AMSTERDAM - Niemand hoeft zich ongerust te maken; Jari Litmanen is in drie jaar buiten onze landsgrenzen geen steek veranderd. Bescheiden als altijd maakte de Fin na uitstapjes naar FC Barcelona en Liverpool gisteren zijn rentree bij Ajax. ,,Ongeacht de voorwaarden zei m'n gevoel dat ik deze stap terug naar Ajax moest maken." Zo nuchter als hij te boek staat en zich opstelde, zo in de war waren de fans van de Amsterdammers.

Het is een compleet gekkenhuis bij de terugkeer van de verloren zoon. (Foto: Fotografie Rob de Jong)

Drie jaar lang rolde bij de minste of geringste tegenslag z'n naam van de tribunes af in de Amsterdam ArenA. Totdat Ronald Koeman het overnam en begon te presteren. Echter toen bekend werd dat de trainer Litmanen deze zomer terug wilde halen en dit afketste omdat directeur Arie van Eijden geen overeenstemming bereikte over de financiën, waarde zijn geest weer rond en viel z'n naam opnieuw te beluisteren in de ArenA.

Daarom haalden ze gistermorgen met duizenden tegelijk de verloren zoon in toen hij van het stadion naar het trainingsveld liep. Spandoeken, vlaggen, balonnen, fakkels, gejuich, geklap en gescandeer begeleidden hem. Bijzonder indrukwekkend. Litmanen zelf kon niet meer uitbrengen dan "fantastisch" toen hij met het shirt met nummer 20 in z'n handen werd gevraagd naar de ontvangst.

Het mooie was dat de inmiddels 31-jarige Fin, die het laatste decennia van de vorige eeuw alles won met Ajax wat er te winnen valt, niet alleen als voetballer op handen wordt gedragen, maar tevens als mens. Vandaar zullen de fans het jammer vinden als hij individueel niet kan brengen wat hij vijf, zes jaar geleden kon brengen, maar van z'n voetstuk zullen ze hem nooit halen. Altijd zal hij publiekslieveling blijven in Amsterdam.

Waar die ongekende populariteit precies vandaan komt, is moeilijk aan te geven. Uiteraard omdat hij z'n liefde voor Ajax ("eens een Ajacied, altijd een Ajacied") nooit verbloemde. "Hij is zo normaal en heeft toch een magische uitstraling", zeggen de fans. Z'n geliefdheid zal ook z'n oorsprong vinden in de twee onverenigbare kwaliteiten, die Litmanen in zich draagt. De magie van de artiest en de werkethiek van de arbeider zijn in hem samengesmolten. Daarnaast heeft hij zich nimmer negatief uitgelaten over de club, medespelers, trainers, zelfs niet over tegenstanders en waren de verzoeken van fans nooit aan dovemansoren gericht. Hij stond te boek als een modelprof, die ook veel blessureleed overwon. ,,Op dit moment ben ik 100 procent. Vorig seizoen miste ik bij Liverpool slechts de laatste twee weken door een blessure."

Na z'n vertrek uit Amsterdam beleefde Litmanen in Spanje en Engeland leuke en minder leuke ervaringen. Hij grossierde niet in prijzen, maar erger: hij speelde vaker niet dan wel. ,,Soms begreep ik wat er met me gebeurde en sommige zaken vielen door mij niet te verklaren. Desondanks heb ik geen spijt. Zo is het leven en zo gaat het in de voetballerij." Of hij Ajax in die jaren miste? ,,De eerste twee jaar niet, maar als voetballer het afgelopen seizoen met het kampioenschap en de beker wel."

In Amsterdam zal hij door de blessure van Rafael van der Vaart direct aan de bak moeten. ,,Dat ligt aan de trainer", aldus Litmanen. ,,Ik moet me bewijzen en wennen aan de andere spelers. Ik heb alleen met Richard Witschge, Wamberto en Andy van der Meyde gespeeld. Desondanks is m'n gevoel goed. Over de technische staf en de spelersgroep, die jong en gretig is en me doet denken aan tien jaar geleden toen ik hier begon. Hopelijk kan ik iedereen met m'n ervaring helpen."

Volgens trainer Ronald Koeman zal Litmanen niet slechts met z'n persoonlijke inbreng voor kwaliteitsverbetering zorgen, maar is hij de aangewezen persoon om een elftal en medespelers individueel beter te laten voetballen. Desondanks is het volgens Koeman te vroeg om een zelfde effect te verwachten als in 1994 toen Ajax na de komst van Frank Rijkaard plots onverslaanbaar leek, nationaal en internationaal. ,,We hebben een jonge talentvolle groep, maar zijn nog niet zover als toen. Als je de as van die tijd bekijkt met Danny Blind, Frank de Boer, Frank Rijkaard, Jari Litmanen en Patrick Kluivert. We willen daar wel met Ajax naar toe groeien. Misschien het jaar daarop als we ons verder ontwikkeld hebben."

In het tot medio 2004 durende contract van Jari Litmanen met Ajax zijn twee evaluatiemomenten (over vier maanden en einde van het lopende seizoen) opgenomen. Beide partijen kunnen dan in onderling overleg besluiten het contract te ontbinden. Overigens wil Ajax hem na z'n carriere in de organisatie opnemen. Litmanen zelf heeft nog geen beeld van z'n toekomstplannen.

zoek naar gerelateerde artikelen

ma 9 september 2002