door Martijn Koolhoven

KRALENDIJK (BONAIRE)
Gaat het populaire vogelpark Avifauna onder water?

Niet in Alphen en niet met Rijnwater, maar wel op Bonaire en wel met Zeewater.

Want een Dieren Onderwater Park wordt waarschijnlijk het antwoord op de wens van het eilandbestuur van Bonaire om toerisme te combineren met natuurbeheer. 'We willen geen massatoerisme, maar ecotoerimse', is een veel gehoorde kreet van de eilandautoriteiten.

Geen verrassing dat de Nederlandse Toekan, sinds april 1995 al present op het bescheiden vakantie-eiland met het 5-sterrenresort Plaza Resort Bonaire/Port Bonaire, een typisch Hollands antwoord bedacht op de wens om (duik) toerisme en natuurbeheer te combineren: een soort Onderwater-Avifauna (Het vogelpark in Alphen is ook in handen van de Toekan).

Niet met vogels in kooien of achter het gaas. Maar met o.a verdwaalde zeeschilpadden, zeekoeien, roggen, flamingo's etc in lagunes met een totale oppervlakte van 12 hectare. Een Animal Eco Center voor de regionale opvang van onder meer zeezoogdieren.

Onder water is Bonaire mooier dan erboven. Niet zo vreemd dat Van der Valk een onderwater-park wil gaan aanleggen waar bezoekers in kunnen afdalen.

En ook aan de duik- en snorkelliefhebbers is gedacht: een duiklagune van 8800 vierkante meter. Bedoeld voor de snorkelaars en voor de eerste afdalingen van beginnende duikers. Maar wel in een natuurreservaatje waarbij zomogelijk nog meer natuurschoon te bewonderen is dan in de natuur zelf.

Bonaire is niet alleen geografisch maar ook in toeristisch opzicht klein en bescheiden. Afgelopen jaar bezochten 65.000 toeristen (waarvan 'slechts' 17.500 uit Nederland) het zonnige Antilleneiland, 9 procent meer dan het jaar ervoor. Met name de Brazilianen en Amerikanen hebben de voormalige Nederlandse kolonie ontdekt als de ideale bestemming voor een duikvakantie. Bonaire is wars van grote toeristenstromen.

Het eilandbestuur van Bonaire heeft een beetje dubbele houding ten aanzien van het toerisme: aan de ene kant vormt het toerisme een belangrijke bron van inkomsten (met de produktie van rijst en zout is het zo'n beetje de enige vorm van werkgelegenheid op het eiland), aan de andere kant wil de lokale overheid kost wat kost voorkomen dat Bonaire uitgroeit tot een bestemming voor massatoerisme met wolkenkrabbers zoals op Aruba zijn verrezen. 'Geen massatoerisme, maar kwaliteitstoerisme', is een veel gehoorde kreet bij de bestuurders, waarbij zij dan doelen op de vakantiegangers die op zoek zijn naar rust en natuur en niet naar discotheken en uitgaanscentra.

De Nederlandse Toekan, die april 1995 neerstreek op Bonaire, ziet wel brood in de exploitatie van 'Ecotoerisme'. De Van der Valk-top bood onlangs vertrouwelijk een projectdossier aan de eilandautoriteiten aan voor de realisatie van 'Flamingo Paradise': de herinrichting van de kunstmatige lagunes, die hier in het gebied, grenzend aan Plaza Resort Bonaire/Port Bonaire, in de jaren zeventig door Venezolanen met dynamiet zijn 'aangelegd'. Door de grote hoeveelheid kalk die bij de explosies los kwam uit de rotsbodem zijn de kronkelende lagunes tot op heden altijd onbruikbaar gebleven voor welk doel dan ook. De wateren zijn te troebel en te ondiep. Ook Van der Valk is de lagunes, waarvan er maar twee zijn opgenomen in het huidige resort, een doorn in het oog. Flamingo Paradise, het onderwater-Avifauna biedt mogelijk een oplossing.

"De kwaliteit van het toerisme moet omhoog op Bonaire", zo liet het eilandbestuur verschillende keren weten, ook aan Martien van der Valk, directeur van het resort op Bonaire. Hij zegt: "Bonaire zoekt ecotoerisme, mensen die komen voor de rust, de natuur, het onderwaterpark, het duiken, het snorkelen, etc. Bonaire zoekt geen ontwikkeling met discotheken. Wij stellen nu voor om de lagunes, die nu nauwelijks waarde hebben, te ontwikkelen tot natuurgebied, educatief centrum en tevens ruimte te reserveren voor een duiklagune en een jachthaven. Wij willen beslist geen circus gaan bouwen, maar een opvang- en uitzetcentrum voor zeezoogdieren. Daarnaast is dit een extra attractie en een educatief centrum."

