AMSTERDAM - Groene stroom wordt steeds populairder. Inmiddels komt er bij ruim 1,2 miljoen milieubewuste gezinnen duurzaam opgewekte stroom uit het stopcontact. Ondanks de op til zijnde versobering van de subsidie op groene stroom blijkt de markt toch zo lucratief, dat de strijd om de gunst van de 'groene klant' in alle hevigheid is losgebarsten.

De biomassacentrale van Essent werkt voor 60.000 gezinnen groene stroom op.

De verbrandingsoven van de Essent biomassacentrale staat 24 uur per dag, zeven dagen in de week te loeien om 60.000 milieubewuste gezinnen van groene stroom te voorzien. Zo'n 45 vrachtwagens komen dagelijks elk 80 kuub houtsnippers storten om het vuur te laten branden. Ook cacaodoppen, palmpitschilfers en olijfpitten worden als brandstof gebruikt.

De centrale staat in het dorpje Cuijk, aan een zijarm van de Maas, ingeklemd tussen een cement-, hout- en papierfabriek. Voor €50 miljoen zette Essent de centrale eind jaren negentig neer. De Nederlandse energiemarktleider wil de komende jaren nog eens een slordige €500 miljoen in duurzaam opgewekte energie investeren. Nu komt er bij ruim 300.000 klanten groene stroom van Essent uit het stopcontact, eind 2003 moeten dat er maar liefst 800.000 zijn.

De schrik sloeg het energieconcern dan ook om het hart toen duidelijk werd dat het nieuwe kabinet aan de vrijstelling van de ecotaks ging morrelen. De vrijstelling, van €6 cent per kilowattuur, biedt energieaanbieders de mogelijkheid tegen aantrekkelijke prijzen de groene stroom aan te bieden. Zonder die vrijstelling gaat de prijs van duurzame stroom omhoog en rent de consument weer naar grijze stroom, zo was de gedachte bij de meeste aanbieders.

De nieuwe regering besloot in het kader van bezuinigingen om de vrijstelling vanaf 1 januari volgend jaar te halveren. In plaats daarvan komt een nieuwe subsidieregeling, die opwekking van duurzame stroom in Nederland moet stimuleren, de Milieukwaliteit Elektriciteitsproductie (MEP).

Essent was, ondanks de halvering van de vrijstelling, de eerste die de klanten gerust stelde. De prijs van groene stroom blijft gelijk aan die van grijze energie, luidde de boodschap. Concurrent Nuon startte een dag later een grote reclamecampagne waarin ze haar 125.000 groenstroomklanten, die energie uit biomassacentrales verbruiken, op het hart drukte dat de prijs niet zou stijgen.

Voor de 220.000 natuurstroomklanten, die alleen gebruik maken van energie die is opgewekt door windmolens, zonnepanelen of waterkrachtcentrales, geldt dat niet. "Als klanten dat te duur vinden worden, kunnen ze overstappen naar groenstroom", verzekert een woordvoerder desgevraagd. De nummer drie in de stroommarkt, Eneco, heeft nog geen beslissing over de prijs van 'ecostroom' genomen. Volgens een woordvoerder vindt het concern dat ook "niet zo belangrijk".

Of dit verstandig is, is nog maar de vraag. Een vorige week door prijsvergelijkingssite Greenprices.nl gehouden enquête wees uit dat meer dan de helft van de respondenten een overstap naar een nieuwe leverancier niet uitsluit. Ook de groene klant shopt voor de beste prijs, zo lijkt het. Inmiddels mengen daarom ook 'vreemde' partijen als de Rabobank, Shell en Albert Heijn zich in het gevecht om de groene stroomklant. In een poging de milieubewuste consument over de streep te trekken worden aantrekkelijke kortingen, bonussen of waardebonnen in het vooruitzicht gesteld.

Volgens Maarten Schaareman en Erik Smith van bemiddelings- en adviesbureau voor de energiemarkt Energy Match, maken de grote energiebedrijven iets minder winst met de halvering van de ecotaxvrijstelling. "De grote jongens verdienen nog steeds dik geld aan groene stroom", stellen Schaareman en Smith. "Er is verschrikkelijk veel winst met de ecotaxvrijstelling opgestreken. Nu worden die woekerwinsten gehalveerd. Echt medelijden hoeven we niet te hebben, hoor."

Ook Heddeke Heijnes van Greenprices.nl is van mening dat de gevestigde energiebedrijven met de nieuwe regeling niet op een houtje hoeven te bijten. Wel ziet ze problemen voor de nieuwkomers op de markt, die de stroom vaak tegen een lagere prijs aanbieden. "Deze prijsvechters geven, om marktaandeel te winnen, de marge (de ecotaxvrijstelling, red.) aan hun klanten", legt Heijnes uit. "Die marge wordt nu gehalveerd en daardoor gaat een aantal nieuwe aanbieders moeite krijgen het hoofd boven water te houden."

Bijkomend probleem is dat nieuwe toetreders op moeilijkheden stuiten als ze hun pas gewonnen klanten bij de netbedrijven aanmelden. Die doen er naar hun mening te lang over om de nieuwe consument van aanbieder te laten 'switchen'. Hieraan besteden ze naar eigen zeggen te veel tijd, moeite en daarmee geld. Toezichthouder DTe kondigde eergisteren aan een onderzoek naar het 'switchgedrag' van de netbedrijven te zijn gestart.

De oorzaak van de traagheid bij de netbedrijven ligt volgens Smith van Energy Match voor een groot deel in de "administratieve chaos" waarin ze verkeren.

Smith kan niet zeggen of hier onmacht of onwil in het spel is. Sommige nieuwe aanbieders vermoeden het laatste. Volgens hen hebben de netbedrijven nog te nauwe banden met de oorspronkelijke leverancier, waar ze vroeger deel van uitmaakten. Ook dat is de energiewaakhond momenteel aan het onderzoeken.

Het huidige functioneren van de netbedrijven kan grote problemen opleveren wanneer in oktober volgend jaar ook de miljoenen grijze stroomklanten van aanbieder mogen switchen. Smith noemt de netbeheerders dan ook "het zorgenkind van de toekomst. Die kunnen voor grote problemen bij de verdere liberalisering van de energiemarkt zorgen."

zoek naar gerelateerde artikelen

za 5 oktober 2002