Rust, ruimte en onbedorven schoonheid

Comoren

Eilanden der geuren

Van onze redactie Reiskrant

MORONI - Ze werden ooit 'de eilanden van de strijdende Sultans genoemd'. Duizend jaar lang is er geharreward tussen sultanaten en was er een komen en gaan van Arabische machthebbers, gelardeerd met het koloniale bewind van het machtige Frankrijk. En dat allemaal op een eilandengroep die als een paar speldenknoppen in het niet valt boven de grote buur Madagaskar.

De hoofdstad Moroni heeft betere tijden gekend. Alles ziet er wat verwaarloosd uit, maar een kniesoor die daar op let.

De Comoren, drie eilanden groot, overspoeld door de bedwelmende geuren van de parfumbloem de Ylang Ylang, waaraan het de bijnaam 'eilanden der geuren' heeft te danken. De Fransen hebben er, zoals op vele eilanden in de Indische Oceaan, hun taal achtergelaten. Maar de Arabische invloed voert de boventoon in het leven van alledag.

Het politieke klimaat is lange tijd instabiel geweest en veranderingen gaan traag. Na de onafhankelijkheid in 1975 heeft het geharrewar van voorbije eeuwen zich voortgezet bij de vorming van de nieuwe regering(en). Veel rust was er niet. Maar daar is de laatste jaren verandering in gekomen en de huidige verworven politieke stabiliteit wordt gekoesterd.

Islamitisch

Ten aanzien van de islamitische cultuur zijn het hoofdzakelijk de Comoriense vrouwen die zich als hoedsters van de islamitische tradities laten gelden. Vooral als er gefotografeerd wordt, kunnen zij nog al eens heftig uitvallen. Maar volgens zeggen hoeven wij ons daar niet al te veel door te laten afschrikken. Gewoon een beetje communiceren. De Comorien is vriendelijk. We kunnen alles doen en laten wat we willen. Welkom toerist.

De hoofdstad Moroni heeft betere tijden gekend. Ze zijn ooit nieuw geweest, de gebouwen en huizen. Maar dat moet heel erg lang geleden zijn. In de Arabische wijk heeft dat zijn charme en we slenteren door de nauwe straatjes op weg naar de oude markt en stappen hiermee in een kleurrijk prentenboek van overvloed. De natuur is hier gul en er is een overweldigend aanbod van groente, fruit en kruiden. Niet verwonderlijk op een eiland waar de regen tussen november en april de akkers rijkelijk bevloeit en de vruchtbare lavagrond goede oogsten geeft.

De vulkaan Karthala is nog steeds actief en ligt met zijn 2361 meter als een dominante pukkel midden op het eiland. Interessante routes kunnen vanuit Moroni worden gemaakt om een blik te werpen in de krater. Met 'four wheel drive' en een goede wandelconditie geeft de natuur hier zijn geheimen prijs.

Gestolde lavastromen reiken tot ver in de zee en blokkeren de haven van Moroni welke daardoor het meest markante plaatje oplevert van de Indische Oceaan.

De eeuwenoude Moskee de Vendredi weerspiegelt in de Port of Dhows omringd door grote houten boten, bij eb neergesabeld als krachteloze brokken hout maar bij vloed reuzen van geweld.

Zij vervoeren alle vracht waaronder zelfs vrachtwagens vanaf open zee naar land. Een staaltje houten botenbouw dat alleen op de Comoren voorkomt. Het lijkt onwaarschijnlijk.

Een aardig visje voor de markt of voor de avondmaaltijd.

Dat de islamitisch-arabische cultuur de wortel van het bestaan is, wordt in dit oude gedeelte van de hoofdstad wel duidelijk. De spaarzame toerist wordt bekeken en beoordeeld naar gelang de pet (of eigenlijk) sluier die de vrouwen op hebben van 'buitenstaanders'. Met snerpende Arabische kreten geven zij hun commentaar. Zij zijn hier de baas en een tik op mijn bebroekte achterwerk moet duidelijk maken dat zij mijn kleding niet waarderen. Het gaat met een milde ironie die oproept tot vrolijk gelach. Ze maken korte dansjes om te laten zien dat zij veel mooier zijn in hun kleurige wikkeldoeken. Inderdaad alleen het fototoestel kan ze tot oprechte hysterie brengen ook al wordt er niets gefotografeerd.

