uit De Telegraaf van donderdag 15 februari 2001

Minister Borst straft rokers

door Annet de Jong en René Steenhorst
DEN HAAG, donderdag

Rokende ziekenfondspatiënten die cholesterolverlagers slikken, moeten straks zelf voor de kosten van deze geneesmiddelen opdraaien. Minister Borst (Volksgezondheid) vindt dat de gemeenschap niet langer hoeft mee te betalen aan de ongezonde leefstijl van grote groepen Nederlanders.

Het is voor het eerst dat Nederlanders op deze manier voor hun slechte gewoonte worden 'gestraft' en dit direct in de portemonnee gaan voelen. Minister Borst heeft het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) opdracht gegeven haar ideeën in de vergoedingsvoorwaarden uit te werken.

Borst vindt tevens dat de cholesterolremmers te veel geld van het medicijnenbudget opslokken. Vorig jaar werd voor maar liefst 466 miljoen geslikt: zeven procent van het totale budget dat beschikbaar is voor geneesmiddelen. Een behandeling kost gemiddeld 1000 gulden per patiënt per jaar. Het aantal patiënten dat deze pillen slikt ligt tussen 400.000 en 500.000.

Hoger risico
Rokers kiezen er volgens Borst zelf voor om een hoger risico op hart- en vaatziekten te lopen. Ze moeten daarom uit eigen zak de medicijnen betalen die deze ernstige ziekten moeten voorkomen. Stoppen met roken levert namelijk meer op voor hun gezondheid dan het slikken van de veelal dure medicijnen.

De D66-bewindsvrouw gaat met haar besluit in tegen het advies van de Gezondheidsraad. Deze bepaalde dat iedereen met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten een cholesterolverlagende behandeling zou moeten krijgen. Die behandeling moet zich volgens de raad dan wel eerst richten op het veranderen van de leefstijl en pas als dat niet helpt, op medicatie.

Minister Borst meent echter dat het niet de bedoeling is dat artsen preventief cholesterolverlagers voorschrijven als er geen sprake is van ziekte, maar van een ongezonde leefstijl. "Ik ben van mening dat het niet de taak van een arts kan zijn om ongezond, risicovol gedrag te bestendigen en als het ware medicamenteus te compenseren", aldus de minister gisteren in een brief aan de Tweede Kamer.

De Stichting Volksgezondheid en Roken (Stivoro) vindt dat de minister zich op glas ijs begeeft. "Het is ontegenzeggelijk waar dat, zoals zij stelt, stoppen met roken gezondheidheidswinst oplevert", zegt directeur T. Prins. "Maar iets meer nuance hadden we wel van haar verwacht: er zijn heel veel mensen die erg hun best doen met roken te stoppen, maar het daarbij erg moeilijk hebben. Als zij dan ook nog een cholesterolprobleem hebben, is het wel erg hard om hen te straffen door hen de medicijnkosten te laten betalen."

Voorzitter J. van Overveld van de stichting Nederlandse Hartpatiënten noemt de maatregel van Borst tendentieus: "Mevrouw Borst gaat uit van het principe 'eigen schuld, dikke bult'. Dat is een bedenkelijk standpunt. Het is maar helemaal de vraag of rokers met hoog cholesterol kampen ómdat ze roken. Borst brengt de glijdende schaal in beeld: straks wordt tegen mensen met een hoge bloeddruk gezegd dat zij minder stressvol werk moeten gaan zoeken en zoutloos moeten gaan eten, of dat anders hun vergoeding voor bloeddrukverlagers wordt stopgezet."

De minister benadrukt dat volgens de Gezondheidsraad rokende mannen van middelbare leeftijd geen cholesterolverlagers zouden hoeven slikken als ze met roken zouden stoppen. "Het betreft hier geen behandeling van een aandoening bij patiënten met klachten, maar het verlagen van het risico bij gezonde personen. Deze personen kunnen daar in dit geval ook zelf verantwoordelijkheid voor nemen, namelijk door te stoppen met roken."