Wereldwijd worden tientallen miljoenen mensen op 11 september 2001 met dit beeld van de Amerikaanse zender CNN op de hoogte gebracht van de aanslag op het World Trade Center in New York. (Foto: AP)

door Marcel Frost ATLANTA - In fracties van seconden stemden vorig jaar wereldwijd tientallen miljoenen mensen af op de Amerikaanse nieuwszender CNN, om vervolgens live een tweede vliegtuig in het WTC te zien inslaan. Het instorten van de torens was rechtstreeks in de huiskamer te volgen, van China tot Chili, van Amerika tot Australië. De meeste Europese zenders, waaronder de Nederlandse, konden enkel commentaar geven bij beelden die ze leenden van het Amerikaanse station. De wereld stond even stil, maar de camera's van CNN draaiden door.

In het CNN Center in Atlanta, één jaar na dato, lijkt 11-9 voorbij te gaan zoals alle andere dagen. Journalisten en presentatoren doen hun werk in een ontspannen sfeer. Vandaag bepalen vooral de beelden van de herdenkingen in New York, Washington en Pennsylvania het beeld. Vooralsnog geen angstaanjagend 'breaking news', maar herdenkingsdiensten.

'America Remembers' valt te lezen op talloze tv-schermen terwijl onophoudelijk namen van slachtoffers voorbijkomen, maar iedereen doet zijn best om deze dag net als alle andere door te brengen. Tom Fenton, bij CNN verantwoordelijk voor de internationale berichtgeving, spreekt van een makkelijke werkdag, omdat alles al ruim van tevoren in draaiboeken is vastgelegd. Veel Amerikanen hebben vandaag een dubbel gevoel: aan de ene kant worden de slachtoffers herdacht, aan de andere kant is er de vrees voor nieuwe aanslagen.

Zo niet bij Tom Fenton: de verhoogde staat van paraatheid valt wat hem betreft in de categorie 'overbezorgdheid'. "Terroristen slaan toe als je het niet verwacht", voorspelt hij. Fenton heeft andere zorgen: zijn taak is nu om voorbereidingen te treffen voor het geval Amerika Irak aanvalt. "Ik kijk altijd vooruit: mijn eerste gedachte na de aanslagen vorig jaar was: hoe krijgen we zo snel mogelijk goede berichtgeving uit Afghanistan? Op dit moment zijn we maatregelen aan het treffen in het Midden-Oosten en Irak, waar we sinds de Golfoorlog een kantoor hebben."

De kijker merkt er weinig van dat de Verenigde Staten in de één na hoogste staat van paraatheid verkeren. Ingetogenheid is het motto. "We willen de kijker niet bang maken, maar informeren", vertelt 'anchor' Ralitsa Vassileva. "Daarom werk ik hier, de balans klopt. Maar het is altijd koorddansen, nieuws kan soms gruwelijk zijn. We proberen zo weinig mogelijk beelden te laten zien van vorig jaar. Mede op verzoek van de nabestaanden. Zij willen vandaag in rust herdenken, zonder de herinnering aan die brandende torens, zonder alles nog keer te moeten meemaken."

CNN mag dan wel dé Amerikaanse bron van informatie zijn, de zender is ook een podium voor terroristen. Presentator Jim Clancy: "Dat geldt voor alle media, je wordt hoe dan ook gebruikt. Kijk naar de aanslag in New York, die leek wel geregisseerd. Eerst één vliegtuig, zodat iedereen zijn tv aanzet, en toen pas het tweede vliegtuig. Volgens mij was dat precies de bedoeling." Vassileva, doelend op de videobanden van Osama bin Laden: "Je moet voortdurend de afweging maken: is dit nieuws, propaganda of allebei? En als het propaganda is, plaats het dan in de juiste context."

zoek naar gerelateerde artikelen

do 12 september 2002