MOSKOU - Moskou heeft gisteren buitengewoon koel gereageerd op het voorstel van Brussel om een 'Kaliningrad-pas' te introduceren voor de inwoners van de gelijknamige Russische enclave die vanaf 2004, wanneer de Europese Unie (EU) met Litouwen en Polen wordt uitgebreid, nog meer geïsoleerd van het Russische moederland komt te liggen dan nu.
"We staan niet afwijzend tegenover compromissen, maar dit is volstrekt onvoldoende", vertelde Dmitri Rogozin, de speciale afgezant van de Russische president Poetin voor de bewuste enclave, gisteravond voor de tv-zender RTR. "We houden ons bij het standpunt, dat alle Russen zonder enige belemmeringen tussen Kaliningrad en de rest van Rusland heen en weer moeten kunnen reizen."
Aanvankelijk wilde Brussel voor de miljoen inwoners van Kaliningrad, het voormalige Oost-Pruisische Königsberg dat in 1945 door het Rode Leger werd geannexeerd, geen uitzondering maken op het Schengen-regime. De EU ziet Kaliningrad als een eiland van infectieziekten als tbc en HIV, corruptie en maffia en is bovendien bevreesd dat veel Russen, wanneer er geen visumregime heerst, via Polen de rest van de Europese Unie zullen overspoelen.
'Nieuwe muren'
Maar Vladimir Poetin, wiens vrouw Loedmila zelf uit de enclave afkomstig is, heeft zich vanaf het begin fel verzet en waarschuwde voor "nieuwe muren" binnen Europa. De Kremlinleider heeft zelfs in bedekte termen gedreigd om weg te blijven van de Europee top in Kopenhagen komende november, waarna een tweedaags staatsbezoek aan Nederland is gepland.
De voorzitter van de Europese Commissie, Roman Prodi, kwam gisteren met een tussenoplossing: het speciale pasje, de zogeheten 'Facilitated Transit Document' (FTD) zal slechts gelden voor hen die regelmatig tussen de enclave en de rest van Rusland heen en weer reizen. Litouwen zou het pasje hooguit voor de kostprijs verstrekken aan hen die op een speciale lijst staan. Deze lijst zou door Moskou worden verstrekt. Er werden kosten noch moeite gespaard om de boodschap aan Moskou te verkopen: onder ander door een speciale, rechtstreekse verbinding van Prodi's persconferentie met Moskou.
Maar het Kremlin houdt volgens zegslieden vast aan zijn aanvankelijke eis van een speciale trein van Kaliningrad via Wit-Rusland naar Rusland, waarin iedereen zonder Schengen-visum kan reizen. Met name het voorbehoud van de EU dat Brussel uiteindelijk zelf kan bepalen wie wel en wie niet met de speciale Kaliningrad-pas heen en weer kan reizen, heeft nu al in Moskou kwaad bloed gezet.
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}