In Flamingo Paradise komt, als de plannen doorgaan, ook een schilpaddenstrand om onderdak te bieden aan nesten schildpaddeneieren die momenteel elders op het eiland op ongunstige locaties worden aangetroffen. Het bezoekerscentrum van het reservaat gaat dienst doen als meldpunt voor de gevonden nesten. In dit centrum bij het schildpadden strand komt een permanente overzichtstentoonstelling over de Bonairiaanse onderwaterwereld in het algemeen en de zeeschilpadden in het bijzonder. In het reservaat zelf zal onderdak worden geboden aan de zogenaamde 'Manatees', zeekoeien die oorspronkelijk vanuit de kustwateren van Bonaire afkomstig zijn, maar die verhuisden naar o.a. Venezuela, Suriname en Florida. Met name op die laatste locatie vinden regelmatig grote Manatees-sterftes plaats omdat ze de warmte opzoeken van het ongezonde koelwater van elektriciteitscentrales of doordat ze worden overvaren door (speed) boten. De Manatee is in Bonairewater terug op geboortegrond, voor ecozoekers is het een bijzondere attractie.

Duiken in een onderwater-paradijs. Fotografie: Susan Suygert

Met een teruglopende werkgelegenheid op het eiland als gevolg van de EU-beperking voor de rijstimport (120 banen staan op Bonaire op de tocht; in Nederlandse verhoudingen: 50.000), vinden de eilandautoriteiten het Onderwater-Avifauna nog om een andere reden interessant: het project biedt aan tientallen mensen van het eiland werk. De realisatie van het Onderwater-Avifauna wordt momenteel op het hoogste niveau besproken. Het Kabinet van de Nederlandse Antillen is informeel op de hoogte gebracht van de plannen op Bonaire: "Een ding kan ik u verzekeren", zegt de KabNa-secretaris. "Dit plan is toeristich te belangrijk om in de lade te laten liggen..."

REISWIJZER BONAIRE

Bonaire: Met ongeveer 12.000 inwoners is Bonaire een dunbevolkt tropisch eiland. In vergelijking met Curaçao heeft Bonaire de sfeer van een dorp: rustig, ontspannen en klein. Het toerisme staat er nog in de kinderschoenen en het eilandbestuur waakt ervoor om grote aantallen bezoekers naar het eiland te trekken. En dat is misschien wel een van de grootste charmes van dit eiland. Er is maar een handjevol hotels en het uitgaansleven op Bonaire stelt weinig voor. Vakantiegangers die op zoek zijn naar volle terrassen, discotheken en drukke winkelstraten, kunnen dit eiland beter overslaan. Toeristen echter die de rust opzoeken of de sprookjesachtige onderwater-wereld rond het eiland willen ontdekken, zijn op Bonaire op de juiste bestemming.

Klimaat: Bonaire is een bestemming met een bijna 100 procent zongarantie. De gemiddelde jaartemperatuur is 27,5 graden Celsius. Er is opvallend weinig temperatuurverschil tussen dag en nacht en winter en zomer: slechts twee (!) graden. De vrijwel altijd aanwezige passaatwind geeft Bonaire een uiterst vriendelijk vakantieklimaat. De meeste regen valt in oktober, november en december. Regenbuien zijn meestal net zo snel verdwenen als ze zijn gekomen.

Omvang: Bonaire is ruim veertig kilometer lang en de breedte varieert van vijf tot twaalf kilometer. De afstand naar het vaste land van Zuid-Amerika (Venezuela) bedraagt overigens slechts tachtig kilometer.

Geld: Betalen kunt u op Bonaire met de Antilliaanse gulden of de Amerikaanse dollar. De belangrijkste creditcards worden vrijwel overal geaccepteerd (zelfs in een aantal supermarkten). Bonaire is niet goedkoop. Houdt u rekening met behoorlijk pittige uitgaven voor eten, drinken en, indien u dat van plan bent, duiken. Een biertje van zes gulden is niets bijzonders.

Informatie bij uw reisbureau of bij Van der Valk Travel in Tiel: 0344-630.302

Publicatiedatum = 19 april 1997