Ally McCoist: "Wij zijn de hersens op de romp van Engeland"

Op 15 juni herleeft De Slag Om Bannockburn, uit het jaar des Heren 1314.
Althans, als het aan de Schotten ligt. Die dag maakten de whiskey-meesters uit het noorden voor het laatst gehakt van de Engelsen. Tijdens het EK willen ze, uitgerekend in Londen, op herhaling.
Winnen van de broeders uit het zuiden is veel belangrijker dan het winnen van de titel. Volgens routinier Ally McCoist blijven de Engelsen zijn Schotland zien als de pestplaag van vroeger. Vijanden op het veld, broeders in the pub.
Het verhaal van een krankzinnige klassieker.

Schots en trots

door Valentijn Driessen - GLASGOW, zaterdag

Na zeven jaar treffen oude vijanden elkaar eindelijk weer eens op het voetbalveld. Op 15 juni 1996 staat de oudste interland voor de 107e keer op het programma en voor de eerste maal als onderdeel van de eindronde van een groot voetbaltoernooi.
Engeland-Schotland.
Voor velen aan de overkant van het Kanaal is de oude rivalen-strijd de enige ontmoeting die telt op het EK. Het is meer dan een wedstrijd. De onderlinge spanning stijgt naar grote hoogten als de slag om Brittannië ter sprake komt.

De maatjes Ally McCoist en Paul Gascoigne bij Glasgow Rangers zijn al maanden bezig met de vijftiende juni van dit jaar. "We zijn weliswaar trots op ons Britse paspoort, maar veel zwaarder telt dat ik uit Schotland kom en Paul uit Engeland." McCoist, spits van Schotland, en Gascoigne, middenvelder van Engeland, weten het zeker: 50% van de aanhang van beide landen interesseert het bereiken van de tweede ronde helemaal niets. Winst op de aartsrivaal is het enige dat telt. "Als je in zo'n prestigieus evenement verliest van Engeland, voor het oog van de wereld, dan lijkt het me als Schot beter om direct op vakantie naar China te gaan en niet terug te komen. In Glasgow ben je je leven niet zeker."

En Paul Gascoigne: "Als Engeland verliest zullen ze me in Glasgow met open armen ontvangen om me tot de volgende Engels/Schotse ontmoeting te zieken. Zoiets kan weleens een tijdje duren, is nu gebleken. Het is voor mij daarom de hoogste prioriteit Schotland te verslaan. Weten we te winnen dan ga ik zelfs tijdens het EK nog even langs om een aantal Schotten dit even persoonlijk onder de neus te wrijven na de maanden die ze me al dwars zitten bij Rangers."

"Paul zal dan voor het eerst op tijd zijn bij de eerste training van het seizoen", aldus McCoist. "Zover komt het alleen niet. Wij zullen met de instelling van Bannockburn in het veld staan."

De slag om Bannockburn uit het jaar 1314 na Christus is, evenals de veldslag bij Culloden, voor iedere Schot verplichte kost tijdens de lessen geschiedenis. In Bannockburn werden de Engelsen voor het laatst in de pan gehakt door de Schotten, die ze al eeuwenlang moeten dulden als een vervelende vlieg op hun hoofd. "Ze zien ons als de pestplaag van vroeger. Nee, wij zijn juist de hersens op de romp van Engeland", verklaart McCoist de geografische ligging van de twee landen en de daarbij behorende anatomie.

"Op 15 juni staat dus de herhaling van Bannockburn 1314 te gebeuren. Alleen wel zonder de duizenden doden en gewonden van die tijd. Nu staat op veel vlaggen van de fans 'Remember 1314 Bannockburn'. Na het EK zal dat worden 'Remember 1996 Wembley'. Onze twee volksliederen grijpen ook terug naar de veldslagen met Engeland 1000 jaar geleden. Scotland the Brave benadrukt meer het Schotse gevoel terwijl de Flower of Scotland, zeker het tweede couplet, bijzonder anti-Engels is. Goed voor de moraal zogezegd. Aangezien het Schotse rugbyteam al jaren de Flower of Scotland aanheft voor internationale ontmoetingen, heeft de voetbalbond Scotland the Brave geadopteerd. Ook van dat nummer krijg ik kippenvel en nadien ben je bereid om door een muur heen te gaan met dat donkerblauw over je schouders", weet McCoist uit ervaring.

"Met mijn 34 jaar ben ik zo'n beetje de oudste van de ploeg. Ik heb in 1988 op Wembley en een jaar later op Hampden Park zelfs al tegen de Engelsen in het veld gestaan. Een speciale belevenis. Het maakte indertijd een ongekende passie, verbetenheid en een overwinningsdrang in mij los. Aangezien we nu al zeven jaar zitten te wachten op de oude vijand en het voor de meeste spelers aan Engelse en Schotse kant een primeur is, zullen er ongekende emoties loskomen. Natuurlijk hoop ik voor het eerst in de geschiedenis op een groot toernooi met Schotland de tweede ronde te bereiken, maar een overwinning in het hol van de leeuw, op Wembley tegen organisator Engeland, lijkt me nauwelijks minder mooi."

