Publicatiedatum: 25-04-2000

Voelen als product

Tegenwoordig is alles een beleving. Smeer de douchegel van Nivea over je lijf of doe mee aan de survivaltocht van je afdeling en proef de dag. Het 'product' hoeft geen nut te hebben als de sensatie maar door je lijf giert. Gevoel is een consumptieartikel geworden. En wie het meeste geld heeft maakt het meeste mee. Zo kunnen de rijkere lieden 'op cruise' gaan of een therapietje volgen om de midlifecrisis doorleefd te ervaren. En een nieuw interieur voor het derde huis moet ontworpen zijn door Jan des Bouvrie anders loop je een emotionele achterstand op. Gelukkig is er voor de modaaltjes en minimaatjes ook nog keus genoeg. Het ervaren van internet is voor iedereen gratis; en met wat gemeentesubsidie ligt de beleving van eigen huis en tuin voor het oprapen. Het domweg ervaren is zo populair geworden dat duur betaalde trainers van topclubs tegenwoordig met trots zeggen: "Ja, we hebben vandaag wel verloren, maar de beleving is enorm." Winnen doe je niet meer door te winnen, maar door te voelen.

Als vroeger iemand tegen mij zei "ik spreek uit ervaring", dan kon ik erop vertrouwen dat hij van zijn belevenissen iets had opgestoken waarmee ik mijn voordeel kon doen. Vandaag de dag ga ik er maar vanuit dat ik te maken heb met een gevoelsmens. Laatst zei buurman Van Cleef: "Mijn gevoel zegt dat de nieuwe president van Rusland zal uitgroeien tot een wrede dictator", waarop ik antwoordde: "Leuk om te horen, buurman, dat die Poetin zoveel in je losmaakt." In vervlogen dagen, toen Nederland nog arm was, konden mensen dromen van een auto. Nadat de gasbel in ons land werd aangeboord, kon de Nederlander een auto kopen en poetste hem vol trots. Nu, dertig jaar later, kunnen we alleen nog maar opgewonden raken van de opwinding zelf. Dat je een auto hebt, doet er allang niet meer toe. Het moet een wagen zijn die door zijn vormgeving, uitstraling en interieur de beleving aanwakkert. De psycholoog Abraham Maslow werd bekend om zijn theorie over de hiërarchie van menselijke behoeften: de mens leeft in eerste instantie om te overleven. Als hij voedsel heeft en een dak boven zijn hoofd, gaat hij op zoek naar geborgenheid, vriendschap en liefde. Is hij daarin voorzien, dan streeft hij naar succes en status. Vervolgens wil de mens kennis en de ervaring van orde en schoonheid. En heeft de mens ook dat verlangen bevredigd dan kan hij zich in zijn mens-zijn proberen te verheffen.

Als Maslow gelijk heeft dan zijn we met zijn allen zo vervuld van alles wat ons hartje begeert dat we geen drijfveren meer over hebben. Er blijft dan niets anders over dan onze zegeningen te tellen. Gelukkig is dat voor de meeste mensen nu juist een lastige opgave.

© 1996-2002 Dagblad De Telegraaf en Jeffrey Wijnberg
Alle rechten voorbehouden