Van onze verslaggevers

De kassen van de sociale fondsen waarin de ww- en wao-premies worden gestort, puilen uit. Maar een forse premieverlaging voor werkgevers en werknemers zit er voor het jaar 2002 niet in.

De ww-premie voor werknemers daalt met 0,3 procentpunt tot 4,95% en die voor werkgevers zakt met 0,05 procentpunt tot 3,60%. Daar blijft het bij. De premies zijn en blijven dus feitelijk hoger dan nodig is om de ww- en wao-uitkeringen in het jaar 2002 te betalen. De begroting van de sociale fondsen voor 2002 laat dan ook een forse 'plus' van 2,9 miljard euro (ƒ6,39 miljard) zien.

Daardoor blijven de reserves van de sociale fondsen zeer groot. Het vermogen van het ww-fonds stijgt naar 4,9 miljard euro (ƒ10,8 miljard) en dat van het wao-fonds naar zo'n 2,8 miljard euro (ƒ6,17 miljard).

Werkgevers en de vakbeweging hebben de afgelopen maanden een klemmend beroep op het kabinet gedaan deze overschotten in maximaal drie jaar weg te werken. De ondernemersorganisaties willen de werkgeverslasten met miljarden guldens verlagen. De vakbonden willen het vrijkomende geld liever gebruiken voor programma's om wao'ers aan de slag te helpen.

Voorlopig komt het daar dus niet van, al heeft het kabinet wel een werkgroep ingesteld die de komende maanden moet onderzoeken hoe op de langere termijn moet worden omgegaan met de premies van de sociale fondsen. Met andere woorden: dat is een zorg voor het nieuwe kabinet dat aantreedt na de Tweede-Kamerverkiezingen van mei 2002.

Het kabinet heeft verschillende redenen voor de geringe premieverlaging in 2002. Een grotere daling zou weliswaar de koopkracht een flinke impuls geven, maar het gevaar hiervan is een hogere inflatie.

De belangrijkste reden is echter dat de overschotten in de sociale fondsen meetellen om te voldoen aan de normen die de Economische en Monetaire Unie (EMU) stelt voor het gezond maken en houden van de overheidsfinanciën. Zouden de overschotten in de sociale fondsen sterk afnemen, dan heeft Nederland het heel wat moeilijker aan de EMU-normen te voldoen.

De ministers Zalm (Financiën) en Vermeend (Sociale Zaken en Werkgelegenheid, foto) beseffen dat de premies uiteindelijk wel "lastendekkend" moeten worden. "Hadden we dat in 2002 gedaan, dan was er geen enkele ruimte geweest voor de fiscale maatregelen die wij voorstellen om werken aantrekkelijker te maken", aldus Zalm. Ook wijst de bewindsman er op dat het kabinet zo'n 3 miljard euro (ƒ6,61 miljard) bijdraagt om het tekort weg te werken van de kas voor de ziekenfondsverzekering. "Dat is geen kattepis", aldus Zalm. "Het is ongeveer net zo veel als het totale exploitatie-overschot in het ww-en wao-fonds over 2002."

Vermeend en zijn staatssecretaris Hoogervorst zijn gezien de dalende economische groei "blij" dat de sociale fondsen meer dan voldoende vet op de botten hebben. "Als het aantal uitkeringsgerechtigden onverwacht snel stijgt, hebben we voldoende geld achter de hand. Bovendien laten we voor het volgende kabinet liever een overschot dan een tekort achter".

Terug naar Begroting 2002