Voor alle Britten is geen enkele voetbalontmoeting omgeven met meer emotie dan Engeland-Schotland. Naast aartsrivalen op het veld zijn het daarbuiten de laatste eeuw gezworen broeders en vormen ze gezamenlijk het hart van het Verenigd Koninkrijk. Onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Zo ook op het voetbalveld. De eerste officieuze ontmoeting dateert van 1870, voordat er ook maar ergens elders in de wereld tegen een ronde bal was getrapt. Speelplaats: Londen. De uitslag, evenals die van de revanche hetzelfde jaar in Londen, is verloren gegaan. Wel vertelt de geschiedenis dat de toenmalige Schotse spelers ingeschreven moesten staan als inwoners van Londen. Een elftal kregen ze indertijd niet bij elkaar, zodat de Engelse bond spelers regelde voor Schotland, die toevallig van het land hadden gehoord of zwoeren bij whisky uit het noorden.

In 1872 stond de eerste officiële confrontatie op het programma. Op het cricketveld van West of Scotland in Glasgow beloofde het een doelpuntenfestival te worden omdat beide landen met zeven aanvallers, twee opkomende backs en slechts een verdediger en een doelman aan de wedstrijd begonnen. Resultaat: 0-0. Pas 98 jaar later in Hampden Park kwamen beide landen opnieuw niet tot scoren.

Trouwens, bij die eerste 0-0 moesten alle Schotten bewijzen dat ze ook daadwerkelijk uit Schotland kwamen en daar woonden. Een jaar eerder namelijk verloor het rugbyteam van Engeland in Edinburgh van de Schotten. De kilt-dragers speelden met liefst tien voormalige leerlingen van de Engelse rugbyschool. Iets dergelijks wilde de Engelse voetbalbond ten koste van alles vermijden. Het voetbal moest evenals het rugby een staaltje propaganda worden, waarbij de superieure, oppermachtige Engelsen een of twee keer per jaar hun superioriteit lieten aanschouwen. Deze hoogmoed tartte de Schotten en vanaf dat moment ging het nationale team als Tartan Army 'Leger van de Schotse ruit' door het leven. Niet onverdienstelijk want Engeland met doorgaans negen maal zoveel inwoners wist slechts twee keer meer te winnen in de onderlinge historie. Tegen de 42 zeges van de Engelsen staan 40 overwinningen van Schotland en 24 gelijke spelen. Overigens besloten beide bonden in 1989 de jaarlijkse onderlinge ontmoeting aan het einde van het voetbalseizoen te schrappen door de overvolle kalender. "Tot treurnis van de meeste Schotse en Engelse fans en spelers omdat het was uitgegroeid tot een prestigeduel om de voetbaleer van Groot-Brittannie", aldus McCoist.

"Je zult begrijpen dat je desondanks als speler niet aan de historie van zo'n wedstrijd kunt ontsnappen, in welke tijd je ook leeft. Wel kun je spreken van een gezonde rivaliteit tussen Engeland en Schotland. Het is niet te vergelijken met jullie Nederland-Duitsland welke wedstrijden met een kwalijke rivaliteit zijn omgeven om wat voor redenen dan ook. Engeland-Schotland is evenmin gelijk aan de derby Glasgow Rangers-Celtic bij ons in de hoofdstad. Tussen die twee clubs, of beter gezegd volgers van die clubs, woedt een godsdienstoorlog. Ongezond. De mensen zijn blind voor het protestantse blauw van Rangers of het katholieke groen van Celtic. Dat neemt weleens angstige vormen aan, omdat sommige 'supporters' zich laten leiden door blinde haat en ze de voetbalclubs voor oneigenlijke doeleinden proberen te gebruiken."

"Je moet het zo zien. Een Schotse voetbalsupporter kan onder het genot van een halve liter bier met twee Engelse fans discussiëren over voetbal en andersom ook. Als een fan van Glasgow Rangers met twee aanhangers van Celtic gaat discussiëren of andersom dan heb je binnen de kortste keren een vechtpartij. Niet over voetbal, maar over godsdienst. Of ze gebruiken voetbal als argument om erop los te slaan. Vandaar dat ik uitkijk naar Engeland-Schotland. Er is geen religie in het spel en respect voor elkaar overheerst. Natuurlijk is het in de jaren zeventig en tachtig weleens misgegaan tussen de Engelse en Schotse supporters. Niet voor niets hebben veel Schotten sinds de bestorming van Wembley in 1977, toen we met 2-1 wonnen, een stukje heilig gras van Wembley in de tuin liggen. Over het algemeen gaat het goed, omdat de Schotten evenals de Ieren het voetbal willen beleven als een feest."

"Op het veld zullen we als Schotse spelers alles geven wat binnen ons vermogen ligt om te winnen tegen Engeland. Maar na afloop is het 'shake hands', ongeacht de uitslag. Hoewel Gascoigne en ik elkaar het afgelopen half jaar bij Rangers dagelijks in de haren zitten over de 15e juni zal ik na negentig minuten mijn shirt ruilen met mijn grote vriend. Want uiteindelijk blijft het toch maar een spel. Zelfs na Engeland-Schotland op het Europees kampioenschap draait de wereld gewoon door."