dan benzine, maar de bron levert dan ook geneeskrachtige brandstof voor de ziel. Kom daar tegenwoordig eens om! Voorwaarde is een sterk geloof. Je ziet pelgrims sjouwen met jerrycans, boodschappenwagentjes vol flessen helend water achter zich aan slepend. Pak dit voorjaar uw voordeel! Ook de rozenkransen en de medailletjes zijn in de aanbieding, evenals de sleutelringen: "Uw eigen heilige als sleutelhanger!"

Maria's in soorten en maten: lichtgevende, muziek makende, geneeskrachtig water bevattende...

Glitterbeelden van Maria in een plastic grot met kerstlampjes die aan en uit springen. Wijwaterbakjes voor thuis. Neem er voor de buren ook gerust eentje mee. Een knipogende Jezus doet het vast ook leuk op de schoorsteenmantel. Bernadette-pepermunt, asbakken met de basiliek erop, eau-de-toilette van heilig bronwater, cassettes en cd's met het 'Ave Maria', klokken die hetzelfde melodietje spelen, balpennen met Maria, kurkentrekkers (nooit weg in Frankrijk), portemonnees, vingerhoedjes, eierdopjes, bekers en medaillons met een paar druppels écht bronwater, want het is zo fijn om vroom te zijn.Mariabeelden zijn nog deze hele maand in de uitverkoop. Alles is hartstikke heilig en zelfs in alle openbare toiletten hangt een offerblok, waarmee een donatie wordt gevraagd "voor het onderhoud van het heiligdom".

Big business

Geen wonder: de miraculeuze geneeskracht van Lourdes is big business, daar kan geen pelgrim omheen. De rijkdom van het geloof straalt je hier tegemoet. Dankbaarheid aan Onze Lieve Vrouw van Eeuwigdurende Bijstand is een conditie van het roomse management.

Lourdes wacht op het nieuwe aanbidding-seizoen. Het opvallend grote station van het stadje aan de rand van de Pyreneeën ligt er nog verlaten bij, maar straks zullen de internationale treinen met pelgrims weer binnen rollen. Het laagdrempelige station is, zoals alles in Lourdes, geheel ingericht op ontvangst van gehandicapten en rolstoelers. Lourdes is dan roomse traditie, het gaat wel met z'n tijd mee. Zo is Lourdes tegenwoordig ook op het internet: www.lourdes-france.com. En er zijn bij de heiligdommen borden met aanvullende regels geplaatst: mobiel bellen verboden, evenals roken en bedelen. Geen honden bij de heilige grot en de baden. En verder geen korte broeken en ook geen frietjes of ijsjes.

REISWIJZER:
Inlichtingen bij Lourdes Forum Information, ook in het Nederlands, via tel. 0033-562427878. E-mail: saccueil@lourdes-france.com of bij het toerisme-bureau via tel. 0033-562427740 en via e-mail: lourdes@sudfr.com
 
 
© 1996-2001 Dagblad De Telegraaf. Alle rechten voorbehouden.