Oranje voor goud, waarom niet?

AMSTERDAM, zaterdag

Herinnert U zich deze nog?

Marco van Basten neemt een aanloopje en schuift de bal in de hoek. Maar niet hard en zuiver genoeg want de Deense doelman Schmeichel duikt er met succes naar. Op 22 juni 1992 raakt Oranje daarmee in één klap het zicht kwijt op de finale om het Europese voetbalkampioenschap. Vervolgens zorgen de Deense "flierefluiters" van coach Möller-Nielsen voor een ware sensatie door het favoriete Duitsland met een fraaie 2-0 triomf van het fel begeerde goud te houden.

Het bijzonder hoge niveau dat het Nederlands elftal in 1988 onder Rinus Michels behaalde kon in Zweden, niet opnieuw worden bereikt. Ook niet ondanks het feit dat de gouden generatie Gullit-Rijkaard-Van Basten daar nog steeds van de partij was maar met vooral Rijkaard en Van Basten, alléén kon schitteren in het emotionele duel tegen Duitsland, dat glansrijk met 3-1 werd gewonnen. Een schrale troost destijds, want in die verreweg beste partij van dat EK-evenement, showde en swingde Oranje ouderwets en liet het Europa, maar zeker ook vele landen op andere continenten zien waartoe het in staat was.

Met de nieuwe generatie onder leiding van Guus Hiddink is het in de aanloop naar Engeland gewoonweg dramatisch gegaan. Nadat Dick Advocaat de eerste punten binnenbracht, maar vervolgens voortijdig het toen al zichtbaar lek geslagen Oranjeschip verliet om voor een veel lucratiever contract PSV de helpende hand te bieden, moest Guus Hiddink de klus klaren. De internationaal gelouterde Hiddink deed het uiteraard op zijn manier maar die was zeker in de eerste vijf wedstrijden uitermate discutabel. Blamerende nederlagen, onrust en soms zelfs chaos rondom en in Oranje werden terecht zijn deel. Zijn grootste fout was, dat hij niet duidelijk overkwam bij zijn spelers en de manier waarop hij die, dikwijls op andere plaatsen dan waar de specifieke kwaliteiten lagen, liet acteren. Gelukkig voor Hiddink herstelden de geselecteerden zelf de enorme gaten die door Achterhoekse koppigheid waren ontstaan, en kwam in de beslissende kraker tegen de Ieren in Liverpool, gelukkig voor Oranje en het Nederlandse voetbal, alles weer goed toen ook Hiddink eindelijk het hoofd helder had gekregen en de rechte weg had gevonden. Een route die voornamelijk in Amsterdam al jarenlang onder regie van Van Gaal, met succes wordt bewandeld.

Straks bij het Euro'96 zal Hiddink volgens die bekende en door de meeste spelers uit zijn logische selectie vaak beoefende speelwijze, proberen het pittig beschadigde blazoen van Oranje op te poetsen. Een prachtig objectief met twee grote toernooien binnen twee jaar (EK en WK) voor de boeg. Een uitdaging waarbij de positieve lijn die met name Ajax en dit seizoen in iets mindere mate ook PSV en Feyenoord op internationaal gebied hebben neergezet, op landenniveau moet worden doorgetrokken om de continuïteit ook op dat terrein te waarborgen. In een kwalitatief sterk bezet toernooi met 16 landen, moet dat kunnen. Want dat zou immers de logische afspiegeling zijn van hetgeen zich inmiddels heeft ontwikkeld?!

De ervaren Hiddink zal daarbij zeker ook de geschiedenis van Oranje in zijn benadering van de komende EK-duels in ogenschouw moeten nemen en zich in ieder geval niet rücksichtlos in een huwelijk moeten storten met een tè aanvallende speelstijl. Gedoseerd aanvalsspel vanuit een stevig gesloten defensie is bij toernooivoetbal op het hoogste niveau de wijze les geweest die Rinus Michels in het gloriejaar 1988 leerde. Een les die tevens bewees dat een klein land in de wondere wereld van het topvoetbal wel degelijk óók een grootmacht kan zijn.