Dat is anders in de twee strandhotels. Degenen die hier werkzaam zijn kunnen zich vergapen aan spaarzaam geklede gasten die zich op de mooie, ongerepte stranden overgeven aan luieren, lekker eten en topless zonnen. Ze zijn het gewend, die toeristische vrijheden.

Nieuwsgierig

Ook de drankjes vloeien rijkelijk en handige jongens komen met ijskoude blikjes bier langs die de helft goedkoper zijn dan aan de bar in het hotel. Bij naspeuren kopen zij ze gewoon bij een restaurantje om de hoek. De handel tiert welig maar zij houden het gezellig en zijn nieuwsgierig waar je vandaan komt. Hun aardrijkskundige- en talenkennis wordt hier aardig bijgespijkerd.

Het restaurantje blijkt achter het hotel te liggen naast een oeroude Baobab. De keuken ligt in de openlucht en een houtvuur dient als fornuis. Kreeften vers uit zee worden hier geroosterd met de vele kruiden die het eiland voortbrengt, ook hier weer geuren maar dan om te watertanden. Vergezeld van datzelfde ijskoude biertje die de jonge handelaars aan het strand verkochten: een traktatie! We leggen er een kwart van de prijs neer die voor dezelfde maaltijd in het hotel wordt berekend.

Het bezoek aan Mohéli, de kleinste van de drie eilanden, brengt ons terug naar voorbije tijden. Waar elektriciteit niet of nauwelijks voor handen is, de auto voor zover ze er zijn spaarzaam rijdend. Alles is hier nog zoals het ooit was, oorspronkelijk en onbedorven.

De ontvangst is zorgzaam. Hier wil men zijn beste beentje voorzetten om ons kennis te laten maken met dit mooie eiland. Een official: "Wij worden door de Grand Comoren als 'kleintje' nog al eens vergeten. Het office du tourisme probeert een niet bestaande status hoog te houden. Onze paspoorten worden ingenomen en wij worden geregistreerd in een boek met weinig namen."

En daar zit meteen clou die het eiland bijzonder maakt. De natuur en originele cultuur voert hier de boventoon. Het eiland is dunbevolkt, de bewoners huizen nog steeds in de traditionele lemen hutten bedekt met palmbladeren en in de cultuur zijn de Afrikaanse roots duidelijk waarneembaar.

Alles is hier oorspronkelijk. In de wateren om ons heen zwemt de Coelacanthe, een voorwereldlijke vis die men een miljoen jaar geleden als uitgestorven beschouwde. De grootste vleermuis ter wereld zetelt in de heuvels. Bij een nachtelijke tocht struikel je over zeeschildpadden die vanuit de Indische Oceaan over de lavastranden kruipen. De tocht over het eiland, die door drie officials wordt begeleid, geeft vergezichten die ons doen watertanden. Hier kom je onthaasten.

REISWIJZER

Er zijn geen rechtstreekse vluchten naar de Comoren. De reis kan over Mauritius, Seychellen, Madagaskar of Tanzania-Oost Afrika gemaakt worden. Het regenseizoen is van november tot april waarin ook de orkanen flink kunnen woeden. De temperatuur is aangenaam tussen de 22 en 30 graden. De infrastructuur is redelijk en er kunnen auto's worden gehuurd. Ook tochten over het eiland en naar de krater kunnen worden besproken. Air Comores vliegt dagelijks naar Mohéli en Anjouan. Medewerking aan onze reis verleende Interline Holidays, telefoon 035-5315587. Website: interlineholidays.com

Foto's: Manfred Kleiter