Zeker 15.000 doden bij beving Turkije

Een allesverwoestende aardbeving in Turkije eist zeker 15.000 levens. Enkele tienduizenden mensen lopen verwondingen op, terwijl er 600.000 mensen dakloos raken.

De beving, met een kracht van ruim 7 op de schaal van Richter, doet zich in het holst van de nacht voor, wanneer iedereen ligt te slapen. Het epicentrum ligt vlakbij Izmit in het noordwesten.

Gebouwen storten als kaartenhuizen in elkaar. Doden en gewonden komen onder het puin te liggen. Complete gezinnen komen om het leven. Turkse Nederlanders verkeren enige tijd in martelende onzekerheid over het lot van hun familie.

De Rotterdamse familie Dag reist direct af naar het plaatsje Gölcük. De 25-jarige Güven Dag zoekt een dag lang wanhopig in de puinhopen van de woning van zijn broer Resat. "Hij heeft me als het ware opgevoed. Twee weken geleden werd mijn zoontje geboren en ik heb hem naar mijn broer vernoemd. Nu ben ik Resat kwijt. Wat moet ik nou doen? Ik kan dit niet aan", zegt Güven vertwijfeld. Hij raakt in totaal zeven familieleden kwijt, maar weet zijn 51-jarige moeder te redden.

De 59-jarige Catharina Langenberg, die al 25 jaar in haar geliefde Turkije komt, ligt 22 uur bekneld voordat ze wordt bevrijd. "Vrijwel iedereen in deze buurt is dood", zegt zij. "Ik moet echt een beschermengel hebben gehad."

De internationale hulpverlening komt snel op gang. Ook Nederland stuurt negen mensen met vijf speurhonden, die elf levende slachtoffers weten te traceren, onder wie twee jongetjes. Zelfs aartsrivaal Griekenland schiet Turkije te hulp door reddingswerkers en materiaal naar het getroffen gebied te sturen en de bevolking te mobiliseren om bloed te geven.

Naarmate de tijd verstrijkt, vervliegt de hoop om overlevenden te vinden. Toch worden na enkele dagen nog slachtoffers levend onder de brokstukken vandaan gehaald.

Er is zelfs sprake van een klein wonder wanneer de 4-jarige Ismaïl na 146 uur, ruim zes dagen, wordt gered. De uitgedroogde kleuter speelde op het moment van de aardbeving met zijn speelgoedtruck omdat hij niet kon slapen. Het kleintje zal in ieder geval lichamelijk niets aan zijn nachtmerrie overhouden.

De woede van de nabestaanden en overlevenden richt zich op de regering en bouwondernemingen die zich niet aan de voorschriften hebben gehouden. Want juist de oudere panden blijven staan, terwijl de jongste gebouwen die er pal naast staan, volledig instorten. "Moordenaars", kopt een Turkse krant.

Uit angst voor naschokken bivakkeren veel Turken dagenlang op straat. Hun vrees wordt bewaarheid wanneer talloze naschokken plaatsvinden, waarvan een aantal zware. Ook hierbij vallen enkele tientallen doden. De paniek is enorm.

De chaos in het rampgebied is groot. De verliezen, hitte, slaapgebrek, lijkengeur en oliedampen eisen hun tol. Gevreesd wordt dat er cholera en dysenterie zal uitbreken, maar epidemieën blijven uit. Tentenkampen worden ingericht om de daklozen op te vangen.

Onder de noemer 'Help Turkije' komt in Nederland een grote televisieactie op gang. Het programma heeft een sober en informatief karakter. Frank Boeijen, Mathilde Santing en Margriet Eshuijs verzorgen optredens. De inzameling levert uiteindelijk 44,5 miljoen gulden op.

In september wordt ook Athene de dupe van natuurgeweld. Bij een aardbeving van 5,9 op de schaal van Richter vallen 139 doden. In Taiwan doet zich een beving van 7,6 op de schaal van Richter voor. Minstens 2100 mensen komen om het leven.