Finland meer dan natuur alleen

door MARK VELDKAMP

HAAKANANLUOSONMAKI - Wie in Finland de weg kwijt is, heeft een probleem. De juiste richting vragen - bij een traditioneel rood geverfd houten huis dat onvermijdelijk aan n van de 188.000 meren staat - kost je uren. Allereerst breek je je tong over de uitspraak en daarna word je - als het ijs is gebroken en flink gelachen - uitvoerig in het Fins toegesproken.

We zijn op zoek naar de taigaboomkruiper. In de onmetelijke berkenwouden van Kareli sluipen we mee met Hanna Aalto, de voorzitter van de plaatselijke ornithologenvereniging. De kruisbek en de keep hebben we al voorbij zien fladderen maar onze boomkruiper laat zich vandaag niet zien. Wat we wel tegenkomen zijn de pootafdrukken van een uit de kluiten gewassen eland en een bruine beer.

Finland is mooi. Spectaculair is met name het gegeven dat je als passagier in de auto rustig twee uur je ogen kunt sluiten om bij het ontwaken te ontdekken dat niets aan het landschap is veranderd.

Poedelnaakt

Een ongerept landschap van water en bossen.

Wie op zoek is naar ruimte komt hier ruimschoots aan z'n trekken. Vijf auto's voor een kruising wordt hier al snel als een file bestempeld. In het zuidoostelijke merengebied lost alles op in de uitgestrekte wouden. In het weekeinde trekt het merendeel van de wagens een trailer met een kleine boot, op weg naar n van de 31.000 eilandjes. Op het menu staat steevast zoetwatervis. De zomeravonden zijn zwoel door de warme luchtstroom uit het naastgelegen Rusland. Een stukje lopen, wat lezen of poedelnaakt zwemmen, wat wil een mens nog meer.

Feestjes zijn er ook in overvloed. In de zomer, als de zon niet ondergaat en men verveeld is van het nachtelijke golfen, wordt gezocht naar alternatieve vermakelijkheden. Zo kent men hier inmiddels het kampioenschap 'hout splijten', het 'roeien in een lekke boot' en het 'mierennest zitten'. Even belangrijk bij deze evenementen is de aanwezigheid van het 'Finse goud' Lapin Kulta, het populaire biermerk dat hier in grote hoeveelheden naar binnen wordt geslagen.

Gelukkig kan men in Finland ook terecht voor echte cultuur. Hoewel de Finnen in wezen een beetje verlegen zijn, houden ze bij hoog en laag vol dat ze de uitvinders van de tango zijn. Dansen staat ook hoog genoteerd. Evenals jazz-muziek en opera. In Savonlinna wordt sinds 1912 elk jaar een operafestival gehouden dat internationaal vermaard is. Met name in dit Verdi-jaar is er groots uitgepakt. De binnenplaats van het uit 1475 daterende Olavinlinna-kasteel wordt elke zomer overkapt en biedt dan plaats aan 2200 toeschouwers. Jaarlijks komen 60.000 operaliefhebbers af op het prestigieuze festival.

Zo beleven natuurliefhebbers Finland het liefst, vanuit een kano.

Een kort bezoek waard is ook de grootste houten kerk ter wereld in Kerim ki. Het verhaal doet de ronde dat de aannemer zich had vergist in de maten en centimeters voor inches had aangehouden. Inderdaad is de 150 jaar oude kerk met een capaciteit van 5000 mensen veel te groot voor het een paar honderd bewoners tellende dorpje.

Bijzonder is ook het Retretti Art Centre in Punkaharju. Het centrum voor moderne kunst, in het hart van het merengebied, ligt grotendeels onder de grond. Met behulp van vele tonnen springstof is hier een 3700 vierkante meter groot doolhof gecre erd waar kunst op bijzonder wijze tentoongesteld wordt. Deze zomer is er een expositie te zien met het werk van Dali.

De Finnen zijn niet echt blij met de komst van de quad, een luidruchtig vierwielig monstertje.

Niet echt blij zijn de van nature rustige Finnen met de toename van het aantal gemotoriseerde activiteiten. De sneeuwscooter werd aanvankelijk gebruikt als vervoermiddel, nu razen buitenlandse waaghalzen over bevroren meren en door het domein van de beer, eland en het rendier. Zowel 's zomers als 's winters's worden er 'survival-camps' georganiseerd.

Naast de waterscooter heeft ook de quad hier zijn intreden gedaan. Het luidruchtige vierwielige monstertje is in staat de meest ontoegankelijke gebieden te bereiken. De hotel-managers in het vakantiegebied Tahko bij Nilsi zijn gelukkig met de uitbreiding van hun activiteitenaanbod, dat voorheen niet veel verder reikte dan kanotochten door het merendoolhof. Zij verdedigen zich door te melden dat het altijd georganiseerde uitstapjes betreft over een vast parcours waardoor de natuur nauwelijks wordt verstoord. In de praktijk trekken de quads echter smalle maar alles vernietigend sporen.

Oorlogen

Imatra ligt zeven kilometer van het Russische Vyborg. Tijdens tal van oorlogen zuchtte dit deel van Finland onder afwisselend Zweedse en Russische overheersing. Veel Finnen passeren dan ook regelmatig de grens om uiting te geven aan hun heimwee. Vyborg was ooit 'hun' stad.

Prachtige vergane glorie ademt ook het art-nouveau Valtionhotelli uit. Het kasteel-hotel ligt aan de eens zo beroemde woeste waterval van Imatra. De bouw van een stuwdam maakte een einde aan het natuurgeweld. Nu worden op zaterdagavond de kleppen opengezet en schalt de 'Finlandia-symphony' van Jean Sibelius uit loudspeakers. Het is ook de plaats waar Hitler in 1942 met zijn vliegtuig een crash maakte in dikke mist. Gewond, maar verder nauwelijks aangedaan vervolgde hij zijn wereldoorlog.

Een oud verdedigingswerk met zijn voeten in het water.

Hotels genoeg in Kareli . De kwaliteit is doorgaans goed, hygi ne staat hoog in het vaandel. De kamers beschikken vaak over een sauna. Een vierkante meter is voor de Finnen al genoeg om het zo onmisbare zweethokje te plaatsen. In het jaar 1113 verscheen de eerste sauna in Finland, nu telt het land er 1,2 miljoen exemplaren. Een behoorlijk aantal op een bevolkingsaantal van slechts vijf miljoen zielen.

Vele malen groter echter is het aantal muggen. Maar een goede muggenmelk doet wonderen. In vijf dagen slechts eenmaal gestoken. Dat kan geen reden zijn om Finland links te laten liggen...

REISWIJZER

Finnair vliegt tweemaal per dag vanuit Amsterdam naar Helsinki. De luchtvaartmaatschappij verzorgt verder binnenlandse vluchten vanuit de Finse hoofdstad naar Lappeenranta, Savonnlinna en Kuoppio. Voor info: website www.finnair.nl of telefoon 020-3164010. Fly drive-rondreizen naar het merengebied worden aangeboden door Norvista, telefoon 020-3164017 en Finland Vakanties Westerman, telefoon 020-6282192.

FOTO'S: GUNTHER HAUSPIE