Stempeldrama 1997








Elfstedenbestuur in dubio over Piet Kleine

door Ron Couwenhoven en Henny Korver

AMSTERDAM, dinsdag
Het bestuur van de Vereniging van de Friesche Elf Steden twijfelt toch nog over de schorsing van Piet Kleine. Dat bleek gisteravond tijdens een vergadering waarin de Tocht der Tochten werd geëvalueerd. Zaterdag velt de organisatie een definitief oordeel hierover.

Piet Kleine wordt gediskwalificeerd

Piet Kleine, de ongelukkige held van de 15e Elfstedentocht, verloor zijn vijfde plaats doordat hij in Hindelopen een stempel miste. De schaatsveteraan blijkt niet de enige te zijn. De stempelkaarten van de Elfstedenwinnaars Aad de Koning (1956), Reinier Paping (1963) en Evert van Benthem (1985 en 1986) missen alle één of meerdere stempels. Dit leidde evenwel niet tot diskwalificatie van de schaatsers.

"Voor mij een schrale troost," zegt Piet Kleine. "Het geeft aan wat een flauwe beslissing de wedstrijdleiding heeft genomen."

Ook Elfstedenwinnaars misten stempels

Geschorste Piet Kleine: Dit is schrale troost

door Ron Couwenhoven en Henny Korver

AMSTERDAM, dinsdag

De stempelkaarten van de Elfstedenwinnaars Aad de Koning (1956), Reinier Paping (1963) en Evert van Benthem (1985 en 1986) blijken alle één of meerdere stempels te missen zonder dat dit tot diskwalificatie leidde.

"Voor mij een schrale troost," zegt Piet Kleine, de ongelukkige held van de 15e Elfstedentocht, die zijn vijfde plaats verloor, doordat hij in Hindeloopen een stempel miste. "Het geeft aan wat een flauwe beslissing de wedstrijdleiding heeft genomen."

Uit de officiële wedstrijddocumenten van de voormalige Elfstedenwinnaars blijkt:

• Aad de Koning uit Purmerend miste op 14 februari 1956 de stempels in IJlst, Stavoren en Leeuwarden. Hij ging hand-in-hand met Maus Wijnhout, Anton Verhoeven, Jan J. van der Hoorn en Jeen Nauta over de finish. Er volgde geen diskwalificatie wegens het missen van stempels, maar wel werd het vijftal de gouden medaille onthouden, omdat zij niet gesprint hadden voor de eindzege. Zij werden wel als winnaars in de uitslag opgenomen.

• Reinier Paping uit Ommen, de winnaar van de barre tocht in 1963, haalde geen stempel aan de eindcontrole in Leeuwarden.

• Evert van Benthem, winnaar in 1985 en 1986, kreeg in '85 eveneens geen stempel aan de eindcontrole en op zijn kaart van 1986 ontbreekt één stempel. Het valt niet te ontcijferen in welke plaats hij de controle miste.

Inmiddels is gebleken dat ook de vijf koplopers van zaterdag in Leeuwarden het verplichte stempel van de eindcontrole niet haalden, waar de kaart van winnaar Angenent door Elfstedenvoorzitter Henk Kroes van een handtekening werd voorzien. De overige vier rijders konden vanwege de chaos aan de finish de stempelpost niet bereiken.

Henri Ruitenberg, in 1985 tweede achter Evert van Benthem, verklaarde naar aanleiding van de diskwalificatie van Kleine: "Ik was mijn kaart in 1985 kwijt en kon hem dus niet inleveren, maar ik kreeg toch de tweede prijs en sta nog steeds in de uitslag."

Stempelkaart van Aad de Koning

De kaart van winnaar Aad de Koning uit 1956. Drie stempels ontbreken.

Op de mouw

Jan Eise Kromkamp uit Oldeholtpade, die zaterdag als zeventiende over de finish kwam, kon in Franeker zijn stempelkaart niet vinden en liet daarom het verplichte stempel van Franeker, Dokkum en Leeuwarden op de mouw van zijn schaatspak plaatsen. "Mijn vrouw heeft opdracht gekregen het pak naast de wasmachine te laten liggen, omdat het wellicht nog als bewijsmateriaal moet dienen," zegt hij.

Erik Hulzebosch, die in de sprint door Henk Angenent geklopt werd, kon maar vier stempels op zijn kaart ontdekken. "De rest stond op de mouw van mijn pak, doordat de stempelaars missloegen", zei hij met de verguld zilveren medaille voor de tweede plaats nog om zijn nek.

Piet Kleine, de 45-jarige ex-wereld-en Olympisch schaatskampioen uit het Drentse Kerkenveld, wordt inmiddels overstelpt met sympathie-betuigingen uit het hele land. Zondagmiddag kwam een bejaarde schaatsliefhebber hem het Elfstedenkruisje brengen, dat hij zelf in 1942 had veroverd. "Als iemand een kruisje verdient, dan ben jij het," zei hij. "Daarom mag je die van mij hebben."

Bij de controlepost in Hindeloopen, waar Kleine ongewild de fout in ging, bleek niet alleen de chaos op het ijs groot, maar ontbrak ook het reglementair verplichte lichtbaken op 200 meter voor de controlepost.

"Piet is het slachtoffer geworden van de televisie-uitzending," zegt zijn echtgenote Janny. "Er is ons al verteld dat de eerste dertig wedstrijdrijders allemaal stempels misten door de chaotische toestanden bij de stempelposten. Maar de kaarten worden niet gecontroleerd. De beslissing zal wel nooit meer worden teruggedraaid. Jammer, Piet had beter verdiend."

Het bestuur van de Vereniging De Friesche Elfsteden lijkt inmiddels zwaar met de kwestie-Kleine in de maag te zitten. Wedstrijdleider Gerrit van den Ham verklaarde gisteren: "De beslissing was onvermijdelijk, omdat overduidelijk is gebleken wat er in Hindeloopen gebeurd is.

Er zal een commissie ingesteld worden, die de stempelkaarten van de wedstrijdrijders gaat controleren, maar deze commissie zal absoluut geen schaatspakken of handschoenen met stempels bij de controle betrekken. We zullen ons daarna beraden of er iets veranderd moet worden aan het systeem van de stempelposten."


Stempelkaart van Reinier Paping • Reinier Paping miste het laatste stempel na zijn triomf in 1963.

Stempelkaart van Evert van Benthem (1985) • Op de kaart van Evert van Benthem uit 1985 ontbreekt eveneens het stempel van de eindcontrole in Leeuwarden.

Stempelkaart van Evert van Benthem (1986)

• In 1986 miste Van Benthem één stempel. Uit de rode vlekken is niet op te maken welke post op de kaart van de winnaar ontbreekt.

Meer over Piet Kleine: Stempel drukt op Kleine