Publicatiedatum: 31-01-2000

Het ouderlijk huis

Mijn dochter van vijftien beschouw ik als mijn beste vriendin; haar kan ik zelfs mijn diepste geheimen toevertrouwen.
Lijkt me niet gezond.
Hoezo?
Omdat ze dan geen moeder meer heeft.

Er zijn ouders die alleen qua leeftijd ouder zijn dan hun kinderen. Emotioneel zijn ze kinderlijker en dwingen hun eigen kroost in een omgekeerde relatie. De kinderen worden zo de ouders van hun eigen ouders. Gerda is 28, studeert en woont op kamers. Het liefst zou ze naar Nieuw-Zeeland emigreren. Niet omdat ze er naar verlangt om daar haar geluk te beproeven maar eerder om zich aan de wurggreep van haar moeder te ontworstelen. Het huwelijk van Gerda's ouders is slecht en er gaat geen week voorbij of Gerda wordt door haar moeder ingeschakeld als praatpaal en bemiddelaarster. Maar ook Gerda's vader laat haar niet met rust. Als er weer eens een echtelijke ruzie is geweest, komt hij langs voor 'alleen' een kopje koffie en lucht zijn hart over 'dat onmogelijke mens.' Toch ervaart Gerda haar ouders als lieve mensen en de herinneringen aan haar jeugd zijn bepaald niet negatief. Daarom vindt zij het des te moeilijker om hen de deur te wijzen. Emotioneel eerlijk durft ze niet te zijn uit angst medeplichtig te worden aan een uiteindelijke scheiding. Opvallend aan de ouders van Gerda is dat ze beiden egocentrisch zijn. Haar vader staat onmiddellijk van zijn stoel op als het gesprek niet op hem gericht is. En moeder kan geen vraag stellen zonder het antwoord te gebruiken als vertrekpunt voor zichzelf:

Hoe is het Gerda?
Druk,ik...
Druk? Had je hier moeten zijn toen de werklui bezig waren met de reparatie van het dakkapelletje... en dan je vader met zijn eeuwig gemopper!

Toen mijn beide schoonouders kwamen te overlijden viel het hart weg uit de de familie van mijn vrouw. Iedereen kwam bij hen als centrale ontmoetingsplaats. Mijn schoonouders waren bijzonder omdat zij een sfeer in huis wisten te creëren waardoor iedereen zijn plaats wist. Voor de kleinkinderen waren zij echt 'opa' en 'oma'. En ook al waren de (schoon)kinderen allang de veertig gepasseerd, zagen zij beiden nog steeds als 'ouder'. Moeder zorgde als altijd en vader behield zijn gezag. Zij hadden onderling genoeg problemen, maar daar vielen ze niemand mee lastig. Het ouderschap is soms zwaar, omdat je jezelf moet wegcijferen. Toch is dit de enige manier om ook later door het nageslacht met respect en waardering te worden behandeld. Nestwarmte kan alleen gegeven worden door ouders die zelf de verantwoordelijkheid dragen voor hun geestelijke ontwikkeling. Ouders die hun kinderen misbruiken als vervangende vrienden beroven hen van een ouderlijk huis. Het ouderlijk huis is alleen dan een veilige haven als de kinderen zich als volwassenen toch nog (even) kind kunnen voelen.

© 1996-2002 Dagblad De Telegraaf en Jeffrey Wijnberg
Alle rechten voorbehouden